Sveitarstjórnarmál - 01.03.1997, Blaðsíða 60

UMHVERFISMÁL
svæðinu, vaknaði hugmyndin um vinnslu þurrfóðurs í
graskögglaverksmiðju, vinnslu votfóðurs í suðukerum í
kjötmjölsverksmiðju og jarðgerð úrgangsins með þeim
garðaúrgangi sem jarðgerður er hjá Sorpu.
Fóóurframleiósla
í töflunni hér að neðan eru bomar saman þurrfóðurs-
framleiðsla í graskögglaverksmiðju á Kjalamesi og vot-
fóðursframleiðsla í kjötmjölsverksmiðju í Borgarnesi.
Þessar verksmiðjur voru valdar vegna nálægðar þeirra
við höfuðborgarsvæðið. Gerður var fjárhagslegur sam-
anburður á þessum aðferðum. Upplýsingar um fram-
leiðslukostnað í verksmiðjunum koma þó ekki fram í
greininni.
Eins og frarn kemur í töflunni hér að neðan er þurr-
fóðursvinnsla í graskögglaverksmiðju mun hagkvæntari
kostur en votfóðursvinnsla í kjötmjölsverksmiðju. Heild-
arkostnaður við þurrfóðursvinnslu er aðeins 1/3 af heild-
arkostnaði við votfóðursvinnslu.
Graskögglaverksmiðjan á einnig færanlega þurrku-
tromlu sem getur gengið fyrir metangasi. Til að gera
'framleiðsluna enn ódýrari væri mögulegt að flytja hana
til urðunarstaðarins í Alfsnesi og nýta þar með það
metangas sem fyrirfinnst í urðuðu sorpi. Þar með myndi
bæði kostnaður við þurrkun og akstur minnka til muna.
Annar möguleiki til að minnka framleiðslukostnað er að
fjárfesta í pressu og pressa meirihlutann af vökvanum frá
fyrir vinnslu í graskögglaverksmiðjunni.
Það kemur kannski svolítið spánskt fyrir sjónir að
kostnaður við suðu vatns reynist hærri en kostnaður við
þurrkun vatns. Astæða þess er sú að mikil orka fer til
spillis því suðan í kjötmjölsverksmiðjunni fer fram í
Þurrfóður Votfóöur
Lýsing á ferli Úrganginum er ekið í graskögglaverksmiðjuna þar sem hann fer I gegnum sama ferli og gras- ið þegar það er unnið í grasköggla. Hakkavél og ofn í graskögglaverksmiðju eru nógu öflug til að vinna á úrganginum og því krefst aðferðin ekki viðbótarfjárfestingar í tækjabúnaði. Græn- metis- og ávaxtaúrgangur inniheldur að meðal- tali um 10% þurrefni. Það eru því u.þ.b. 945 tonn af vatni/ári sem þarf að þurrka 1 ofni verk- smiðjunnar. Úrganginum er ekið I kjötmjölsverksmiðju þar sem hann fer í gegnum fyrri hluta kjötmjöls- framleiðslunnar, þ.e. suðuna. Reglur um suðu- tíma og hitastig yrðu að koma frá yfirdýra- lækni, en suðutími kjötvinnslu- og sláturúr- gangs er 20 mín. við 135° C. Allur nauðsynleg- ur útbúnaður til fóöurframleiðslunnar er til staðar í kjötmjölsverksmiðjunni og því þyrfti ekki að gera neinar breytingar á verksmiðjunni til framleiðslunnar.
Akstur Akstur frá uröunarstað I Álfsnesi til grasköggla- verksmiðjunnar er u.þ.b. 15 km. í nágrenni verksmiðjunnar eru m.a. nokkur stór svínabú, þannig að flutningskostnaður tilbúins fóðurs frá verksmiðjunni yrði I lágmarki. Akstur frá urðunarstað í Álfsnesi til kjötmjöls- verksmiðjunnar er u.þ.b. 100 km. I nágrenni verksmiðjunnar eru einnig hugsanlegir kaup- endur fóðursins, þannig að flutningskostnaður vegna tilbúins fóðurs yrði í lágmarki.
Kröfur til kaupanda Þaö eru engar sérstakar kröfur til kaupanda fóðursins. Kaupandi þarf að hafa votfóðurstank og e.t.v. auka geymslutank sem þarf að geta haldið réttu hitastigi á fóðrinu.
Geymsluþol Þegar grænmetis- og ávaxtaúrgangurinn hefur verið þurrkaður er geymsluþol hans mikið. Geymsluþol votfóðurs er mikið ef leiðbeining- um um suðu og suðutfma er fylgt og réttu hita- stigi í geymslutönkum er haldið.
Samantekt Kostnaður við fóðurvinnslu (framleiðslu- og launakostnaður) í graskögglaverksmiðjunni er aðeins
50% af kostnaði við fóðurvinnslu í kjötmjölsverksmiðjunni (vinnslukostnaður er reiknaður í kr/tonn
þurrefni). Þar að auki kemur að kostnaður við akstur úrgangsins til graskögglaverksmiðjunnar er
aðeins 10% af kostnaði við akstur til kjötmjölsverksmiðjunnar.
54