Sagnir - 01.06.1992, Page 28

Hefðbundið kvennastarf. Komir þvo þvott í Laugardalnnm í Reykjavík.
skoðun kollcga sinna, að menntunar-
og réttindaleysi kvenna geri þær að
betri mæðrum.
Konan við rokkinn og strokkinn,
skammtaði skattinn og hristi barna-
hóp úr svuntunni. Henni flaug ekki í
hug að hætta að spinna og strokka,
þæfa og þvo og hirða um krakka-
kjóruna og karlinn. En hana langaði
svona hálfpartinn til að lögin mein-
uðu henni og dætrum hennar ekki að
menntast og hugsa um stjórnmál.
Ekkert bendir til þess í skrifum
kvenna frá þessurn tíma að það hafi
hvarflað að konum árið 1911 að yfir-
gefa heimilisskútuna með manni og
mús og fara að vasast eitthvað fyrir
sjálfar sig. Þvert á móti studdu ís-
lenskar kvenréttindakonur kröfuna
um kosningarétt og menntun með
vísun til stöðu sinnar sem mæður og
húsmæður. Þær töldu að lífsreynsla
kvenna veitti þeim sérstöðu sem væri
bæði nauðsynleg og til góðs fyrir vel-
ferð þjóðfélagsins. Þess vegna áttu
konur að hafa sama rétt og karlar til
að láta rödd sína heyrast í stjórnmál-
um og í þjóðmálaumræðunni yfir-
leitt.6 Eða eins og Bríet Bjarnhéðins-
dóttir orðaði það: „Þjóðfélagið þarfn-
ast hvarvetna hinnar nákvæmu,
ástríku móðurumhyggju kvenn-
anna“.7 Annar hvati fyrir íslenska
kvennabaráttu var þróun mála er-
lendis. Konur erlendis voru að fá
kosningarétt eða að berjast fyrir hon-
um og slíkt fréttist til Islands og kom
hreyfingu á hugsanir kvenna og
karla, með og á móti. En snúunr burt
frá konunum sjálfum og aftur inn á
Alþingi þar sem stjórnmálamenn eru
að tala um konur.
Læknir með léttasótt og
sýslumaður á sæng
Árið 1911 segir Hannes Hafstein í
umræðu um frumvarp um rétt
kvenna til náms, námsstyrkja og
embætta að hann telji kvenréttinda-
mál svo langt komin að fáir myndu
treysta sér til að verja þau lög sem
meinuðu konum í æðstu skólum
landsins að hljóta námsstyrk og rétt
til embætta. Hann telur það ranglæti
að styrkja ekki konur til náms eins og
karla á þeim forsendum að þær
myndu ekki nota próf sín til embætta
eins og karlmenn gerðu.s En þetta
frumvarp á andstæðinga sem sjá á því
marga agnúa og vilja halda í ríkjandi
verkaskiptingu. Til dæmis segist Jón
Þorkelsson vera frumvarpinu and-
vígur vegna þeirrar hættu
sem stafar af því, ef farið er að
víkka verkahring kvenmannsins á
óeðlilegan hátt, að það hafi skað-
legar afleiðingar fyrir þjóðfélagið.
Þær geta farið að slá slöku við ein-
stök þeirra kvennaverka, sem karl-
menn eru ekki færir um að leysa af
hendi.9
Heimilið og húsmóðurinnar mjúku,
hlýju hendur eru enn í brennidepli.
Þingmaðurinn virðist óttast það að
konur þytu frá pottum og börnum ef
lögin meinuðu þeirn ekki aðgang að
þjóðmálum og leggur áherslu á þetta
í ræðu sinni, hátíðlega og ábúðarfullt:
26 SAGNIR