Morgunblaðið - 27.10.2012, Blaðsíða 36

36 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 2012
Fyrir 30 árum vildi ég
hafa áhrif á stefnu Sjálf-
stæðisflokksins og lýsti
því. Reyndur maður
svaraði: „Flokknum er
stjórnað af þremur fjöl-
skyldum, þú ert ekki í
neinni þeirra“. Ólöf
Nordal tók til varna fyr-
ir formann sinn í Mbl. í
gær. Hún gagnrýndi þá
skoðun mína að skilja
beri á milli stjórnmála og atvinnulífs.
Menn megi ekki standa í viðskiptum
og stjórnmálum samtímis.
Ólöf hallar réttu máli þegar hún
segir mig telja slæmt að menn í stjórn-
málum hafi bakgrunn í atvinnulífinu.
Nægir að vísa í skýr ummæli mín í
Mbl. grein fyrir viku. Menn úr at-
vinnulífinu eru æskilegir í stjórnmálin,
en þeir verða samt að gera hlé á með-
an. Þá segir hún mig „vega að for-
manni flokksins með aðdróttunum um
að Bjarni Benediktsson geti ekki
vegna ættartengsla og tengsla við við-
skiptalífið staðið vörð um hagsmuni
þjóðarinnar“. Einnig þetta er óná-
kvæmt hjá Ólöfu. Ég hefi þá skoðun að
vegna þess að formaðurinn tengist
gríðarlegri lánsfjárnotkun byggðri á
aðgangi að lánsfé sem flest fólk hefur
ekki, í BNT/N1-samstæðunni og út-
lánatöpum sem af því leiddu, þá sé það
ekki trúverðugt að hann verði for-
sætisráðherraefni. Hvað er svona
hættulegt við þessa skoðun? Finnast
ekki málefnaleg svör, af hverju kýs
varaformaðurinn að halla réttu máli?
Annarra manna fé
Hugtakið „viðskiptalíf“ innifelur
bæði atvinnulíf og aðra hagn-
aðarviðleitni. Þeir sem stunda atvinnu-
rekstur eru nefndir fjárfestar, þeir
leggja fé sitt í atvinnutæki, skapa at-
vinnu og vöxt. Þjóðin vinnur fyrir sér
hjá þessu fólki, sem ber heiður og
þökk. Það á erindi í stjórnmál, en ekki
samhliða rekstri sínum. Hinir eru oft
nefndir „spákaupmenn“. Þeir reyna að
ná í auð sem aðrir hafa skapað, með
eignatilfærslum. Þeir afla sér gríð-
arlegs lánsfjár og verja til kaupa á
fasteignum og hlutabréfum. Kjós-
endur, sem ekki hafa
þennan aðgang, horfa
stóreygir á.
Kjósendur borga
Ef allt gengur upp
selja þeir eignirnar á háu
verði, borga lánin og
hirða mismuninn. Al-
menningur er seinni til að
skynja tækifærin og
kaupir seint. Fólkið borg-
ar gróða spákaupmanna.
Yfirgnæfandi kaupendur
að markaðsverðbréfum
eru samt lífeyrissjóðir og verð-
bréfasjóðir. Þeir kaupa jafn og þétt,
dreifa áhættunni og eiga bréfin lengi.
Hverjir eiga sjóðina? Sparifjáreig-
endur og sjóðfélagar, stundum nefndir
kjósendur. Þeir borga. Stundum fer
því miður illa. Menn ná ekki að selja,
bólan springur, verð fellur en lán
hækka. Það verður útlánatap sem
banki þarf að mæta. Hann eykur því
vaxtamun sinn og hækkar gjaldskrá.
Hverjir borga? Lánþegar og sparifjár-
eigendur, stundum nefndir kjósendur.
Breytingar hafa orðið
Ólöf krefst svara minna við því
hvort skyldleiki við aðila í viðskiptalíf-
inu útiloki þátttöku í stjórnmálum?
Svarið hefi ég þegar gefið, nei, en
menn verða að skilja á milli stjórnmála
og viðskipta. Lausnin er ekki fólgin í
því að setja reglur sem geri mönnum
kleift að halda iðju sinni áfram í nafni
„gagnsæis“. Það hugtak er ógrundað í
lögum og reglum. Ólöf nefnir Ólaf
Thors, af einni ættanna þriggja, sem
var samtímis í útgerð. Þá voru aðrir
tímar. Nú veita menn hagsmuna-
árekstrum athygli. Thorsarar hafa
fyrir löngu skilið það. H.Ben. fjöl-
skyldan líka. Fjölskyldan sem kennd
er við Engey mun læra þetta núna í
vetur. Það er mikilvægt að skilja kall
samtímans og taka breytingum af
skilningi.
Gríðarleg töp
Ólöf minnir á að Bjarni Benedikts-
son hætti afskiptum af atvinnulífinu í
árslok 2008 og segir þau bönd hafa
verið „slitin áður en hann var kjörinn
formaður flokksins“. Síðan hafi Bjarni
í tvígang endurnýjað umboð sitt og
fengið skýran stuðning í prófkjörum.
Hún telur „dapurlegt að menn telji
það sér og flokknum til framdráttar að
ráðast að samherjum sínum með raka-
lausum málflutningi“. Ég hefi sagt
sameiningu stjórnmála- og við-
skiptaarma Engeyjarfjölskyldunnar í
einum manni ekki trúverðuga, ekki
geta gengið. Bjarni var í stjórnum
BNT og N1. Samkvæmt ársreikn-
ingum félaganna voru skuldir þeirra í
árslok 2010 rúmlega 47 milljarðar
króna, en í árslok 2011 voru þær
komnar niður í 13 milljarða króna, sem
svarar til lækkunar um 34 milljarða
króna eða 73%. Vegna þátttöku
Bjarna í stjórnum þessara hlutafélaga
er staða hans ekki trúverðug. Þetta er
mín skoðun, Ólöf, og ég tel þessa skoð-
un málefnalega. Kjósendur munu
meta þetta, hvorugt okkar fær haggað
dómi þeirra.
Úr glerhúsi?
Ólöf minnir á í lokin að í mars 2011
sagði ég mig úr stjórn Framtakssjóðs-
ins. Ástæðan var sú að Kastljós RÚV
tók á dagskrá þriggja ára gamla sátt í
samkeppnismáli, sem ég hafði ekki
fengið að koma að. Einstaklingur
stendur augljóslega höllum fæti gagn-
vart slíku. Staða mín var orðin „ótrú-
verðug“ þó að ég sjálfur teldi mála-
tilbúnaðinn rangan. Ég sagði því strax
af mér til að hlífa umbjóðanda mínum
VR, því kosningar fóru í hönd.
Reynsla mín af þessum viðbrögðum er
góð. Ég get vel mælt með þeim við þá
sem lenda í ótrúverðugri stöðu. Nú
fara einmitt kosningar í hönd, hvað
getur Bjarni best gert fyrir umbjóð-
anda sinn, Sjálfstæðisflokkinn?
Hvað er svona hættulegt
við skoðanir, Ólöf?
Eftir Ragnar
Önundarson » Þeir afla sér gríð-
arlegs lánsfjár og
verja til kaupa á fast-
eignum og hlutabréfum.
Kjósendur, sem ekki
hafa þennan aðgang,
horfa stóreygir á.
Ragnar Önundarson
Höfundur býður sig fram í fyrsta
sætið í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins
í SV-kjördæmi.
Er ég lærði um feiti og fituolíur
á 7. áratug síðustu aldar var
stórfelld bylting að eiga sér stað
í fitufram-
leiðslu heims-
ins. Ódýrar
verksmiðju-
unnar jurta-
olíur sem í
myndast við
vinnsluna,
transfitusýur
voru að yf-
irtaka mark-
aðinn og sel-,
hval- og fiskiolíur (lýsi) féllu í
verði. Mikill hluti lýsis fór í
herslu og var notað í margarín
o.fl. Margarín varð vinsælt úr
kæliskápnum því það hélst mjúkt
og var auðvelt að smyrja á
brauðið auk þess sem fólki hugn-
aðist vel bragðgott brauð bakað
úr því. Enginn veit hvaða áhrif
transfitusýrur frá vetnisherðing-
unni sem hófst 1910 geta haft á
heilsuna.
Transfitusýrur myndast yf-
irleitt af fjölómettuðum fitusýr-
um og olíusýru. Rúmmynd keðj-
unnar breytist úr cis í trans.
Þetta efnaferli getur líka átt sér
stað við steikingu í jurtaolíum.
Þarna verða því til nýjar áður
óþekktar fitusýrur eða olía í
mannheimi en mannkynið hafði
til þessa neytt fitu cisfitusýra frá
örófi alda. Áróður fyrir minna af
mettaðri fitu og meira af jurta-
olíum í matnum auk gífurlegra
kólesterólsrannsókna hefur litlu
skilað í baráttunni við þennan
menningarsjúkdóm hjarta og
æða. Eitt eru þó flestir sammála
um en það er að þetta komi frá
mataræðinu og þá helst fitunni.
Þessu má líkja við amínósýrur
prótínanna sem eru bæði L og D
gerðar en líkaminn velur bara L
gerðina. Ef líkaminn gerir ekki
mun á trans- og cisfitu mætti
álykta að æða- og hjarta-
sjúkdómarnir sem varla þekktust
fyrir 100 árum gætu verið vegna
transfitusýra mengunar.
Við erum eins og svín og hest-
ar að því leyti að forðafitan mót-
ast af fitunni í fóðrinu á nokkr-
um dögum, ólíkt jórturdýrum.
Hestar á beit eru þó betur settir
en svínin sem maðurinn fóðrar. Í
hestafitu er t.d. mikið af fjöl- og
einómettuðum fitusýrum.1932
uppgötvaðist að tvær fitusýrur
eru lífsnauðsynlegar manninum:
Í næringarfræði nefndar ómega
3 og omega 6 fitusýrur með þrjá
og hin tvo tvíbindinga. Með
jurtaolíum síðustu 100 árin hefur
jafnvægi hinna um 31 fitusýra
líkamans raskast þannig að 25-30
sinnum meira er af omega 6 mið-
að við ómega 3. Það er yfirleitt
lítið af þessari ómega 3 í jurta-
olíum, nema helst hörfræolíu og
kaldpressaðri íslenskri repjuolíu.
Líkaminn efnasmíðar aðrar
fitusýrur eins og EPA og DHA
sem eru líka ómega 3 fitusýrur
en með 5 og 6 tvíbindinga og tal-
in eiga að vera minnst 2% af
blóðfitunni. Þær fást tilbúnar í
þorskalýsi eða innyflamat. Hjá
hjartveikum finnst minna af
fjölómettuðum fitusýrum í blóði.
Án fitu værum við ekki til svo
mikilvæg er hún. Eitt ráð varð-
andi fituna væri að hverfa til
fyrri tíma blóðfitu sem fékkst
með því að neyta jafnmikils af
mettaðri fitu og einmettaðri fitu
auðugri af olíusýru og minnst
15% fjölómettaðar fitu. Þá var fi-
tubúskapurinn í jafnvægi. Forð-
ast ætti alla transfitu sem er
m.a. í flestu margaríni, kökum,
kexi, flestu djúpsteiktu eins og
frönskum kartöflum og steikja
með eins mettaðri og einómett-
aðri olíu og unnt er. Fita er hóf-
leg um 30% af daglegri orkuþörf
sem reiknast um 80 g af 2.500
hitaeiningabrennslu.
PÁLMI STEFÁNSSON,
efnaverkfræðingur.
Fitan og saga hennar
Frá Pálma Stefánssyni
Pálmi Stefánsson
Bréf til blaðsins
Kolabrautin er á 4. hæð Hörpu
Borðapantanir í síma 519 9700
info@kolabrautin.is
www.kolabrautin.is
JÓLAHÁTÍÐ
frá 14. nóv. til 23. des.
Það er eins með jólamatseðilinn okkar og
jólapakkana, það er ekkert gaman nema
hlutirnir komi svolítið á óvart. Að þessu sinni
bjóðum við upp á tíu rétta jólaveislu þar sem
við bregðum á leik með jólahlaðborð að okkar
hætti. Þú og þínir sitjið kyrr í rólegheitunum
meðan við stjönum í kringum ykkur.
Slagdagurinn 2012
Þekktu Púlsinn þinn!
Taktu púlsinn í 60 sekúndur einu sinni
í mánuði til að kanna hvort þú sért
með gáttatif. Það getur dregið verulega
úr hættunni á SLAGI
Laugardaginn 27. október
frá kl. 13 til 10 í Kringlunni,
Smáralind og á Glerártorgi
www.birkiaska.is
Bodyflex Strong
Bodyflex Strong vinnur gegn stirðleika og
verkjum í liðamótum og styrkir heilbrigði
burðarvefja líkamans.