Læknablaðið - 15.04.2008, Blaðsíða 27

FRÆÐIGREINAR
BRISKIRTILL
og skeifugörn en einnig er hægt að tæma í gegnum
stóruskeifugarnartotu (papilla Vateri). Reynslan
af þessari meðferð hjá börnum er takmörkuð en
virðist þó vera að færast í aukana og á síðari árum
hefur nokkrum tilfellum verið lýst.
Ekki eru allir sammála um hvenær heppilegast
sé að tæma einkennalausar blöðrur. Sumir miða
við ákveðna stærð en aðrir við vissan tíma. Þannig
hefur verið talað um að ósennilegt sé að blöðrur
sem eru stærri en sex sentímetrar og blöðrur sem
eru viðvarandi í sex vikur eða lengur hverfi án
aðgerða (1, 3). Þessar tölur eru byggðar á reynslu
varðandi fullorðna sjúklinga. Stærð blaðranna við
tæmingu er allt frá 4-13 sentímetrum í þeim barna-
tilfellum sem lýst hefur verið en tímasetningin allt
frá þremur vikum upp í fjóra mánuði (1-3).
í þessu tilfelli stækkaði blaðran jafnt og þétt.
Þar sem sjúklingurinn hafði lítil einkenni var
ákveðið að bíða og fylgjast með blöðrunni þangað
til að hún var um tíu sentímetra stór en þá voru
liðnar um 11 vikur frá slysinu. Þetta var gert til
þess að auðvelda holsjártæminguna og auka lík-
umar á vel heppnaðri tæmingu þar sem blaðran
var vel afmörkuð og bungaði inn á magann. Þetta
er í samræmi við reynslu annarra (1-3).
Varðveitandi (conservative) meðferð felur oft-
ast í sér langvarandi næringu í æð og magaslöngu
ásamt lyfjagjöf í sumum tilfellum (sandostatin®
octreotide), án þess að fullvíst sé að ekki verði þörf
á tæmingu síðar (3). Þetta er óþægileg meðferð,
sérstaklega fyrir börn. Það eru fáir fylgikvillar
og engir alvarlegir skráðir við holsjártæmingu
hjá börnum og í flestum tilfellum er stoðrörið
fjarlægt 4-12 vikum eftir ísetningu en sum falla
út sjálfkrafa (1-3). Við teljum að rétt tímasetning
fyrir tæmingu á einkennalausri eða einkennalít-
illi blöðru sé þegar hún er nógu þroskuð til þess
að holsjártæming verði framkvæmd á þægilegan
hátt og án fylgikvilla. Hugsanlegt er að stytta megi
varðveitandi meðferð með holsjártæmingu eins og
hér er lýst.
Sjúkrasaga þessa drengs bendir til þess að
holsjártæming sé áhrifarík og örugg meðferð við
sýndarblöðru í briskirtli hjá börnum. Holsjárómun
er gagnleg til að meta afstöðu blöðru til maga og
til að tryggja að engar stærri æðar séu á milli maga
og blöðruveggs fyrir ísetningu kera. Æskilegt er
að tæma blöðrurnar þegar þær hafa náð ákveðinni
stærð og þroska ef mögulegt er að bíða.
Þakkir
Þakkir fá Jóhann Heiðar Jóhannsson og Halldór
Benediktsson.
Heimildi
1. Patty I, Kalaoui M, Al-Shamali M, Al-Hassan F, Al-Naqeeb B.
Endoscopic drainage for pancreatic pseudocyst in children. J
Pediatr Surg 2001; 36: 503-5.
2. Al-Shanafey S, Shaun A, Williams S. Endoscopic drainage of
pancreatic pseudocyst in children. J Pediatr Surg 2004; 39:
1062-5.
3. Mas E, Barange K, Breton A, et al. Endoscopic cystostomy for
posttraumatic pseudocyst in children. J Pediatr Gastroenterol
Nutr 2007; 45:121-4.
4. Canty TG Sr, Weinman D. Management of Major Pancreatic
duct Injury in Children. J Trauma 2001; 50:1001-7.
5. Grace PA, Williamson RCN. Modem management of
pancreatic pseudocysts. Br J Surg 1987; 74: 573-81.
6. Pitchumoni CS, Agarwal N. Pancreatic pseudocysts. When
and how should drainage be performed? Gastroenterolog
Clin North Am 1999; 28: 615-39.
7. Vitale GC, Lawhon JC, Larson GM, et al. Endoscopic dreinage
of pancreatic pseudocyst. Surgery 1999; 126: 616-21.
Félag íslenskra heimilislækna
Vísindasjóður
Vísindasjóður Félags íslenskra heimilislækna úthlutar styrkjum til vísindarannsókna tvisvar á ári. Umsóknir fyrir vorúthlutun 2008 þurfa að
berast sjóðnum fyrir 20. apríl næstkomandi og ber að skila rafrænt til magga@lis.is á þartilgerðum eyðublöðum ásamt rannsóknar- og
fjárhagsáætlunum, eða framgangsskýrslu ef um endurumsókn sama verkefnis er að ræða.
Lög vísindasjóðs og eyðublöð er að finna á heimasíðu FÍH. Nánari upplýsingar veitir Jóhann Ágúst Sigurðsson, johsig@hi.is
Stjórn Vísindasjóðs FÍH
LÆKNAblaðið 2008/94 295