Morgunblaðið - 27.10.2012, Blaðsíða 25

FRÉTTIR 25Innlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 2012
Heimir Snær Guðmundsson
heimirs@mbl.is
Í mörgum tilvikum er hægt að
draga úr auknum byggingarkostn-
aði vegna nýrrar byggingarreglu-
gerðar með breyttri hönnun, hag-
kvæmari byggingaraðferðum og
breyttu skipulagi að sögn Björns
Karlssonar, for-
stjóra Mann-
virkjastofnunar.
„Það má gera
án þess að það
komi niður á
verði, gæðum
eða notagildi.
Erfitt er að
meta kostnað-
aráhrif þeirra
breytinga sem
hafa verið gerð-
ar á byggingarreglugerð. Bygging-
arkostnaður ræðst af mjög mörgu
öðru en lágmarksákvæðum reglu-
gerðarinnar,“ segir Björn.
Undanþágur að renna út
Í Morgunblaðinu á miðvikudag
kom fram að kurr sé í mörgum
hagsmunaaðilum í byggingargeir-
anum, þeir óttist aukinn bygging-
arkostnað í kjölfar setningar nýrr-
ar byggingarreglugerðar.
Undanþágur vegna reglugerðar-
innar renna út um áramótin.
Byggingarreglugerðin sem um
ræðir tók gildi í upphafi árs og
kveður m.a. á um betra aðgengi
fatlaðra og hreyfihamlaðra.„Litið
var til Noregs, Svíþjóðar og Dan-
merkur við undirbúning reglu-
gerðarinnar, en þessar þjóðir hafa
nýlega algerlega endurgert sínar
byggingarreglugerðir. Um er að
ræða mjög sambærilegar kröfur,“
segir Björn og bætir við að hann
hafi ekki orðið var við teljandi
mótbárur hagsmunaaðila í um-
sagnarferlinu. „Í sumum tilfellum
gengur þetta út á aga í hönnun.
Stundum geta breytingarnar falið í
sér aukinn stofnkostnað en þó með
minni rekstrarkostnaði og aukinni
endingu,“ og bætir við að þjóð-
hagslegur ávinningur felist í ein-
stökum efnisatriðum reglugerðar-
innar. Reglurnar feli í sér að fólk
geti búið lengur heima hjá sér
þegar það veikist, eldist eða slasist
sem dragi úr þörf fyrir sérhæft
húsnæði.
Þá segir Björn að fulltrúar
Mannvirkjastofnunar séu nú ásamt
hagsmunaaðilum á fundarferð um
landið. Þar hitti þeir ýmsa aðila úr
byggingargeiranum og fái álit
þeirra á reynslunni í ljósi reglu-
gerðarbreytinganna.
Svipar til nágrannaríkja
 Erfitt er að meta kostnaðaráhrif nýrrar byggingareglugerðar  Forstjóri Mannvirkjastofnunar
segir að hægt sé að draga úr kostnaði með breyttri hönnun og hagkvæmari byggingaraðferðum
Morgunblaðið/Sverrir
Lindargata Eftirspurn eftir leiguhúsnæði fyrir stúdenta er gríðarleg og 900 manns eru á biðlista í Stúdentagarðana.
Björn
Karlsson
Stúdentaráð Háskóla Íslands
tekur undir þær áhyggjur sem
Samtök iðnaðarins lýstu yfir í
fjölmiðlum í varðandi nýja bygg-
ingarreglugerð. Fyrirtækjum sé
torveldað að ráðast í nýbygg-
ingar.
Í ályktun segir að Stúd-
entaráð harmi að jafn róttæk
byggingarreglugerð hafi verið
samþykkt af stjórnvöldum á
jafn erfiðum tímum og raun ber
vitni. „Námsmenn og ungt fólk
yfirhöfuð eru þegar að sligast
undan síhækkandi leiguverði og
fæstir sjá fram á að geta fest
kaup á fyrstu eign í nánustu
framtíð. Þörfin og eftirspurnin
eftir húsnæði er gríðarleg líkt
og 900 manna biðlisti á Stúd-
entagarðana gefur skýrt til
kynna. Forsvarsmenn Fé-
lagsstofnunar stúdenta hafa
þegar borið okkur þær fregnir
að vegna löggjafarinnar mun
leiguverð á nýjum Stúd-
entagöðum hækka umtalsvert
frá því sem fyrst var reiknað
með,“ segir í ályktuninni.
Námsmenn
að sligast
STÚDENTARÁÐ MÓTMÆLIR
FRÉTTASKÝRING
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Það yrði til mikilla bóta ef opinberir
starfsmenn fengju meiri fræðslu um
lög og reglur um opinbera stjórn-
sýslu og skyldur sínar gagnvart al-
mennum borgurum, segir umboðs-
maður Alþingis, Tryggvi
Gunnarsson. Skýrsla umboðsmanns
fyrir árið 2011
kom út á fimmtu-
dag, sama dag og
skýrsla ársins þar
á undan, 2010, var
tekin til umræðu
á Alþingi.
Í skýrslu árs-
ins 2011 kemur
fram að málum
hjá embættinu
fjölgaði um 40%
frá fyrra ári, ný
mál voru 377 hjá embættinu árið 2010
en 528 árið 2011. Langflest voru mál
sem sneru að töfum hjá stjórnvaldi á
afgreiðslu máls, eða 135, þá snerust
53 mál um skatta og gjöld, 38 mál um
opinbera starfsmenn og 32 mál um
fjármála- og tryggingastarfsemi.
Nær helmingur þeirra viðbót-
armála sem bárust embættinu á
árinu 2011 snýr að töfum á afgreiðslu
stjórnvalda en samkvæmt skýrslunni
má m.a. rekja það til aukins álags og
verkefnafjölda innan stjórnsýsl-
unnar. Þá segir einnig að almenn
óánægja og skortur á trausti til
stjórnvalda sé ein af ástæðum aukn-
ingarinnar en Tryggvi segir m.a.
skorta á leiðbeiningar og rökstuðning
af hálfu stjórnsýslunnar við af-
greiðslu mála.
„Traust á starfi opinberra aðila
byggist fyrst og fremst á gæði þeirra
úrlausna og þjónustu sem veitt er og
að fólk skilji hvers vegna niðurstaðan
hefur orðið sú sem hún er,“ segir
hann. Tryggvi segir að ekki skorti á
lagareglur né séu þær óskýrar en
vandamálið sé að ekki sé lögð rækt
við að kenna og fræða opinbert
starfsfólk um málsmeðferðarreglur
stjórnsýslulaga.
„Í opinberri stjórnsýslu gilda al-
veg sérstakar reglur um samskipti
stjórnsýslunnar við borgarana og á
meðan fólk þekkir þær ekki nægilega
vel og hefur ekki fengið þjálfun í að
beita þeim þá erum við í vanda,“ segir
Tryggvi. Hann segir aukna þekkingu
og færni skila sér í færri mistökum
og tímasparnaði.
Í skýrslunni er einnig vikið að
því að umboðsmaður verði einstaka
sinnum var við að stjórnvöld láti það
hafa áhrif á afgreiðslu máls ef aðili
hefur leitað til umboðsmanns vegna
málsins. „Það liggur ekki fyrir nein
tölfræði um þetta,“ segir Tryggvi.
„En við sjáum það einstaka sinnum í
gögnum sem við fáum og heyrum það
í samtölum, fáum staðfestingar á því
að málin hafa kannski ekki gengið
eins snurðulaust og maður hefði tal-
ið,“ segir hann.
Almennt virðast stjórnvöld þó
taka tilmælum umboðsmanns vel,
bæði sértækum tilmælum um ákveð-
in mál, og almennum tilmælum um
verklag. Í aðeins einu máli frá 2011
fór stjórnvald ekki eftir tilmælum
umboðsmanns en það var Heilbrigð-
isstofnun Suðurlands.
„Umboðsmaður á að eiga frum-
kvæði að umbótum í stjórnsýslunni
og sinnir ákveðnu aðhaldshlutverki,“
segir Tryggvi en hann segir að fari
sem horfi blasi við að eitthvað láti
undan. Til dæmis hafi embættið að
afar takmörkuðu leyti getað tekið
upp mál að eigin frumkvæði.
Þörf á að fræða starfsfólkið betur
 Umboðsmaður Alþingis skilar skýrslu fyrir 2011  Málum fjölgaði um 40%  Almenn óánægja og
skortur á trausti til stjórnvalda  Farið að tilmælum umboðsmanns í öllum tilvikum nema einu
Alþingi Skýrslan 2010 var rædd á fimmtudag en skýrslur 2007-9 hafa enn ekki verið ræddar og verða vart úr þessu.
Umboðsmaður Alþingis
» Af skráðum málum árið
2011 heyrðu flest undir innan-
ríkisráðuneytið, eða 36,6%, og
næstflest undir velferðarráðu-
neytið, eða 24,3%.
» Mál sem bárust embætt-
inu en féllu utan starfssviðs
þess vörðuðu flest störf Al-
þingis, eða 33,7%.
» Flestar kvartanir bárust í
ágúst, 61, en fæstar í janúar og
desember, eða 31 í hvorum
mánuði.
» Fyrsta starfsár umboðs-
manns Alþingis, 1988, voru
skráð mál 70 og afgreidd mál
35.
Tryggvi
Gunnarsson
Tryggvi segir ekki útlit fyrir að málum hjá embættinu fækki á næstunni
og verði fjárveiting til embættisins óbreytt miðað við fyrirliggjandi fjár-
lagafrumvarp fyrir 2013, muni það í auknum mæli þurfa að vísa málum
og fyrirspurnum frá. Þeir þingmenn sem tóku til máls við umræður um
skýrslu ársins 2010 á Alþingi á fimmtudag voru sammála um mikilvægi
embættisins en Tryggvi segir ljóst að taka verði ákvörðun um hvernig
hátta eigi starfsemi þess.
„Í ljósi þróunarinnar undanfarin tvö ár taldi ég tilefni til þess að leggja
megináherslu á það í skýrslu minni að staðan er einfaldlega sú að Alþingi
þarf að taka stefnumarkandi ákvörðun um hvernig það vill að þessi starf-
semi verði,“ segir Tryggvi. „Eins og staðan er núna er málshraðinn á þeim
málum sem þurfa að fá ítarlegri athugun óviðunandi og þá þarf ann-
aðhvort að taka upp reglur sem takmarka þau mál sem umboðsmaður
tekur til meðferðar eða gera það mögulegt að leysa betur úr málum borg-
aranna,“ segir hann.
Alþingi þarf að taka ákvörðun
FRAMTÍÐ EMBÆTTIS UMBOÐSMANNS ALÞINGIS