Læknablaðið - 15.02.2003, Blaðsíða 49

UMRÆÐA & FRÉTTIR / L/EKNADAGAR 2003
lllt er það allt og bölvað
Að framsögu Rollnick lokinni tók við sýnikennsla
þar sem hann veitti íslenskum læknum innsýn í sam-
talstækni sína með aðstoð sjónvarps og annarra
hjálpartækja en þessi tækni nefnist hvatningarviðtöl.
Blaðamaður reikaði fljótlega út úr salnum þegar það
hófst en bar næst niður á málþingi sem hét því for-
vitnilega nafni: Lœknastéttin undir álagi - hvernig
gerum við lœkna hamingjusama? Þar voru flutt
nokkur erindi og einn ræðumanna var Óttar Guð-
mundsson sem flytur sitt mál í ritstjórnargrein þessa
tölublaðs. Ég ætla hins vegar að gera hér stuttlega
grein fyrir bráðskemmtilegu erindi Magne Nylenna
framkvæmdastjóra Norska læknafélagsins um meinta
óhamingju lækna.
Hann byijaði á að vitna til könnunar sem gerð var
árið 2001 á vegum British Medical Journal en hún
leiddi í ljós að 57% lækna kváðust vera óhamingju-
samir eða mjög óhamingjusamir en einungis 21%
sögðust vera hamingjusamir eða mjög hamingjusam-
ir. Ástæðurnar fyrir þessum hamingjuskorti eru þær
helstar að læknum finnst þeir vinna of mikið fyrir of
lítið kaup, þeir njóti ekki stuðnings frá umhverfinu
og hafi minna að segja um inntak og skipulag starfs
síns en áður.
Magni bætti við fleiri þáttum sem hafa grafið und-
an stöðu lækna, svo sem aukin skriffinnska, aukin
samkeppni frá öðrum heilbrigðisstéttum, breytingar
á samskiptum læknis og sjúklings og aukin sérhæfing
lækna sem hefur dregið úr samstöðu innan stéttar-
innar. Á sama tíma hefur orðið mikil breyting á sam-
félaginu, alþjóðavæðingin fer mikinn og gífurlegar
framfarir hafa orðið í vísindum, ekki síst læknisfræði.
Þverstæðurnar eru margar: á sama tíma og læknavís-
indunum fleygir fram blómstra alls kyns hjálækning-
ar; heilsufar almennings batnar en lyfjaneysla stór-
eykst og nýir og nýir áhættuhópar verða til. Magni
tók dæmi af sjálfum sér: Mér líður vel, ég hef góða
matarlyst og er ekki nema fimmtugur. Ergó: Ég er í
áhættuhópi vegna ristilkrabbameins.
Eru þeir þá hamingjusamir?
Á þessum óvissutímum þarf læknastéttin að laga sig
að nýjum aðstæðum og beita aðferðum sem ekki
voru kenndar í læknadeildinni. Þeim var kennt að
starfa sjálfstætt en þurfa í síauknum mæli að taka
þátt í samstarfi og deila völdum sínum með öðrum;
þeim var kennt að líta á sjúklinginn sem einstakling
en þurfa nú að taka afstöðu til sjúklingahópa; þeim
var kennt að greina sjúkdóma og meðhöndla þá en
þurfa nú að fást við lagaflækjur, fjárhagsáætlanir og
alls konar ný kerfi.
í þessum nýja heimi þurfa læknar að fóta sig og
finna sér nýtt jafnvægi. Það gengur að sjálfsögðu mis-
vel og sumir bregðast við með því að verða bölsýni og
þunglyndi að bráð. Þeir sjá fjandann í hverju horni og
finnst allt vera að. En hversu djúpt ristir þessi vanlíð-
an? Aftur greip Magni til þess að vitna í niðurstöður
rannsókna sem gerðar hafa verið meðal lækna og
sýna að ekki er allt sem sýnist í þessum efnum. Hann
vitnaði til rannsókna þar sem hópar lækna voru
spurðir um afstöðu sína til lífsins og starfsins. I einni
þeirra kom í ljós að læknar sem spurðir voru um
ánægju sína í starfi reyndust talsvert ánægðari árið
2002 en árið 1994. Annar hópur lækna var spurður
hvort þeir væru ánægðir með lífið yfirleitt og hjá þeim
voru álíka margir frekar eða mjög óánægðir með lífið
1994 og 2002 en hinum sem sögðust vera ánægðir
hafði fjölgað marktækt. Loks voru yfir 900 norskir
læknar spurðir að því í fyrra hvaða starf þeir myndu
velja sér væru þeir ungir á ný og þá sögðust tveir af
hverjum þremur myndu velja læknisstarfið.
Af þessum orðum Magna Nylenna má draga þá
ályktun að læknum er ekki eins leitt og þeir láta. Það
sannaðist líka á árshátíð LR sem fram fór að vanda í
lok læknadaga. Þeir virtust skemmta sér konunglega
og höfðu í frammi margháttuð tónlistaratriði sem
ekki bentu til þess að þunglyndi sé útbreitt í stéttinni.
Stephen Rollnick messar
yfir íslenskum lœknum,
eða eigum við að segja:
leiðir þá í allan
sannleikann.
Læknablaðið 2003/89 141