Læknablaðið - 15.10.2012, Síða 37

UMFJÖLLUN OG GREINAR
það hlutverk sem hún gegnir í frumunni
og atburðarásina þar sem hún kemur við
sögu, kemur í ljós að margt annað getur
bilað í þeirri atburðarás og það er miklu
algengara. Við höfum því lært af rann-
sóknunum að margt annað hefur gildi í
meðferðinni. Rannsóknirnar skila sér því
ótvírætt til sjúklinganna."
Sjúkdómurinn hefur gjörbreyst
Helga segir stökkbreytinguna auka
líkurnar á að fá sjúkdóminn og munurinn
er talsverður. „Líkurnar á að fá brjósta-
krabbamein eru um 10% hjá konum
almennt, en fyrir þær sem bera stökkbreyt-
inguna eru líkurnar 70% en þar spilar
aldurinn stórt hlutverk og áhættan eykst
með aldrinum. Það er hins vegar mjög
mikilvægt að hafa í huga að brjóstakrabba-
mein er mjög fjölbreyttur sjúkdómur með
ólíkar birtingarmyndir og það á líka við
um þær konur sem bera stökkbreytinguna
og fá sjúkdóminn. Það er því erfitt að
fullyrða að brjóstakrabbamein þar sem
stökkbreytingin er til staðar sé illvígara.
Til samanburðar má nefna að krabbamein
í blöðruhálskirtli, þar sem stökkbreyt-
ingin kemur við sögu, er mun illvígara en
krabbamein án stökkbreytingarinnar. Þar
er munurinn mjög skýr."
Nýgengi brjóstakrabbameins meðal ís-
lenskra kvenna jókst mjög um miðja 20.
öldina og Helga vísar til dr. Gunnlaugs
Snædal sem veitti þessu fyrstur athygli.
„Við höfum ekki svar við því og enn-
fremur hefur sjúkdómurinn breyst. Aður
var þetta sjúkdómur ungra kvenna en nú
hefur það gjörbreyst. Meðalaldur kvenna
við greiningu er nú rúmlega 60 ár. En þótt
„Þótt nýgengi brjóstakrabba-
mcins hafi aukist svona mikið
hefur dánartíðnin staðið í stað
og fer nú lækkandi," segir Helga
Ögmundsdóttir prófessor.
nýgengið hafi aukist svona mikið hefur
dánartíðnin staðið í stað og fer nú lækk-
andi, sem endurspeglast í því að yfir 90%
íslenskra kvenna sem fá brjóstakrabba-
mein eru á lífi 5 árum eftir greiningu."
Að lokum segir Helga að það sé alveg
ljóst af rannsóknum undanfarinna ára á
brjóstakrabbameini á íslandi að íslenskir
vísindamenn standa framarlega í þeim
fræðum. „Það sést hvað best á því hvað
erlendir vísindamenn í greininni eru
áhugasamir um samstarf við okkur. Það
er einnig ánægjulegt að sjá að klínískum
rannsóknum á árangri meðhöndlunar
sjúkdómsins er að fjölga og ég held að
skýringin sé sú að við erum að fá til lands-
ins fólk sem hefur sérhæft sig í slíkum
rannsóknum. Með því verður samspil
milli fræðilegra rannsókna og klínískra
enn betra en áður og styrkir hvorttveggja."
LÆKNAblaðið 2012/98 541