Læknablaðið - 15.01.2011, Blaðsíða 28

FRÆÐIGREINAR
Y F I R L I T
þrisvar á dag í bláæð þar til einkenni eru horfin.82
Hægt er að gefa þíamín óblandað hægt í bláæð80-81
en báðar leiðbeiningar ráðleggja blöndun þíamíns
við 100 ml af venjulegri saltvatnslausn eða 5%
glúkósalausn sem síðan er gefin sem dreypi í
bláæð á 30 mínútum.
Leiðrétting á magnesíumskorti með magn-
esíumsúlfatdreypi í bláæð virðist skynsamlegt við
bráðum Wemicke. Magnesíumskortur virðist auka
skaða á taugakerfi við þíamínskort27'30 og svörun
við þíamíngjöf getur verið verri ef verulegur
magnesíumskortur er einnig til staðar.31'33 Frekari
rannsóknir á hlutverki magnesíumskorts í
Wernicke og skaða á taugakerfi við langvinna
áfengissýki er spennandi möguleiki. Leiðrétting
magnesíumskorts með magnesíum í inntöku á
ekki við um sjúklinga með bráðan sjúkdóminn
vegna hættu á skertu frásogi og nauðsyn á hraðri
leiðréttingu. Þess má geta að það tekur nokkra
daga að leiðrétta magnesíumskort innan frumna
með magnesíumdreypi.83'84
Fyrirbyggjandi meðferð
Þegar við innlögn á að gefa fyrirbyggjandi
þíamín öllum áfengissjúklingum sem eru í
verulegri hættu að fá sjúkdóminn, þar með
öllum áfengissjúklingum sem þurfa afeitrun með
lyfjum, hafa merki um vannæringu eða þurfa
glúkósagjöf í æð. Almennt lystarleysi, ógleði og
uppköst geta verið fyrstu teikn þíamínskorts.85
Það er algjörlega ófullnægjandi að gefa þíamín
um munn til að fyrirbyggja sjúkdóminn hjá
áfengissjúkum sem leggjast inn á sjúkrahús. Þeim
ætti að gefa þíamínhýdróklóríð, 200-250 mg á dag
í þrjá til fimm daga í vöðva, til að minnka hættu á
sjúkdómnum.53'79-86
Ráðleggja ætti sjúklingum með virka langvinna
áfengissýki að taka daglega vítamíntöflur sem
innihalda að minnsta kosti 15 mg af þíamíni
(sterkar B-kombíntöflur). Slík gjöf dregur úr líkum
á þíamínskorti hjá áfengissjúkum en þíamínskortur
veldur mörgum af þeim langvinnu skemmdum
á taugakerfi sem áfengissýki getur valdið.1' 26
Skynsamlegt er setja töflurnar í lyfjaskömmtun
frá apóteki eða að nánir ættingjar sjái um innkaup
þeirra til að auka meðferðarheldni.
Þakkir
Þakkir fá læknarnir Andrés Magnússon, Ari
Jóhannesson, Bjarni Össurarson, Kristinn Sig-
valdason, Valgerður Rúnarsdóttir og Þórarinn
Tyrfingsson fyrir gagnlegar ábendingar.
Heimildir
1. Victor M, Adams R, Collins G. The Wernicke-Korsakoff
syndrome and related disorders due to alcoholism and
malnutrition. 2 ed. F.A. Davis Company, Fíladelfíu 1989.
2. Wemicke C. Die acute, hámorrhagische Polioencephalitis
superior. In: Lehrbuch der Gehimkrankheiten fur Aerzte und
Studirende, vol 2. Theodor Fischer, Berlin, Kassel 1881: 229-
42.
3. Thomson AD, Cook CCH, Guerrini I, Sheedy D, Harper C,
Marshall EJ. Wemicke's encephalopathy revisited. Translation
of the case history section of the original manuscript by Carl
Wemicke ,Lehrbuch der Gehimkrankheiten fur Aerzte and
Studirende' (1881) with a commentary. Alcohol Alcohol 2008;
43:174-9.
4. Victor M, Yakovlev PI. S.S. Korsakoff's psychic disorder
in conjunction with peripheral neuritis; a translation of
Korsakoff's original article with comments on the author and
his contribution to clinical medicine. Neurology 1955; 5: 394-
406.
5. Torvik A, Lindboe CF, Rogde S. Brain lesions in alcoholics. A
neuropathological study with clinical correlations. J Neurol
Sci 1982; 56: 233-48.
6. Lindboe CF, Loberg EM. Wemicke's encephalopathy in non-
alcoholics. An autopsy study. J Neurol Sci 1989; 90:125-9.
7. Cravioto H, Korein J, Silberman J. Wemicke's encephalopathy.
A clinical and pathological study of 28 autopsied cases. Arch
Neurol 1961; 4: 510-9.
8. Victor M, Laureno R. Neurologic complications of alcohol
abuse: Epidemiologic aspects. In: Schoenberg BS, ed.
Advances in Neurology, Vol 19. Raven Press, New York 1978:
603-17.
9. Harper C, Fornes P, Duyckaerts C, Lecomte D, Hauw JJ. An
international perspective on the prevalence of the Wernicke-
Korsakoff syndrome. Metab Brain Dis 1995; 10:17-24.
10. Harper C. The incidence of Wemicke's encephalopathy in
Australia—a neuropathological study of 131 cases. J Neurol,
Neurosurg Psychiatr 1983; 46: 593-8.
11. Lindboe CF, Loberg EM. The frequency of brain lesions in
alcoholics. Comparison between the 5-year periods 1975-
1979 and 1983-1987. J Neurol Sci 1988; 88:107-13.
12. Doraiswamy PM, Massey EW, Enright K, et al. Wemicke-
Korsakoff syndrome caused by psychogenic food refusal:
MR findings. Am J Neuroradiol 1994; 15: 594-6.
13. Selitsky T, Chandra P, Schiavello HJ. Wernicke's
encephalopathy with hyperemesis and ketoacidosis. Obstet
Gynecol 2006; 107: 486-90.
14. Chiossi G, Neri I, Cavazzuti M, Basso G, Facchinetti
F. Hyperemesis gravidarum complicated by Wernicke
encephalopathy: background, case report, and review of the
literature. Obstet Gynecol Surv 2006; 61: 255-68.
15. Singh S, Kumar A. Wemicke encephalopathy after obesity
surgery: a systematic review. Neurology 2007; 68: 807-11.
16. Koguchi K, Nakatsuji Y, Abe K, Sakoda S. Wemicke's
encephalopathy after glucose infusion. Neurology 2004; 62:
512.
17. Francini-Pesenti F, Brocadello F, Famengo S, Nardi M,
Caregaro L. Wemicke's encephalopathy during parenteral
nutrition. JPEN J Parenter Enteral Nutr 2007; 31: 69-71.
18. Jagadha V, Deck JH, Halliday WC, Smyth HS. Wernicke's
encephalopathy in patients on peritoneal dialysis or
hemodialysis. Ann Neurol 1987; 21: 78-84.
19. Barbara PG, Manuel B, Elisabetta M, et al. The suddenly
speechless florist on chronic dialysis: the unexpected threats
of a flower shop? Diagnosis: dialysis related Wemicke
encephalopathy. Nephrol Dial Transplant 2006; 21: 223-5.
20. Boniol S, Boyd M, Koreth R, Burton GV. Wemicke
encephalopathy complicating lymphoma therapy: case
report and literature review. South Med J 2007; 100: 717-9.
21. Onishi H, Kawanishi C, Onose M, et al. Successful treatment
of Wernicke encephalopathy in terminally ill cancer patients:
report of 3 cases and review of the literature. Support Care
Cancer 2004; 12: 604-8.
22. Bleggi-Torres LF, de Medeiros BC, Werner B,
et al. Neuropathological findings after bone marrow
transplantation: an autopsy study of 180 cases. Bone Marrow
Transplant 2000; 25: 301-7.
23. Alcaide ML, Jayaweera D, Espinoza L, Kolber M. Wernicke's
encephalopathy in AIDS: a preventable cause of fatal
neurological deficit. Int J STD AIDS 2003; 14: 712-3.
24. Butterworth RF, Gaudreau C, Vincelette J, Bourgault AM,
Lamothe F, Nutini AM. Thiamine deficiency and Wemicke's
encephalopathy in AIDS. Metab Brain Dis 1991; 6: 207-12.
25. Butterworth RF. Thiamin. In: Shils ME, M S, C RA, B C, J CR,
eds. Modern Nutrition in Health and Disease: Lippincott
Williams & Wilkins; 2005: 426-33.
28 LÆKNAblaðið 2011/97