Sveitarstjórnarmál - 01.08.1997, Blaðsíða 14

LÍFEYRISMÁL
fyrir boðaði stjórn sambandsins til
kynningarfundar um greinargerð
starfshópsins og almennt um fram-
hald málsins hinn 24. janúar 1997.
A fundi stjórnar sambandsins eftir
kynningarfundinn sama dag var
samþykkt að koma á fót lífeyris-
sjóðsnefnd á vegum þess sem skip-
uð væri 14 fulltrúum auk tveggja
starfsmanna. Þess var gætt við þessa
nefndarskipan að fulltrúar níu sjálf-
stæðra lífeyrissjóða sveitarfélaga
ættu sæti í nefndinni og voru þeir
tilnefndir af viðkomandi sveitarfé-
lögum.
I nefndinni áttu sæti Karl Bjöms-
son, bæjarstjóri á Selfossi, sem var
formaður, Jón G. Kristjánsson,
starfsmannastjóri Reykjavíkurborg-
ar, Gunnar Sigurbjörnsson, starfs-
mannastjóri Hafnarfjarðar, Björn
Valdemarsson, bæjarstjóri á Siglu-
l'irði, Þórir Sveinsson, fjármálastjóri
Isafjarðarbæjar, Helga Jónsdóttir,
borgarritari í Reykjavík, Sigurður
Geirdal, bæjarstjóri í Kópavogi,
Ingvar Viktorsson, bæjarstjóri í
Hafnarfirði, Hjörtur Zakaríasson,
bæjarritari í Reykjanesbæ, Guðjón
Hjörleifsson, bæjarstjóri í Vest-
mannaeyjum, Guðmundur Bjarna-
son, bæjarstjóri í Neskaupstað, Ein-
ar Njálsson, bæjarstjóri á Húsavík,
Jakob Bjömsson, bæjarstjóri á Ak-
ureyri, og Jón Pálmi Pálsson, bæjar-
ritari á Akranesi.
Garðar Jónsson og Vigfús As-
geirsson störfuðu með nefndinni frá
upphafi.
Nefndin kom saman tvisvar auk
þess sem hluti hennar myndaði
framkvæmdahóp sem fundaði
nokkrum sinnum vegna vinnslu
ákveðinna þátta málsins fyrir nefnd-
ina.
Það sem sett er fram í greinargerð
þessari er sameiginleg niðurstaða
nefndarinnar með tillögum um
framhaldsvinnslu málsins.
II. Stööumat og greining
Nefndin skilgreindi verkefni sitt á
þann veg að fara bæri betur yfir fyr-
irliggjandi upplýsingar með tilliti til
hugsanlegra viðbragða sveitarfélaga
vegna þeirrar breyttu stöðu sem orð-
in er í Iífeyrissjóðsmálum lands-
manna. 1 því sambandi bæri henni
að kanna frekar þá kosti sem kynntir
hafa verið auk annarra nýrra sem
nefndin tilgreindi. í ljósi þess liggur
nú fyrir nýtt mat á þeim valkostum
sem til greina þykja koma.
1. Helstu staðreyndir um
stööu lífeyrissjóösmála
landsmanna
Lífeyriskerfi landsmanna er í að-
alatriðum með eftirtöldum hætti nú:
1.1 Almennir lífeyrissjóðir
Um 104.000 launþegar eða um
39% landsmanna eiga aðild að al-
mennum lífeyrissjóðum. Launþegar
greiða í þá 4% af heildarlaunum og
launagreiðendur 6% eða samtals
10%. Réttindum er fullnustað jafn-
óðum og er verðmæti þeirra og
breytingar á þeim því háðar ávöxtun
þess fjár sem viðkomandi lífeyris-
sjóðir sýsla með.
1.2 B-deild Lífeyrissjóös slarfs-
inaiiiia ríkisins (LSR) og sjólf-
stœöir sveitarfélagasjóöir
Um 19.000 launþegar eða um 7%
landsmanna eiga aðild að LSR og
um 5.500 manns (5.200 stöðugildi)
eða um 2% landsmanna eiga aðild
að 9 sjálfstæðum sveitarfélagasjóð-
um. Launþegar greiða í þá 4% af
dagvinnulaunum og launagreiðend-
ur 6% af sama grunni eða samtals
10%. Réttindum er ekki fullnustað
jafnóðum og er verðmæti þeirra
mun meira en samtímagreiðslur og
ávöxtun fjármagns sjóðanna getur
staðið undir. Þess vegna bæta launa-
greiðendur við útgreiðslur sjóðanna
sívaxandi aukagreiðslum svo standa
rnegi undir umsömdum lífeyrisrétt-
indum sem launagreiðandinn ber
ábyrgð á. Breytingar réttinda eru því
ekki háðar ávöxtun þess fjár sem
viðkomandi lífeyrissjóðir sýsla með.
1.3 A-deild LífeyrissjóÖs starfs-
iiianiia ríkisins eöa LSR
Um þessar mundir eru einungis
örfáir launþegar enn orðnir aðilar að
A-deild LSR en búist er við að fyrir
árslok 1997 hafi um 10-15 þús.
manns fært sig úr B-deild LSR yfir í
A-deild. I A-deild greiða launþegar
4% af heildarlaunum og launagreið-
endur 11,5% af sama grunni eða
samtals 15,5%. Réttindum er fulln-
ustað jafnóðum og er verðmæti
þeirra talið um 55% meira en hjá
þeim sjóðum sem mynda Samband
almennra lífeyrissjóða (SAL). Rétt-
indin í A-deildinni eru talin vera um
10% verðmætari en í B-deildinni
sem er í raun munurinn á 4%
greiðslu launþegans af öllum laun-
um í A-deildinni en einungis af
grunnlaunum í B-deildinni. Launa-
greiðendur þurfa ekki að bæta við
aukagreiðslum svo standa megi
undir samtímaskuldbindingu um-
saminna lífeyrisréttinda sem launa-
greiðandinn ber engu að síður
ábyrgð á. Verði forsendubrestur fyr-
irliggjandi útreikninga, t.d. hvað
ávöxtunarkröfuna varðar, þá getur
hlutur launagreiðandans breyst þar
sem lífeyrisréttindin eru föst gagn-
vart launþeganum. Breytingar rétt-
inda eru því ekki háðar ávöxtun
þess fjár sem LSR sýslar með.
1.4 Séreignarsjóöir
Grunnréttindi lífeyris er tryggður
launþegum með lögum um starfs-
kjör launafólks og skyldutryggingu
lífeyrisréttinda nr. 55/1980. Sjálf-
stæðir atvinnurekendur og aðrir þeir
sem ekki eiga aðild að framan-
greindum sjóðum auk þeirra sem
vilja auka við lífeyrisréttindi sín
umfram það er starfandi samtrygg-
ingarlífeyrissjóðir bjóða hafa margir
hverjir keypt sér réttindi í séreignar-
sjóðum sem reknir eru af fjármála-
fyrirtækjum. Hlutur framlaga af
heildarlaunagreiðslum viðkomandi
getur verið mjög mismunandi. Ið-
gjöld til þessara séreignarsjóða á
ársgrundvelli eru um 8,4% af heild-
ariðgjöldum til lífeyrissjóðanna.
Hlutur séreignarsjóða fer þó stöðugt
vaxandi. Lífeyrisréttindi í séreignar-
sjóðum geta verið mismunandi.
Helstu kostir séreignarsjóða eru
1 40