Læknablaðið - 15.10.2007, Blaðsíða 9

FRÆÐIGREINAR / FÓSTURKÖFNUN
Fósturköfnun og heilakvilli
- áhættuþættir og afleiðingar fyrir nýbura
Kolbrún
Pálsdóttir1,3
Deildarlæknir
Þórður
Þórkelsson1,2
SÉRFRÆÐINGUR í
NÝBURALÆKNINGUM
Hildur
Harðardóttir1,3
SÉRFRÆÐINGUR í
KVENSJÚKDÓMA- OG
FÆÐINGARLÆKNISFRÆÐI
Atli
Dagbjartsson1,2
SÉRFRÆÐINGUR í
NÝBURALÆKNINGUM
'Læknadeild HÍ,
2Barnaspítala Hringsins,
Landspítala,
3Kvennasviði Landspítala.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Atli Dagbjartsson,
Barnaspítala Hringsins,
Landspítala
Hringbraut,
101 Reykjavík.
Sími: 543-1000,
bréfsími: 543-3021.
atlid@landspitali. is
Lvkilorö fósturköfnun,
heilakvilli afvöldum
súrefnisþurrðar, nýburar,
áhœttuþœttir, Apgarstigun.
Ágrip
Tilgangur: Þeirri spurningu er enn ósvarað hvers
vegna sum börn sem verða fyrir fósturköfnun
(asphyxia perinatalis) við fæðingu fá í kjölfarið
heilakvilla af völdum súrefnisþurrðar (hypoxic
ischemic encephalopathy, HIE) á meðan önnur
ná fullum bata. Tilgangur rannsóknarinnar var
að kanna tíðni fósturköfnunar HIE í kjölfar á
Landspítala á árunum 1997-2001 auk þess að leita
að forspárþáttum hjá barninu sem auka líkurnar á
fósturköfnun og HIE í kjölfarið.
Efniviður og aðfcrðir: Sjúklingahópurinn sam-
anstóð af þeim börnum sem fengu greininguna
fósturköfnun, voru fullburða, fædd á Kvennasviði
Landspítala 1997-2001 að báðum árum meðtöld-
um, með Apgar stig <6 við fimm mínútna aldur.
Upplýsingum var safnað á afturskyggnan hátt úr
sjúkraskrám barnanna og mæðra þeirra. Apgar
stig voru skráð við einnar, fimm og tíu mínútna
aldur. Jafnframt sýrustig blóðs, blóðgös, fjöldi
kjarnaðra rauðra blóðkorna og magn blóðrauða
úr fyrsta blóðsýni. Einnig voru lengd og þyngd
barnanna við fæðingu skráð.
Niðurstöður: Nýgengi HIE meðal fullburða barna
var 1,4/1000 á rannsóknartímabilinu. Börn sem
fengu HIE reyndust hafa marktækt meiri blóðsýr-
ingu eftir fæðingu ásamt því sem basaskortur (base
deficit) var marktækt og bíkarbónat var marktækt
lægra hjá þeim börnum sem fengu HIE en þeim
sem einungis fengu fósturköfnun. Gildi blóðrauða
reyndist marktækt lægra hjá þeim sem fengu HIE
en þeim sem ekki fengu HIE. Apgarstig voru einn-
ig marktækt lægri hjá börnum sem fengu HIE.
Alyktanir: Tíðni HIE í þessari rannsókn var lág
miðað við samanburðarrannsóknir. Lág Apgar
stigun, mikil blóðsýring og lægri fæðingarþyngd
við fæðingu hafa forspárgildi um hvaða börn fá
HIE eftir fósturköfnun. Öfug fylgni er á milli
magns blóðrauða barns við fæðingu og hættu á
HIE í kjölfar fósturköfnunar.
Inngangur
Ferðin gegnum fæðingarveginn er ekki hættulaus.
Allt sem hefur áhrif á súrefnisflutning frá móður
til fósturs getur stefnt fóstrinu í hættu. Þó er því
eðlislægt að lifa af í súrefnisskertu umhverfi, þar
ENGLISH SUMMARY
Pálsdóttir K, Þórkelsson Þ, Harðardóttir H, Dagbjartsson A
Birth asphyxia, neonatal risk factors for hypoxic ischemic encephalopathy
Læknablaðið
Objective: Neonates suffering from severe birth asphyxia
may develop hypoxic ischemic encephalopathy (HIE),
some of which develop permanent neurological damage.
As the incidence of asphyxia and HIE in lceland is
unknown, this study was conducted. Furthermore, we
evaluated the association between some neonatal risk
factors and the development of HIE.
Material and methods: All term infants born at LSH
from 1997-2001 with birth asphyxia, defined as 5 minute
Apgar score <6, were included in the study. Clinical
information, length and weight, Apgar scores at 1,5 and
10 minutes normoblasts count, initial pH and hemoglobin
levels were retrospectively collected.
Results: The incidence of HIE after birth asphyxia
was 1.4/1000. The infants who developed HIE had
significantly lower birth weight and Apgar scores at one,
2007; 93: 669-73
five and ten minutes. They also had lower umbilical
artery pH, had more base deficit and lower serum
bicarbonate concentrations than the infants who did not
develop HIE.
Conclusion: The incidence of HIE was low compared
to other studies. Birth asphyxia resulting in HIE is
associated with lower birth weight, Apgar scores, pH and
neonatal hemoglobin levels at birth. We conclude that
neonates with low hemoglobin level are at increased risk
for developing HIE and that low pH and Apgar scores
may predict worse outcomes after birth asphyxia.
Keywords: Asphyxia perinatalis, hypoxic ischemic
encephaiopathy, neonates, risk factors, Apgar scores.
Correspondence: Atli Dagbjartsson
atlid@landspitali. is
Læknablaðið 2007/93 669