Félagsbréf - 01.01.1958, Síða 25

Félagsbréf - 01.01.1958, Síða 25
FÉLAGSBRÉP 15 á Sandi af litlum efnum. Framundan blasti við einyrkjabúskap- ur með öllu sem honum fylgdi: miklu og þrotlausu erfiði, fátækt og áhyggjum, enda hafði heilsan lengi verið í tæpara lagi. Hver myndi ætla, að slíkur maður ætti eftir að vinna stórvirki sem skáld og það eftir þá útreið sem hann hafði fyrir skemmstu fengið? En Guðmundur Friðjónsson gat ekki lagt árar í bát. Væri hann ekki sagnaskáld, þá var hann samt ljóðskáld. Það fann hann sjálfur og margir fleiri, þar á meðal Valtýr Guðmunds- son. Og svo kom fyrsta ljóðabókin hans út 1902: Úr heimahögum. Ég ætla ekki að lýsa hér viðtökum, sem þessi bók fékk. Lík- lega hefur enginn íslenzkur rithöfundur verið beittur verri fantatökum en hann varð nú að þola. Dómar um Eini voru mesta lof hjá því. Sú var eina bótin, að árás Kolskeggs í Þjóð- ólfi var svo ósvífin, svo bersýnilega ranglát og af svo hóflausri óvild gerð, að hún missti marks. Hún var augljóslega gerð til þess að brjóta Guðmund gjörsamlega á bak aftur, svo að hann ætti sér engrar viðreisnar von. Að sjálfsögðu voru kvæðin í Úr heimahögum misjöfn að gæðum. En hér var líka að finna kvæði eins og Ekkjan við ána, Bréf til vinar míns og nokkur erfiljóð, allt ágætlega gerð kvæði og sérkennileg mjög, svo eitt- hvað sé nefnt, sem margir kannast við. Hér var sannarlega skáld á ferðinni, sérkennilegt skáld bæði um orðfæri og yrkisefni. Þetta fundu líka margir, enda urðu fleiri til að rita um bókina en Kolskeggur og mjög á aðra lund, eins og t. d. Einar Hjör- leifsson. Hitt er svo annað mál, hvernig þessar viðtökur orkuðu á skáldið sjálft. Víst er að því fór fjarri, að Guðmundur legði kveðskapinn á hilluna, en það er sjálfsagt rétt, sem Bjartmar sonur hans segir í formála fyrir kvæðum hans, að hin næstu árin fram undir 1909 orti hann minna en áður. Djöfull efans, sem hann kallaði svo, hélt áfram að pína hann og kvelja, vildi ekki yfirgefa hann. Þess var langt að bíða, að út kæmi að nýju kvæðasafn eftir hann, eða rúm 20 ár (Kvæði 1925). Sá drátt- ur stafaði þó efalaust ekki af því, að Guðmundur væri þá ekki fyrir löngu viðurkenndur sem mikilhæft ljóðskáld, heldur hinu, að bókaútgefendur skorti hug og dug til þess að hætta fé sínu í útgerð ljóðabókar. Fyrir skáldið Guðmund Friðjónsson var

x

Félagsbréf

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Félagsbréf
https://timarit.is/publication/1060

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.