Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.08.2013, Blaðsíða 36

36 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11.8. 2013
Græjur og tækni
Byltir Bezoz blöðum næst?
Margt hefur þegar verið ritað um fjárhags-
lega afkomu dagblaða í kjölfar netvæðing-
arinnar, og óþarfi að fjölyrða sérstaklega
um það hér. Samdráttur í áskrift og auglýs-
ingum hefur komið niður á tekjum dagblaða
um allan heim, og ljóst er að þörf er fyrir
nýjar leiðir til að gera slíka útgáfu arð-
bæra, þá sérstaklega á netinu.
Bezos er þetta fullljóst. Í viðtali við
þýska dagblaðið Berliner Zeitung í fyrra
staðhæfði Bezos að prentun dagblaða myndi
líða undir lok á næstu 20 árum. „Það er
eitt sem ég er viss um: það verða ekki til
prentuð dagblöð eftir tuttugu ár. Mögulega
sem lúxusvarningur á hótelum sem vilja
bjóða upp á þau sem sérþjónustu. Prentuð
blöð verða ekki venjan eftir tuttugu ár.“
Starfsmenn Washington Post binda vonir
við að Bezos sé rétti maðurinn til að takast
á við þessa áskorun. „Við höfum öll verið að
leita leiða til að færa giftusamlega saman
gæðablaðamennsku og fjárhagslegan ávinn-
ing á tíma stafrænnar miðlunar, og það er
erfitt að hugsa sér neinn sem er í betri að-
stöðu til að finna út úr því en Jeff Bezos,“
sagði Fred Hiatt, einn af ritstjórum blaðs-
ins þegar tilkynnt hafði verið um kaupin.
Nýjar leiðir
Í bréfi sem Bezos sendi starfsmönnum
Washington Post tekur hann sérstaklega
fram að hann ætlist til að blaðið haldi
áfram að skila gæðaefni og að gildi blaðsins
muni ekki breytast. En jafnframt segir í
bréfinu að til að mæta þeim áskorunum
sem við blasa sé nauðsynlegt að gera til-
raunir og hugsa skapandi. Í hverju þær til-
raunir kunna felast á eftir að koma í ljós,
en Bezos hefur áður lýst því yfir að hann
F
jölmiðlar vestanhafs hafa verið dug-
legir að fjalla um málið. Flestir virð-
ast líta svo á að þetta sé fyrirboði
um tæknibyltingu í dagblaðaútgáfu,
en aðrir telja að Bezos sé fremur að leita
leiða til að hafa áhrif í höfuðborginni.
Það er ekki að ástæðulausu að nafn Jeff
Bezos vekur áhuga þeirra sem fylgjast með
framþróun í tækniheiminum. Hann þykir
vera framsýnn í fjárfestingum og hafa gott
auga fyrir ónýttum tækifærum. Hann hefur
hagnast gríðarlega á fyrirtæki sínu Amazon
(er 19. á lista Forbes yfir ríkustu ein-
staklinga heims), sem stofnað var um sölu
bóka árið 1995, en er nú langstærsta net-
verslun heims líkt og flestir þekkja. Færri
átta sig þó líklega á því að Amazon rekur
einnig eina öflugustu þjónustu heimsins á
sviði netþjónabúa, og dágóður hluti verald-
arvefsins keyrir á netþjónum fyrirtækisins.
Bezos fjárfesti snemma í fyrirtækjum á
borð við Twitter og Airbnb með góðum ár-
angri. Undanfarið hefur hann lagt aukna
áherslu á að gera Amazon að tæknifyr-
irtæki, fremur en bara verslanaveldi. Ný-
lega hefur Amazon hellt sér út í framleiðslu
sjónvarpsefnis líkt og Netflix hefur gert
með góðum árangri. Þá má ekki gleyma að
Bezos er öðrum fremur ábyrgur fyrir því að
gjörbylta bókaútgáfu eins og við höfum átt
að venjast, en Kindle lesbrettin frá Amazon
hafa rutt brautina fyrir rafbókavæðingu
undanfarinna ára. Þá hafa einfaldari og
ódýrari spjaldtölvur frá Amazon, Kindle
Fire, verið einn helsti keppinautur Apple og
Samsung í sölu á spjaldtölvum. Fjárfest-
ingar Bezos í tæknifyrirtækjum og net-
þjónum og áhersla hans á þróun rafbóka og
lesbretta þykja öðru fremur sýna skilning
hans á þróun internetsins og vilja neytenda.
sjái fyrir sér að framtíð dagblaða verði
óhjákvæmilega tengd snjallsímum og spjald-
tölvum.
Amazon hefur náð töluverðum árangri í
að þróa algrím sem spáir fyrir um það
hverju viðskiptavinur kunni að hafa áhuga
á, byggt á kaupsögu hans. Allir sem verslað
hafa við Amazon kannast við að hafa fengið
tillögur að áhugaverðum bókum eða annað
sem vekja kann áhuga. Í umfjöllun erlendra
tæknisíðna hafa því verið gerðir skórnir að
Bezos hafi áhuga á að yfirfæra slíkt algrím
á fréttaflutning og sérsníða þannig efni að
áhugasviði lesenda.
Þá er rétt að hafa í huga að Amazon
vinnur nú að þróun nýrrar tegundar af lita-
skjá fyrir spjaldtölvur. Sá skjár mun verða
talsvert frábrugðin þeim skjám sem við
þekkjum á spjaldtölvum dagsins í dag, og
mun líkari því að lesa af pappír. Skjárinn
verður ekki baklýstur, heldur mun end-
urkasta birtu, en án glampa, sem gerir
mjög erfitt að lesa af spjaldtölvum í sólar-
ljósi. Hann mun væntanlega búa yfir mikilli
skerpu, og nota umtalsvert minna rafmagn
en þeir LED skjáir sem við þekkjum. Ama-
zon hefur þegar þróað slíkan skjá í svart-
hvítu, sem hefur vakið mikla ánægju hjá
Kindle-notendum. Takist þeim á næstu ár-
um að útbúa slíkan litaskjá, eins og flest
bendir til, myndi það veita fyrirtækinu tals-
verða sérstöðu á spjaldtölvumarkaði, sér-
staklega á meðal notenda sem brúka spjald-
tölvur mikið til lesturs. Það þarf ekki
auðugt hugmyndaflug til að ímynda sér að
kaup Bezos á Washington Post séu liður í
einhvers konar vopnakapphlaupi fyrir stríð
á spjaldtölvumarkaði.
Á þessu stigi málsins er ómögulegt að
segja hver þróun Washington Post verður
undir eignarhaldi Jeff Bezos. Hann er
þekktur fyrir að bíða mjög þolinmóður eftir
að fjárfestingar hans skili arði. Amazon hef-
ur til dæmis ekki skilað miklum hagnaði í
gegnum árin, þrátt fyrir góðar tekjur, þar
sem megnið af fénu hefur farið í að styðja
við vöxt fyrirtækisins. Það eru því allar lík-
ur á því að hér sé um langhlaup að ræða,
en fáir eru betur í stakk búnir en Jeff Be-
zos til að þreyja það.
Salan á Washington Post
vekur áhuga í tæknigeiranum
AFP
EIGENDASKIPTI URÐU AÐ DAGBLAÐINU WASHINGTON POST Í SÍÐUSTU VIKU. NÝR EIGANDI ER JEFF BEZOS, BETUR ÞEKKTUR SEM FORSTJÓRI AMAZON.
VIÐSKIPTIN HAFA VAKIÐ MIKLA ATHYGLI, EN MARGIR SPYRJA SIG AF HVERJU BEZOS, SEM ORÐIÐ HEFUR VELLAUÐUGUR AF REKSTRI AMAZON OG FJÁR-
FESTINGUM Í TÆKNIGEIRANUM, HAFI SKYNDILEGA ÖÐLAST ÁHUGA Á DAGBLAÐAÚTGÁFU.
Sveinn Birkir Björnsson sveinnbirkir@gmail.com
Jeff Bezos þykir vera
framsýnn í fjárfestingum,
og hafa gott auga fyrir
ónýttum tækifærum.
er 49 ára gamall, með gráðu í tölv-
unarfræði frá Princeton háskóla. Hann
stofnaði Amazon árið 1994, þá þrítugur að aldri, og hefur stjórnað
fyrirtækinu allar götur síðan. Hann þykir framsýnn stjórnandi, en
er þekktur fyrir natni við smáatriði. Hann er mikill áhugamaður um
geimferðir og hefur meðal annars stofnað fyrirtæki sem miðar að
því að gera almennar geimferðir mögulegar. Bezos þykir frjáls-
lyndur í stjórnmálum, en hann lét sjálfur af hendi rakna $2,5 millj-
ónir til að styðja baráttuna fyrir því að leyfa hjónaband samkyn-
hneigðra í Washington-ríki.
Jeff Bezos
Það eru ekki allir jafn trúaðir á að Bezos
ætli sér að umbylta fjölmiðlaheiminum.
John Cassidy, dálkahöfundur The New
Yorker, segir í dálki sínum í vikunni að
hann telji Bezos einkum vilja nota The
Washington Post til að hafa áhrif á fjöl-
miðlaumfjöllun um fyrirtæki sitt. Ama-
zon er stórt fyrirtæki og löggjöf um eitt
og annað getur haft talsverð áhrif á af-
komu þess. Sem dæmi má nefna að Ama-
zon (og þar með Bezos) hefur gríðarlegra
hagsmuna að gæta þegar kemur að lög-
gjöf um netið, söluskatt og einokunar-
aðstöðu, svo eitthvað sé nefnt. Einnig er
vert að hafa í huga að Amazon hefur ný-
lega verið talsvert í fréttum fyrir bágbor-
inn aðbúnað starfsmanna í vöruhúsum
sínum og baráttu gegn verkalýðs-
félögum. Þó veldi Washington Post sé
ekki í líkingu við það sem eitt sinn var er
það þó enn einn áhrifamesti fjölmiðill
Bandaríkjanna þegar kemur að því að
móta þjóðmálaumræðuna. Ekki skemmir
fyrir að blaðið þykir skyldulesning í höf-
uðborginni, hvort sem er hjá þingheimi
eða í Hvíta húsinu.
Efasemdaraddir