Morgunblaðið - 27.10.2012, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Enn er aðal-fundurLands-
sambands ís-
lenskra útvegs-
manna haldinn í
skugga árása
stjórnvalda á sjávarútveginn.
Án efa er það einsdæmi að
helsti undirstöðuatvinnuveg-
ur þjóðar hafi sætt svo lang-
varandi og heiftúðugri árás
þeirra sem ábyrgð bera á að
skapa atvinnulífi og þar með
öllum almenningi sem best
lífsskilyrði.
Engum öðrum stjórnvöld-
um í ríkjum sem við kærum
okkur um að bera okkur sam-
an við hefur dottið í hug að
reyna eftir fremsta megni að
koma grunnatvinnugrein
þjóðar sinnar á kné og vega
með því að öllu samfélaginu.
Og allra síst gæti nokkrum
ábyrgum stjórnvöldum dottið
slíkt í hug í miðri efnahags-
kreppu þegar mest ríður á að
atvinnulífið nái sér aftur á
réttan kjöl á sem skemmstum
tíma og geti með endurnýj-
uðum vexti stuðlað að áfram-
haldandi velferð landsmanna.
En Íslendingar búa ekki við
nein venjuleg stjórnvöld um
þessar mundir. Þau láta sér
ekki aðeins nægja að ráðast á
atvinnulífið heldur þræta þau
stöðugt fyrir að nokkuð slíkt
standi til eða eigi sér stað.
Í ræðu sinni á aðalfund-
inum minnti Adolf Guð-
mundsson, formaður LÍÚ, á
að núverandi atvinnuvega- og
nýsköpunarráðherra, eins og
embættið sem fjallar í auka-
hlutverki um sjávarútvegs-
mál mun vera kallað um þess-
ar mundir, hefði fyrir
nokkrum árum varað ein-
dregið við afleiðingum veiði-
gjalds. Þá hefði honum verið
ljóst að „það verða ekki til
nein ný verðmæti með álagn-
ingu veiðigjalds“ og að veiði-
gjald yrði „áfall fyrir lands-
byggðina í margföldum
skilningi“.
Þessi sami ráðherra, Stein-
grímur J. Sigfússon, hefði svo
veturinn 2009 lýst því yfir á
fundi með útvegsmönnum að
„ef hann fengi einhverju ráðið
eftir kosningarnar yrði veiði-
gjaldið ekki hækkað“.
Samkvæmt lýsingu Adolfs
voru efndirnar á þessa leið: „Í
frumvarpi ríkisstjórnarinnar
vorið 2011 var miðað við að
tvöfalda veiðigjaldið og þótti
flestum nóg um. Við fram-
lagningu fjárlagafrumvarps-
ins haustið 2011 var miðað við
þreföldun. Niðurstaðan vorið
2012 er fimmföldun.
Reikna má með
því að veiðigjöld
fiskveiðiársins
2012/2013 verði á
milli 14 og 15
milljarðar.
Ef lögin hefðu
verið að fullu komin til fram-
kvæmda hefði það numið yfir
20 milljörðum samkvæmt
gögnum stjórnvalda, þannig
að við sjáum í hvað stefnir.“
Steingrímur J. Sigfússon
svaraði þessu á þann hátt sem
hann hefur tamið sér á síð-
ustu misserum. Hann taldi
vera „jarðarfararsvip“ á aðal-
fundinum sem honum þótti
óþarfi í ljósi góðrar afkomu
greinarinnar.
Vissulega hefur afkoma
greinarinnar verið ágæt, en
hún þarf líka að vera það þar
sem hún þarf að standa undir
þeirri hagræðingu sem grein-
in hefur unnið að. Og sú hag-
ræðing er einmitt stór hluti
skýringarinnar á hinni góðu
afkomu, enda hefur íslenski
sjávarútvegurinn smám sam-
an orðið fyrirmynd annarra í
heiminum eftir að fisk-
veiðistjórnunarkerfið með
framseljanlegu aflaheimild-
unum var tekið upp.
Nú er ríkisstjórnin stað-
ráðin í að eyðileggja þennan
árangur og er komin vel á
veg, sem kann að skýra að
sumir fundargesta hafi verið
þungir á brún undir ræðu ráð-
herrans. En í stað þess að
vera með ónot út í þá sem
starfa í sjávarútvegi væri
gagnlegt ef ráðherra fengist
loks til að útskýra viðhorfs-
breytingu sína frá því fyrir
nokkrum árum og Adolf
minntist á.
Hvað olli því að maður sem
hafði árum saman talað gegn
veiðigjaldi og sýnt því skiln-
ing að ofurskattar á sjávar-
útveginn kæmu illa við
byggðir landsins varð skyndi-
lega helsti baráttumaður
þessara ofurskatta?
Önnur spurning sem sjálf-
sagt er að fara fram á að ráð-
herrann svari er hvers vegna
hann sagðist fyrir kosningar
ætla að standa gegn veiði-
gjaldi eftir kosningar en sveik
það svo?
Þar sem framundan eru
aðrar kosningar og án efa
önnur kosningaloforð er afar
mikilvægt að fá útskýringar á
því hvað olli öllum þessum
sinnaskiptum og sviknu lof-
orðum. Hvað knúði Steingrím
J. Sigfússon, formann Vinstri
grænna, til að svíkja allt sem
hann hafði áður sagt um sjáv-
arútveginn?
Steingrímur greip
til skætings í stað
svara á aðalfundi
útvegsmanna}
Árásir á og svik við
undirstöðugrein
O
ftast er gaman í leikhúsi, stundum
þó beinlínis leiðinlegt – ekki oft,
sem betur fer – en einstaka sinn-
um tekst að bjóða upp á galdur
sem aldrei líður fólki úr minni.
Á síðustu árum hafa margir „hittarar“ verið
settir á svið, m.a. hjá Leikfélagi Akureyrar sem
fór mikinn í góðærinu og gekk allt í haginn.
Áhorfendamet var slegið hvað eftir annað.
Bærinn fylltist af gestum helgi eftir helgi; fólki
sem fór í leikhús og á skíði og settist inn á veit-
ingahús eða naut annarra lífsins dásemda sem í
boði eru í bænum við fjörðinn.
Leikfélag Akureyrar safnaði digrum sjóði,
en síðan hallaði undan fæti og skyndilega var
félagið statt í miklum mótvindi. Hvað var þá til
ráða? Aðeins það að minnka umsvifin tíma-
bundið í sparnaðarskyni. En ekki er sama
hvernig það er gert. Einhverjum datt í hug að loka hrein-
lega húsinu, leggja í það minnsta niður atvinnuleikhúsið, en
blessunarlega fór ekki svo.
Leikhússtjóri er ekki starfandi en Ragnheiður Skúla-
dóttir er listrænn stjórnandi. Titillinn skiptir varla máli, en
Ragnheiður fer alltjent frábærlega af stað.
Margir biðu spenntir fyrstu frumsýningar haustsins.
Leigumorðinginn er leikgerð upp úr finnskri bíómynd,
mynd leikstjóra sem ekki er beinlínis þekktur fyrir glaum
og gleði, fyrir utan hvað persónur í verkunum eru lítt
skrafhreifnar. LA tók eflaust áhættu en óhætt er að full-
yrða að fyrstu skrefin voru góð. Egill Heiðar Anton Páls-
son leikstýrir og vann leikgerðina og Aðalbjörg
Árnadóttir, Anna Gunndís Guðmundsdóttir,
Einar Aðalsteinsson og ekki síst Hannes Óli
Ágústsson fara á kostum á sviðinu.
Sýningin er óvissuferð. Enginn vissi í raun
hvar leikritið byrjaði og varla hvar það endaði.
Er komið hlé? Er hléinu lokið? Er þetta leik-
arinn eða persónan í verkinu sem nú mælir?
Óvissan er í raun yndisleg. Djarft er teflt,
einhverjir klóruðu sér í höfðinu framan af,
sumir voru enn efins í hléinu, en þegar upp var
staðið held ég flestir hafi verið afar sáttir.
Uppfærslan er nýstárleg. Andrúmsloftið
ferskt. Ekkert skal hér upplýst nema hvað
nálgunin er óvenjuleg og hefur ekki áður verið
í boði í gamla Samkomuhúsinu svo ég muni.
Margar frábærar sýningar hafa þó verið settar
þar upp. Mér er til efs að Leigumorðinginn eigi
eftir að slá áhorfendamet því ekki er hlegið af jafn miklum
krafti og í hefðbundnum farsa en þó hlegið. Og vissulega
stundum hátt. Ekki er heldur grátið jafn mikið og í áköf-
ustu harmleikjunum. Raddböndin ekki þanin sem söng-
leikur væri, en þó sungið.
Nýjabrumið, krafturinn og leikgleðin ættu þó að smita út
frá sér. Ánægður áhorfandi sem segir frá er góð auglýsing.
Sá sem efast ætti ekki að þegja heldur segja líka frá, þó að
ekki væri nema að benda hugsandi fólki á að fara og upp-
lifa. Því sýningin er upplifun. Svo er alltaf gaman að koma
til Akureyrar. Leikhúsið er sem sagt sprellifandi. Fjallið og
veitingahúsin eru líka enn á sínum stað. skapti@mbl.is
Skapti
Hallgrímsson
Pistill
Óhefðbundið og ógleymanlegt
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
BAKSVIÐ
Heimir Snær Guðmundsson
heimirs@mbl.is
Áframhaldandi skjálfta-virkni hefur verið úti fyrirNorðurlandi í vikunni íkjölfar stóra skjálftans að-
faranótt síðasta sunnudags. Skjálft-
inn sem var upp á 5,6 stig átti upptök
sín um 20 km NNA af Siglufirði.
„Í framhaldinu fór virkni um 20
km til suðausturs eftir Húsavíkur-
Flateyjar sprungubeltinu en hélt líka
áfram þar sem hrinan byrjaði. Hefur
virknin sveiflast fram og aftur eftir
15-20 km langri línu fyrir mynni
Eyjafjarðar sem kalla má vestustu
jarðskjálftasprunguna í beltinu. Þótt
dregið hafi úr virkninni síðustu daga
er hún enn að róla fram og aftur eftir
þessari línu,“ segir Ragnar Stef-
ánsson jarðskjálftafræðingur. Í til-
kynningu á vef Veðurstofunnar segir
að jarðskorpumælingar (GPS) síðustu
ára bendi til þess að nægileg spenna
sé fyrir skjálfta af stærðinni 6,8 á
svæðinu. Ragnar segir að hér sé um
algera hámarksáætlun að ræða og
miðist við að allt sprungubeltið leysist
út í einum skjálfta, sem sé ólíklegt.
Ragnar vill ekki segja til um líkur á
stórum skjálftum þarna alveg á næst-
unni en síðustu tíðindi auki þó lík-
urnar. „Skjálftarnir hafa aðeins étið
sig inn í vestustu sprunguna á heild-
armisgenginu, sem sagt fyrir mynni
Eyjafjarðar, og veikt hana, en ekkert
inn í sprungurnar sem eru nær Flat-
ey eða Húsavík,“ segir Ragnar. Hann
bætir við að hann og fleiri hafi lengi
hvatt til þess að menn færu að búa sig
undir hugsanlega stóra skjálfta á
þessu svæði, stærð allt að 6,5, sem
telja megi líklega þarna á næstu árum
eða áratugum. Þessir síðustu atburðir
minni á það og líka að núna sé áber-
andi mest spenna við vestustu
sprunguna, fyrir mynni Eyjafjarðar.
Meira rannsakað fyrir sunnan
Ragnar segir að misgengin á
Norðurlandi séu að einhverju leyti
vannrækt er varðar rannsóknir. Mikl-
ar rannsóknir hafi verið gerðar á Suð-
urlandsundirlendi og nágrenni höf-
uðborgarsvæðisins er varðar
möguleika á skjálftum og tímamark
þeirra. „Þar erum við komin töluvert
lengra. Þó hafa verið gerðar umtals-
verðar rannsóknir á svæðinu fyrir
norðan en þær hafa kannski ekki ver-
ið eins miðaðar við að sjá fyrir hvers-
konar skjálftar gætu þar orðið eða
tímaramma þeirra,“ segir Ragnar.
Óvissustig fyrir norðan
Í vikunni vakti athygli þegar rík-
islögreglustjóri lýsti yfir óvissustigi
almannavarna vegna jarðskjálfta-
hrinu úti fyrir Norðurlandi. Það var
þó ekki gert fyrr en fjórum dögum
eftir að stóri skjálftinn reið yfir.
Rögnvaldur Ólafsson, verkefnastjóri
hjá almannavarnadeild ríkislög-
reglustjóra, segir að engar nýjar upp-
lýsingar hafi gert það að verkum að
óvissuástandi hafi verið lýst yfir.
„Okkar vinna auk vinnu vísinda-
manna fór strax í gang á laugardags-
kvöldið. Okkur fannst við hæfi að
setja á óvissustig svo sýnilegt væri út
á við fyrir fólk hvað við værum að
gera,“ segir Rögnvaldur og undir-
strikar að vinna almannavarnadeildar
hafi ekki breyst þó óvissustigi hafi
verið lýst.
Boðað hefur verið til fundar al-
mannavarna og lögreglustjóra í um-
dæmunum þremur fyrir norðan nk.
miðvikudag. Þar verður farið yfir
stöðuna og drög lögð að við-
bragðsáætlunum vegna jarðskjálfta.
Rögnvaldur segir að vissulega sé
skipulag almannavarna fyrir hendi og
það ráði við mismunandi aðstæður en
þó sé þægilegt að eiga slíka sér-
áætlun. Rögnvaldur vill að fólk nýti
tækifærið þegar það fær áminningu
sem þessa og geri ráðstafanir sem
auðvelt sé að gera en margir vanræki
þó. Hann bætir við að þetta eigi við
fólk víða á landinu þar sem jarð-
skjálftahætta er fyrir hendi.
Skjálftavirkni minna
rannsökuð nyrðra
Skjálftavirkni Norðurlands
Heimild: Vedur.is
Loftmyndir ehf.
19.-20. sept.
20.-26. okt.
23. - 25. okt.
M> 5
Siglufjörður
Ólafsfjörður
Dalvík
Jónína Magnúsdóttir, skóla-
stjóri grunnskóla Fjallabyggðar,
segir að andrúmsloftið í skól-
anum sé býsna gott. „Við fórum
í alla bekki á fimmtudag eftir að
óvissuástandinu var lýst yfir.
Rætt var við krakkana um þau
atriði og viðbrögð sem al-
mannavarnir ríkisins hafa sett á
heimasíðu sína. Við fundum vel
að börnin eru bæði upplýst og
yfirveguð,“ segir Jónína og
bætir við að hún hafi lítið fundið
fyrir hræðslu meðal nemenda.
Jónína segist ekki vita til
annars en að ánægja sé meðal
íbúa á svæðinu með upplýs-
ingagjöf og viðbragðsaðila.
„Maður fylgist með fréttum og
er vel upplýstur af vís-
indamönnum,“ segir Jónína.
Hún segist þó vita af fólki sem
sé skelkað og þó það sé
skiljanlegt eigi það
ekki almennt við í
bæjarfélaginu.
Einnig viti hún til
þess að fólk hafi
gert ráðstafanir
heima hjá sér og
fært hluti úr hill-
um og glugg-
um.
Gott and-
rúmsloft
FJALLABYGGÐ
Jónína
Magnúsdóttir