Nýtt Helgafell - 01.04.1957, Síða 13

FORSPJALL
7
lög að lækna slíkar meinsemdir með
boði og banni. Sú stefna leiðir til
ófrelsis, sem hættulegt getur orðið
þeim verðmætum, sem dýrmætust
eru í þjóðskipulagi voru- Það verður
að treysta á hinn frjálsa 'vilja hvers
einstaklings og vaxandi þroska til að
velja skynsamlega úr þeim réttum,
sem fram eru reiddir. En af þessu
leiðir ekki, að þeim stofnunum, sem
falin hefur verið forysta í menning-
armálum, beri ekki skylda til að
vinna markvisst að vexti og við-
gangi lista og vísinda í landinu og
aukinni menningu í öllum efnum.
Láti þær sér nægja að kaupa lýð-
hylli með því að berast stefnulaust
undan straumi almenningsálitsins
er brostin helzta forsenda þess, að
ríkisvaldið veiti þeim sérstakt braut-
argengi.
Frjálsri menningu stafar hætta úr
tveim áttum. Annars vegar er hin
augljósa ógnun þeirra, sem einir
þykjast hafa höndlað sannleikann og
eru reiðubúnir að þröngva öðrum
til að beygja sig undir vald sitt, þótt
það kosti afnám alls frelsis, lýðræðis
og mannhelgi. Hins vegar er sú
hætta, sem kemur innan að frá þeim,
sem eru svo „frjálslyndir", að þeir
telja ekki rétt að berjast gegn hinu
illa af fullri einurð og án afdráttar.
Þeir láta afskiptalaust, þótt í kring-
um þá vaxi upp það illgresi ómenn-
ingar og ofstækis, sem áður en varir
getur orðið frjálsu þjóðfélagi að falli.
Á milli þessara öfga verður að sigla,
og er það vissulega erfiðara en virð-
ast kann við fyrstu sýn. Frelsið til að
velja og hafna er einn helgasti rétt-
ur mannanna, en þeir bregðast
þeirri ábyrgð, sem það leggur þeim
á herðar, ef þeir hafa ekki þrek til
þess að velja og vemda það, sem
þeir álíta satt og rétt.