Árbók skálda - 01.12.1958, Side 52

50
skapa manninn“, þjónar ljóðformið eða listformið yfirleitt þeim tilgangi
að gera efnið að boðskap listskapandans, aðgengilegra og eftirminnilegra.
Eg man þess fá dæmi, að biagarhátturinn einn eyðileggi áhrif spá-
mannlegrar hugsunar í Ijóði, og ennþá færri dæmi þess, að háttleysur
(óbundin ljóð) túlki betri eða hreinni speki og komist nær hjarta þiggj-
andans, en ef um rímuð kvæði hefði verið að ræða. En þetta er eitt af
mörgu, viðkomandi listinni, sem illt er að rökræða og ómögulegt að
sanna.
A því er enginn vafi, að mínu viti, að sá höfundur, sem á neistann
í fórum sínum, verður einnig þess umkominn fyrr eða seinna að láta hann
lýsa öðrum í því formi, sem bezt hæfir og lientar. Mislukkuð listtjáning
er mislukkað af því, að það var ekkert, sem gat mislukkazt öðru frernur.
Viðleitnin ein, og ennþá síður afköstin, eru ekki verðlauna- eða viður-
kenningarverð þegar um listir ræðir. Eg bið eindregið um listrænt og
„krítiskt" mat á verk mín — og annarra. Eg vil ekki kallast skáld og ég
vil ekki láta skenkja mér „laun“ ef ég hef ekkert að bjóða í verkum
mínum, sem kemur þjóðinni til góða. Eg vil láta listráð, skipað listmennt-
uðum og listunnandi mönnum, fylgjast með því sem gerist á sviði bók-
mennta og annarra listgreina. Og ég vil láta þetta listráð deila verði hins
opinbera til þeirra, sem eru taldir verðir launa að dómi ráðsins. Með þess-
ari þjóð eru margir góðir listamenn, sem verða að skila fullu dagsverki
á öðrum og óskildum vettvangi til daglegrar brauðöflunar, og þannig
hlýtur það alltaf að verða. Þessum mörgu mönnum er lítill léttir að því,
þótt úthlutunarnefnd, þingskipuð og pólitísk, umbuni þeim fimm til tíu
þúsundum króna árlega. En fengju þeir, þó ekki væri nema tíunda hvert
ár, upphæð, sem svaraði árslaunum, yrði það til margfalt meiri hjálpar
og væri vænlegra til þroska og árangurs. Það er líka reginheimska að
hengja skáldalaunin á grafarbakkann, eins og nú er gert í mörgum til-
fellum.