Morgunblaðið - Sunnudagur - 28.04.2013, Qupperneq 14

styggð á stærðfræði því stærð-
fræði snýst um hlutföll og ég er
því alltaf í bullandi stærðfræði í
vinnu minni.
Það stoppaði mig ekki af að
hafa ekki komist í menntaskóla
en torveldaði mér ýmislegt. Ef
ég hefði fengið að fara í mennta-
skóla þá hefði ég farið í mála-
deild. Mínir menn voru menn
orðsins og snilldarinnar. Ég var
gagntekinn af ljóðinu og málinu,
öllu því sem mamma hafði alltaf
fyrir mér. Ég vildi í þá átt. Ef
ég hefði haft möguleika til að
læra tungumál eins og mig lang-
aði til þá hefði ég farið út í
heim og lært skúlptúr og músík.
Ég hef alltaf haft gaman af tón-
list og hef dálæti á mörgum tón-
skáldum en Bach er alfa og
omega.“
Erlingur fór í Kennaraskólann
og lauk þar kennaraprófi í mynd-
og handmennt árið 1953 og starf-
aði eftir það sem kennari á Suð-
urnesjum og í Reykjavík. Hann
gerðist einnig nemandi og aðstoð-
armaður Sigurjóns Ólafssonar
myndhöggvara. „Ég var í aka-
demíunni í Laugarnesi hjá Sig-
urjóni Ólafssyni og það var engin
smáakademía,“ segir hann. „Ég
lifði það sem Sigurjón var að
gera. Hann andaði listinni í mig.
Hjá Ásmundi Sveinssyni, sem ég
heimsótti stundum, kynntist ég
svo gjörólíkum viðhorfum sem
var ágætt. Báðir voru þessir
menn snillingar.
Eitthvað hef ég haft þegar ég
kom til Sigurjóns og eitthvað
hefur honum litist á því hann
tók mig að sér. „Erlingur minn,
þú verður bara að spyrja efnið,“
sagði Sigurjón oft við mig og ég
lagði þau orð á minnið. Með-
ferðin á stönginni gerir gæfu-
muninn fyrir stangastökkvarann
og hvað mig varðar hefur efnið
verið eins og stöngin í stang-
arstökkinu. Mér er alveg sama
hvaða efni ég vinn með, ég ræð
við þau öll. Í rauninni á ég alls
ekkert uppáhaldsefni og vinn
verk úr áli, stáli, tré, leir og
steini. Þegar ég var mynd- og
handmenntakennari hélt ég
hrókaræður um það að tréð væri
veigamesta undirstöðuefni allrar
mynd- og handmenntakennslu,
það væri svo lífrænt. Ég lagði
svo mikið á mig til að ná sem
mestum árangri við að steypa
gifs til að geta kennt það al-
mennilega. Sem kennari var ég
gagntekinn af þeirri hugsjón að
gerast púlshestur innan íslenska
skólakerfisins og byggja upp hér
á landi listiðnað sem yrði stökk-
pallur hinnar stóru listar út í
heim. Það vafðist ekki fyrir mér
lítillætið. Sem betur fer tókst
þetta ekki hjá mér.“
Upp úr 1980 fór Erlingur til
Noregs í framhaldsnám. Hann
ætlaði sér að snúa aftur heim en
örlögin höguðu því þannig að
hann settist þar að ásamt konu
sinni og starfaði sem kennari við
listadeild háskólans í Ósló en
sneri sér síðan alfarið að list-
sköpun. „Í Noregi stundaði ég
nám og viðaði að mér endalaus-
um bókum. Ég hef akademíska
menntun í minni listgrein en það
tók mig lengri tíma en ella af
því ég varð að vinna fyrir öllu
og fékk enga styrki og hafði
ekki aðgang að sjóðum. Ég varð
alltaf að bjarga mér öðruvísi. Ég
var undir skakkri stjörnu. Ann-
ars vil ég ekki sjá styrki. Öllu
máli skiptir að maður geri vel
það sem maður gerir og minn
skúlptúr verður að standa fyrir
sínu.“
Alltaf sami hesturinn
Í Noregi vingaðist Erlingur við
þekkta norska listamenn. Meðal
vina hans var Nils Aas, einn
þekktasti myndhöggvari Noregs.
Verk Erlings eru afar fjöl-
breytileg, þar er að finna myndir
af samtímamönnum og bókmennt-
irnar eru svo iðulega kveikja að
skúlptúrum hans. Dýr eru svo
áberandi í verkum hans, ekki síst
hestar. „Þessir hestar mínir eru
allt sami hesturinn, Krummi sem
var svo mikill vinur minn,“ segir
hann. „Ég var í sveit á Kinna-
stöðum í Reyhólasveit frá því ég
var níu ára þangað til ég var
fjórtán ára. Ég hef verið um tíu
ára þegar ég var einn morgun
sendur til að sækja hestana. Ég
hafði beisli um öxl og gat hlaup-
ið þindarlaust en ég fann ekki
hestana því þeir voru ekki á
sama stað og venjulega. Loksins
þegar ég var að örmagnast af
þreytu sá ég hestaflokkinn í
lægð. Ég varð feginn að sjá
Krumma og gekk að honum en
hann vék undan. Ég hafði alltaf
getað náð honum því við vorum
vinir. Þetta endurtók sig, ég
gekk að honum en hann vék sér
undan. Ég var með grátinn með
kverkunum og orðinn mjög
Erlingur Jónsson við verk sitt Gaggrýnandann sem gert
er úr ösp. Um verkið segir hann: Í Biblíunni er talað um
að menn sjái ekki bjálkann í eigin auga heldur flísina í
auga náungans. Þessi gaggrýnandi gengur með mikinn
bjálka í öðru auganu og notar hitt alopið í leit að hugs-
anlegum flísum í augum annarra.
Morgunblaðið/Einar Falur
Þessi hestur Erlings Jónssonar er við Gljúfrastein en Halldór Laxness fékk
hann að gjöf á sínum tíma. Góð vinátta var milli þeirra Erlings.
Morgunblaðið/Kristinn
Vigdís Finnbogadóttir og barnabarn hennar, Aþena Vigdís, við brjóstmynd af
Vigdísi sem afhjúpuð var í Háskóla Íslands í tilefni af 75 ára afmæli hennar.
Morgunblaðið/Þorkell
* „Þegar ég vartíu ára las égformála Halldórs
Laxness að mynda-
bók um Kjarval. Þar
lagði Laxness
áherslu á að það að
sjá hlutina eins og
þeir eru er að sjá þá
eins og þeir eru
ekki. Þetta skildi ég.
Þegar ég var búinn
að lesa þennan for-
mála varð Laxness
stóri bróðir minn,“
Svipmynd
14 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28.4. 2013