Sagnir - 01.06.1992, Síða 33

Sagnir - 01.06.1992, Síða 33
í Barimskðlaportimi árið 1915. Hátíðarhöld í vœndum. Kosiiingaréttur kveima í höfn. konur ekki hafa þroska til að fá kosn- ingarétt eftir sömu reglum og karlar. Hann bendir á vilja kvenna sjálfra; undirskriftalistana til Alþingis þar sem konur báðu um kosningarétt. Þjóðmál varða alla, segir hann, og brýnt sé að bæta úr þessum órétti strax „og það til fulls, eins og konur eiga heimtingu á.“51 Skúli spyr einnig hvort þingmenn væru alveg sann- færðir um að konur þyrftu fremur en karlar að afla sér pólitískrar upp- fræðslu. Konur lesa blöð og fylgjast með málum engu síður en karlar, segir hann og bætir við; og viðvíkjandi þeirri mótbáru, að kvenfólkið ekki vilji blanda sér í pólitík, og sé þess vegna ófrótt um þá hluti, þá vil eg að eins benda á það, að fjölda margir karlmenn eru ekki þroskaðri en það, að það er nærri því að setja rnann í kvala- ástand, að tala við þá um landsmál, svo að því leyti eru þeir að engu fremri konum og þess vegna engin ástæða til að svifta þær kosningar- rétd af þeim sökum.52 Hannes Hafstein er á sama máli og Skúli Thoroddsen. Það væri lítil sanngirni í því að Alþingi gæti veitt stráklingum á aldrinum 21-25 ára kosningarétt en neitaði að veita hann þroskuðum konum undir fertugsaldri á þeim forsendum að þær væru of fá- fróðar um stjórnmál. „Þetta er mis- rétti, sem eg ómögulega get fellt mig við,“ segir Hannes, „misrétti, sem ekki á neina rót í þekkingarmun, heldur að eins í kynferði, sem í þessu efni ekkert kemur málinu við.“53 Eggert Pálsson segist hins vegar vita að konur væru almennt óviðbúnar kosningaréttinum og þess vegna væri ísjárvert að auka tölu kjósenda um meira en helming allt í einu einkum þar sem líklegt væri að hinar „yngri og óþroskaðri“ myndu frekar kjósa en þær „eldri og gætnari".34 Hannes Hafstein var bersýnilega ekki haldinn neinni hræðslu við dóm- greindarleysi og pólitískan óvitahátt kvenna undir fertugu, og spyr þing- menn þegar aftur er karpað urn ald- ursmörkin árið 1913: „Hver er líka sönnunin fyrir því, að fólkið sé fær- ara til þess að nota kosningarrétt sinn, þó það oldist um öll þessi ár? Flestir munu vera orðnir að mestu fullþroska þegar þeir eru 25 ára“, bætir hann við.33 Bjami Jónsson frá Vogi segir að ef menn óttist bylting- arvoða fái konur kosningarétt, þá sé nær að óttast of mikið íhald ef svo yrði því „allir ... vita, að konur eru mikið fastheldnari við það sem gam- alt er en karlmenn. Það er alkunnugt og viðurkent í öllum bókum, sem urn sálarfar manna ræða“, heldur hann áfram og bædr því við að þetta sé mjög skiljanlegt því að hjá konum ráði kenndirnar meiru en umhugsun- Kosningaréttur í áföngum Það var íhaldsemi stjórnmálamanna sem varð ofan á árið 1913 þegar ákveðið var að konur væru ekki færar um að kjósa nema vera orðnar fer- tugar og eldri. Það var talið „var- hugavert, að fjölga svo mjög kjós- endurn alt í einu, að núverandi kjós- endur sjeu sviftir mest öllu valdi yfir SAGNIR 31
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Sagnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.