Árbók skálda - 01.12.1958, Side 29

27
litla sviðinu í leikhúsinu er enn þann dag í dag leikið fyrir dansi, á stóra
sviðinu uppi heyrir það til undantekninga ef leikið er íslenzkt leikrit,
og þá eftir þjóðkunna höfunda, liti í heimi er leikhússtjórinn að koma
fram fyrir hönd leikhússins, nauðungaruppboð á húsinu er auglýst í Lög-
birtingarblaðinu, en utan dyra þarna í Skuggahverfinu hímir lítil álfkona
með fjöregg íslenzkra leikbókmennta í barminum — og heim gengur
vanvirt leikskáld.
Rílcisútvarpið. Þar seildist svarta loppan enn fram þegar ráða þurfti
útvarpsstjóra ekki alls fyrir löngu, og lijá þessari stofnun er fimmaura-
sjónarmiðið í algleymingi. Fyrir flutningsrétt á smásögu, sem tekur ló
til tuttugu mínútur að flytja, greiðir stofnunin höfundinum svipaða
upphæð og skósmiðurinn tekur fyrir að sóla eina skó, eða um 100 krónur.
Og það tíðkast ekki í þeirri stofnun að efna til samkeppni um eitt eða
neitt, undanskilin þó tónlistarsamkeppni við nokkur ljóð Jónasar Hall-
grímssonar. I fyrra var útvarpið eftir margra ára þras þvingað með
ráðherrabréfi til að leggja í sjóð eins konar skaðabótagreiðslu fyrir ára-
tugaflutning á íslenzkum hugverkum sem ekki hafði komið gjald fvrir.
Vöxtunum var ákveðið að verja til að stofna bókmenntaverðlaun, tvenn
verðlaun að upphæð 8 þúsund krónur, og til þess að koma til greina
þurfa menn helzt að vera vinsælir útvarpsmenn eða söluhöfundar
sbr. greinargerð við úthlutun verðlaunanna í fyrra, og skulu viðtakendur
verja upphæðinni til utanfarar og til þess ætlast að þeir láti útvarpinu
í té eitthvert efni úr 1‘erðinni, það þýðir: lýsing á ferðafélögum samfara
óþarfa lífshættu á nokkra klukkustunda flugi, því að upphæðin nægir
rétt fyrir flugfari til New York eða Rómar, einni pylsu á flugvellinum
og fargjaldinu heim aftur samdægurs.
Skref og hvatning í rétta átt, ekki er því að neita, en grútarskapur-
inn er einstakur. Um dagskrárliði stofnunarinnar hefur verið þrefað svo
lengi að sá mælir er löngu fullur.
UthlutunarnefncL listamannalauna. Pólitísk nefnd, kosin af stjórn-
málaflokkunum og munu listamenn nokkurn veginn sammála um að einn
til tveir nefndarmanna eigi tilverurétt í nefndinni og séu sæmilega óvil-
hallir í mati sínu á verðleikum listamanna, en hinir tveir eiga ekkert
erindi í nefndina annað en það að hygla tryggum fylgismönnum flokka
sinna, annar þeirra raunar orðinn svo gamall, að það er líffræðilegl krafta-
verk á heimsvísu ef honum er ekki farið að förlast, en Alþingi ræður, og
síðan togast á í nefndinni ýmis sjónarmið sem öllum sem til þekkja eru
kunn: grímulaus pólitík, hversu lengi hinn eða þessi hafi baukað við list,
vinsældir listamannanna meðal fólksins, stundmn verðleikar. En starfs-
hættir nefndarinnar hafa frá fyrstu tíð verið því klassíska marki brenndir,
að ungu mennirnir eru afskiptir, 5 til 8 þúsund á nef, vitagagnslausar
upphæðir sem fara í súginn og skapa engum starfsskilyrði. Engu máli
skiptir hvert ris er á verkum þessara ungu manna, sú regla er ófrávíkjan-