Læknablaðið - 15.05.2003, Blaðsíða 63

UMRÆÐA & FRÉTTIR / AF SJÓNARHÓLI STJÓRNAR LÍ
félagið yrði að taka ábyrgð vegna þess að tækninni
fleygði fram og ef við tækjum ekki afstöðu til þess
hvað við viljum gera og hvað ekki færum við einfald-
lega á hausinn.
Þorvaldur svaraði báðum hlutum spurningarinnar
játandi: hagsmunir lækna og heilbrigðisstjórnar færu
saman en kerfið stíaði þeim í sundur. Einn þáttur í því
væri að stjómvöld tækju ekki ákvarðanir um heil-
brigðismál. - Það ríkir engin stefna í heilbrigðisráðu-
neytinu, sagði hann og bætti því við að stjórnmála-
mönnum þætti betra að láta læknum eftir að taka
ákvarðanir. Undir þetta tóku margir og voru nefnd
um það tvö dæmi. Annars vegar Gula skýrslan svo-
nefnda um fækkun sjúkrahúsa á landsbyggðinni og
hins vegar áiit nefndar frá 1998 um málefni geðlækn-
inga. í fyrrnefnda dæminu voru aldrei teknar neinar
stjórnvaldsákvarðanir en samt var tillögum skýrsl-
unnar fylgt í stórum dráttum, aðallega af læknum. I
síðarnefnda dæminu var ekkert gert með tillögur
nefndarinnar fyrr en fámennt félag barnageðlækna
gerði uppistand nú í vetur.
4. Hafa læknar ekki vilja eða getu til að
stjórna og hafa þeir látið öðrum fagstéttum
innan heilbrigðiskerfisins eftir stjórn á vinnu-
stöðum og á víðari vettvangi?
Þessari spurningu var raunar búið að svara að hluta í
upphafi umræðunnar. Jón Snædal bætti því við sem
áður var sagt að vissulega hefðu hjúkrunarfræðingar
tekið að sér stóran hluta stjórnunarinnar. Þetta ætti
ekki síst við starfsmannamálin enda heyrðu allt að
80% starfsmanna heilbrigðisstofnana undir hjúkrun-
arsvið. Hann bætti því við að hjúkrunarfræðingar
sinntu þessu starfi með mestu prýði og læknar hefðu
engan áhuga á að sölsa það undir sig. Hins vegar væri
skipulag stofnana oft óljóst sem kæmi meðal annars
niður á sambandi lækna við stéttir sem vildu njóta
leiðsagnar þeirra en fengju hana ekki sem skyldi. Þar
nefndi hann sem dæmi sálfræðinga og félagsráðgjafa
en staða þeirra í stjórnkerfi stofnananna væri að
mörgu leyti sérkennileg.
Þorvaldur Ingvarsson tók undir með Jóni og sagði
að af einhveijum ástæðum hefði ekki komist almenni-
legt skipulag á innlagnir á deildir FSA fyrr en
hjúkrunarfræðingar tóku að sér að stýra þeim. Ekki
vissi hann af hverju það stafaði en sagði lækna yfirleitt
hafa viljann til að stjórna þótt getan væri vissulega
mismikil. Oft gætu menn átt erfitt með að hverfa aftur
í lækningarnar eftir að hafa sinnt stjórnun um skeið og
vildu því festast í henni. Þess vegna hefði verið tekinn
upp sá siður á FSA að ráða stjórnendur til fimm ára.
Að þeim tíma liðnum gefst mönnum kostur á að
hverfa aftur í lækningarnar en halda samt stöðu yfir-
læknis og launum. Á það var bent að læknar gætu átt
erfitt með að helga sig lækningum að nýju ef þeir
hefðu ekki getað fylgst með þróuninni í sinni grein.
Þorvaldur var beðinn að lýsa helstu kostum sem
prýða ættu lækninn sem stjórnanda og nefndi hann
fyrst að hann þyrfti að hafa leiðtogahæfileika og njóta
trausts. Ennfremur þyrfti hann að vera góður í sam-
starfi, geta tekið gagnrýni og greint aðalatriði frá
aukaatriðum. Sigurbjörn vitnaði í Jón Sigurðsson for-
seta sem sagði að alþingismenn mættu ekki taka öll
andmæli sem illan vilja og hermdi þetta upp á stjórn-
endur heilbrigðisstofnana. Aðrir vildu herma þetta
upp á starfsmenn heilbrigðisráðuneytisins sem tækju
öllu sem kæmi frá LÍ með tveimur hrútshornum.
í framhaldi af þessu var rætt um nauðsyn þess að
læknar tækju þátt í umræðu um heilbrigðismál á já-
kvæðan og uppbyggilegan hátt í stað þess að ein-
skorða sig við að bregðast við neikvæðu áreiti sem
væri því miður alltof algengt. Voru meðal annars
sagðar sögur um tortryggnislegar móttökur sem lækn-
ar fengju gjarnan í ráðuneytinu. Þar á bæ hefðu menn
mestan áhuga á peningum, sparnaði og niðurskurði
en nenntu ekki að hlusta á annað tal.
5. Á LÍ að hafa skoðun og marka stefnu í þess-
um málefnum sem snúa að stöðu lækna innan
heilbrigðiskerfisins og yrði gagn að því?
Þegar hér var komið sögu var búið að drepa á ýmsu
sem varðaði þessa spurningu en undir lokin snerist
umræðan um það hvert ætti að vera hlutverk LÍ og
einnig um það hvað læknar ættu að gera til að styrkja
stöðu sína og ímynd. Flestir ef ekki allir fundarmenn
voru á því að félagið ætti að hafa skoðun á heilbrigð-
iskerfinu og að brýnt væri að sinna faglegum málum
af engu minna krafti en kjaramálunum. Ófeigur tók
svo til orða að honum hefði brugðið þegar hann kom
til landsins að loknu sérnámi árið 1999 og varð þess
var hversu lítill faglegur áhugi væri meðal lækna mið-
að við það sem hann átti að venjast vestanhafs.
Birna Jónsdóttir benti á að mjög stór hluti ríkisút-
gjalda rynni til heilbrigðismála og læknar gætu haft
mikil áhrif á það hvernig þessu fé er varið. Hins vegar
þyrftu þeir að varast að umræðan snerist eingöngu
um kjaramál lækna eins og alltof algengt hefur verið.
Aðrir nefndu að félagið þyrfti að ýta undir störf að
gæðamálum í heilbrigðiskerfinu og stuðla að rann-
sóknum á gæðum heilbrigðisþjónustunnar, ekki vegna
þess að menn efuðust um að þau væru mikil heldur
væri það brýnt fyrir stéttina og alla heilbrigðisstarfs-
menn að geta sýnt fram á að þeir væru á réttri leið og
veittu góða þjónustu.
Sigurbjörn formaður var þeirrar skoðunar að oft
gæti verið erfitt að greina á milli faglegra þátta og
kjara lækna. Ásýnd þjónustunnar skipti sjúklinga
máli og hefði áhrif á gæði hennar og kjör og starfs-
ánægja lækna væri hluti af ásýndinni. Menn sam-
sinntu þessu en bentu einnig á að það liti illa út fyrir
lækna ef þeir sendu alltaf fram á leikvöllinn menn
sem ættu mikilla hagsmuna að gæta sjálfir.
Læknablaðið 2003/89 435