Læknablaðið - 15.04.2008, Blaðsíða 53

U M R Æ Ð U R 0 G FRÉTTIR
LANGVINNIR SJÚKDÓMAR L_
öldrunarlækna og sérfræðinga í ýmsum greinum
lyflækninga í tilviki aldraðra. Þessir læknar þurfa
að byggja upp kerfi í samvinnu við aðra fagaðila
og félagsþjónustuna til að öllum sé tryggð þjónusta
við hæfi. Þjónusta við fæmiskerta aldraða einstak-
linga sem búa heima ætti að fela í sér vitjanir lækna
og hjúkrunarfræðinga í auknum mæli."
Hlutverk sjálfstætt starfandi sérfræðilækna
Runólfur segir sjálfstætt starfandi sérfræðilækna
gegna veigamiklu hlutverki við eftirlit og meðferð
langvinnra sjúkdóma og telur að stefnuleysi ríki
varðandi hver þeirra hlutdeild eigi að vera sem
og samstarf þeirra við aðrar stofnanir, til dæmis
Heilsugæsluna og Landspítalann.
„A undanförnum ámm hafa verið byggðar
upp af miklum myndarskap miðstöðvar sjálfstætt
starfandi sérfræðilækna, til dæmis Læknasetrið.
Starfsemi þessara miðstöðva hefur hins vegar ekki
þróast nægilega til að þar sé unnt að veita heild-
ræna þjónustu við langveika. Segja má að flestir
sjálfstætt starfandi læknar séu einyrkjar sem sam-
nýta húsnæði og rannsóknaaðstöðu. Kerfisbundin
nálgim að þjónustu við sjúklingahópa með til-
tekna algenga sjúkdóma er því sjaldnast fyrir
hendi. Þá er fremur ótryggt aðgengi að læknum
sem í mörgum tilvikum eru ekki við á stofunni
nema einn eða tvo daga í viku. Þá er þjónusta
sérgreina innan læknamiðstöðva yfirleitt ekki
skipulögð á heildrænan hátt. Til dæmis virðist
lítið um að læknar leysi hver annan af þegar með
þarf. Það verður að teljast miður að læknum hafi
ekki tekist að skipuleggja starfsemi sína betur og
er hér sennilega bæði þeim sjálfum um að kenna
og hugsanlega þröngsýni þeirra fulltrúa yfirvalda
(Tryggingastofnun ríkisins) sem annast hafa
samninga við þessa aðila."
Til að finna fyrirmyndir að fjölþættari þjónustu
sjálfstæðra læknamiðstöðva segir Runólfur að
horfa megi til annarra landa.
„Sums staðar erlendis hafa sjálfstæðar lækna-
miðstöðvar þróast miklu meira en hér og bjóða
þær upp á alhliða þjónustu og greitt aðgengi að
lækni ef bráð vandamál koma fyrir, til dæmis
aukaverkanir lyfja sem læknir hefur ávísað. Þetta
er gert á þann hátt að nokkrir læknar, gjaman
innan sömu sérgreinar, starfa saman í hóp og
dekka hver fyrir annan. Auk þess skipuleggja þeir
gjarnan kerfisbundna þjónustu fyrir algenga sjúk-
dóma, svo sem lífsstílssjúkdóma eins og offitu,
sykursýki 2 og háþrýsting. Einnig standa slíkar
miðstöðvar oft fyrir umfangsmiklu forvamastarfi
í samvinnu við aðra fagaðila, líkamsræktarstöðvar
og svo framvegis. í samningum við sjálfstætt starf-
andi sérfræðilækna þarf að skilgreina betur hvaða
þjónustu ætlast er til að þeir veiti þegar sjúklingar
með langvinna sjúkdóma eru annars vegar. "
Runólfur Pálsson
yfirlæknir nýrnalækninga
á Landspítala.
LÆKNAblaðið 2008/94 321