Helgafell - 01.05.1942, Síða 35

SVEINBJÖRN EGILSSON
121
Það er merkilegt, hvernig Sveinbjörn gerir Eddukvæðin að sinni eign.
En svo kemur þjóðin og gerir hans kveðskap að sinni eign, svo rækilega, að
hún hálf- eða al-gleymir höfundinum. Vísur hans verða að húsgöngum og
alþýðukveðskap. ,,Heims um ból“ er jólasálmurinn, og menn eru ekki
allténd að hugsa út í, að hann er eftir Sveinbjörn Egilsson. Fyrir austan
gekk þessi vísa, sem sjálfur Jónas Hallgrímsson hefði ekki þurft að skamm-
ast sín fyrir:
Fljúga hvítu fiðrildin
fyrir utan glugga,
þarna siglir einhver inn
ofurlítil dugga.
Enginn hirti eða vissi um höfund; allir áttu vísuna.
Eða vísurnar ,,Seint mun þverra Són og Boðn“ og ,,Ef að vanta
varmaföng“.
Hver kannast ekki við þessi látlausu vísuorð um huggun þá, sem söng-
urinn veitir:
Af þessu styttist stundin
hjá stúlku jafnt sem dreng,
við þetta léttist lundin,
ég leik á hörpustreng.
Þetta er úr kvæðum Sveinbjarnar, sem að vísu lék ekki á hörpustreng sjálfur,
en hann hafði mikið yndi af að blása á flautu.
Hver kannast ekki við þessa vísu:
Leika landmunir
lýða sonum,
hveim er fúss er fara.
Römm er sú taug,
er rekk<* dregur
föður-túna til.
Er þetta úr Hávamálum ? Nei. Þá úr einhverjum fornkvæðum ? Ekki heldur.
Þetta er, svo ólíklegt sem það kann að virðast, þýðing Sveinbjarnar Egils-
sinar á stefjum úr einu útlegðarljóði rómverska skáldsins Ovidiusar:
Nescio qua matale solum dulcedine captos
ducit, et inmemores non sinit esse sui.
Það eru margar tegundir þýðinga til, þetta er ein: endursköpun, endur-
fæðing. Skáldleg snilld er með mörgu móti; eitt er að lýsa því, sem sér-
stakt er og persónulegt, annað að tala fyrir munn alls lýðsins. Og þannig
verður þessi 19. aldar þýðing úr máli fjarlægrar þjóðar að vísu, sem virðist
hafa verið til með norrænum mönnum frá örófi vetra, gömul eins og fjöll
þeirra og sær.