Dagskrá: tímarit um þjóðfélagsmál - 01.01.1944, Page 13

Dagskrá: tímarit um þjóðfélagsmál - 01.01.1944, Page 13
DAGSKRÁ 7 viðhalda ríkjandi þjóðfélagsháttum, því að þannig telur hann að bezt verði tryggð aðstaða fjáraflamanna til mikillar auðsöfnunar. Hann hirðir ekki um, þótt mikil auðsöfnun fárra manna leiði af sér fátækt margfallt fleiri manna, eða þótt atvinnuleysi sé hvers- dagslegt brauð, þar sem atvinnuvegirnir eru byggðir á grunni samkeppni og einkafjármagns. Hann skilur ekki eða vill ekki skilja mesta spakmæli Einars Benediktssonar, að líf þúsunda manna þurfi í eins manns auð. Forráðamenn hans eru jafnvel svo blind- aðir í trú sinni á ríkjandi félags- og fjármálakerfi, að þeir munu ekki hika við að stöðva allar endurbætur þess með vopnaburði, ef þeir ættu þess kost. Hér er líka ofstækisfullur flokkur byltingarmanna, sem vilja algerlega kollvarpa ríkjandi þjóðskipulagi og byggja annað nýtt á rústunum. Líkt og Önundur þurrabúðarmaður hafa þeir sótt trú sína og fyrirmynd til annara landa, vilja eins og hann gefa „út- lenzkum aleina heiðurinn". Bolsevisminn í Rússlandi er þeirra stóra fyrirmynd. Því skal ekki neitað, að atvinnuskipulag hans hefur á ýmsan hátt borið jákvæðan árangur, en hitt er jafnframt ljóst, að hann verður ekki framkvæmdur, nema með algeru afnámi persónulegs frelsis. Skoðanafrelsi, málfrelsi og samtaka- frelsi samrímst honum ekki. Þótt slíkt skipulag geti blessast hjá Rússum, sem vanist hafa kúguninni frá fyrstu tíð, er alveg víst, að það samrímist ekki íslenzkri skapgerð. íslendingar kjósa frekar að búa við þröngan kost en missa persónulegt frelsi sitt. Hér er líka allsterkur frjálslyndur miðflokkur, Framsóknarflokk- urinn, sem heldur uppi merki Sighvats. Hann vill þræða milli öfganna, halda því, sem vel hefur reynzt, en breyta því, sem mið- ur fer. Hann vill að aukin auðjöfnun leysi hinar miklu andstæður, stórgróðann og örbirgðina, af hólmi. Hann vill koma auknu skipu- lagi á atvinnuvegina, einkum stóriðjuna, svo að rekstur þeirra samrýmist almannahag. Umbótum þessum vill hann fyrst og fremst koma fram á grundvelli frjálsrar samvinnu, en annars á grundvelli þingræðis og lýðræðis. Hann vill láta framfarirnar, ekki sízt þær félagslegu, byggjast á þróun, en ekki byltingu. Hann vill láta samvinnu- og bræðralagsandann útrýma stórgróða- fýsninni og samkeppnishugarfarinu. Fjórði flokkurinn, Alþýðuflokkurinn, stendur nær Framsóknar- flokknum en hinum flokkunum tveimur. Hann er mótfallinn bylt-

x

Dagskrá: tímarit um þjóðfélagsmál

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagskrá: tímarit um þjóðfélagsmál
https://timarit.is/publication/1051

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.