Læknablaðið - 15.10.2012, Síða 41

UMFJÖLLUN OG GREINAR
Brautryðjandi í sykursýkis-
rannsóknum fær Jahre-verðlaunin
Leif Groop
Sigurður Ingvarsson
Höfundur er forstöðumaður og prófessor við Tilraunastöð
Háskóla Islands í meinafræði að Keldum
siguring@hi.is
Ákveðið hefur verið að sænski próf-
essorinn Leif Groop hljóti Anders Jahre-
verðlaunin í líf- og læknisfræði árið 2012.
Hann starfar við háskólann í Lundi. Leif
fær verðlaunin fyrir brautryðjandi rann-
sóknir á tilurð og framvindu sykursýki,
og sérstaklega fyrir uppgötvanir á áður
óþekktum erfðaþáttum sem auka áhætt-
una á þessum sjúkdómaflokki.
Með ítarlegum faraldsfræðilegum rann-
sóknum hafa Leif og samstarfsfólk hans
sýnt fram á að sykursýki er mun flóknari
sjúkdómur en áður var talið. Hefðbundið
er að flokka sykursýki í tvær gerðir, en
rannsóknir Leifs hafa sýnt að um frekari
undirtegundir er að ræða. Ennfremur
hefur hann lýst allmörgum erfðabreytum
sem nota má til að gera greiningarpróf til
að kanna erfðafræðilega áhættu einstak-
linga fyrir mismunandi gerðum sykursýki
og veita þannig möguleika á markvissum
forvörnum og meðferðarúrræðum. Upp-
götvanir hans hafa vakið heimsathygli
á fræðasviðinu og aukið skilning á eðli
sjúkdómsins.
Leif Ieiðir rannsóknasamstarf sykur-
sýkisseturs háskólans í Lundi sem hefur
fengið sérstaka styrki frá sænsku rann-
sóknamiðstöðinni. Nánar um rannsókn-
irnar: ludc.med.lu.se/.
Anders Jahre-verðlaunin til yngri vís-
indamanna árið 2012 hljóta prófessorarnir
Tibor Harkani við Karolinsku stofnunina
og Kristian Pietras við Háskólann í Lundi.
Tibor fær verðlaunin fyrir rannsóknir á
ákveðnum sameindum sem taka þátt í
starfsemi miðtaugakerfisins og Kristian
fyrir rannsóknir á stjórnunarferli blóð-
flæðis til æxla.
Norðmaðurinn Anders Jahre stofnaði
sjóð árið 1960 sem ætlað er að efla rann-
sóknir í líf- og læknisfræði á Norður-
löndunum og eru verðlaunin þau stærstu
í rannsóknum á þessu sviði. Háskólinn
í Ósló veitir verðlaunin og er upphæðin
ein milljón norskra króna. Einnig eru veitt
aukaverðlaun úr sjóðnum til yngri vísinda-
manna. Valnefnd 5 manna með fulltrúum
læknadeilda háskóla Norðurlandanna
vinnur úr tilnefningum og ákveður verð-
launahafa. Læknadeild Háskóla Islands
á fulltrúa í valnefndinni. Prófessorar við
læknadeildir háskólanna á Norðurlöndun-
um geta sent tilnefningar til formanns
valnefndar sem er Harald A. Stenmark á
Radiumhospitalet í Osló, sjá nánar: uio.no/
english/about/facts/anders-jahre/nomina-
tion/
Jahre (1891-1982) var löglærður auðkýf-
ingur og útgerðarmaður, þekktur fyrir
hvalveiðiútgerð frá Sandefjord og vinnslu
á hvalaafurðum. Hann var út-nefndur
heiðursdoktor fyrir stuðning sinn við
vísindastörf og uppbyggingu við Ósló-
arháskóla.
Læknar
SÁÁ auglýsir stöðu sérfræðilæknis og stöðu almenns
læknis á Sjúkrahúsinu Vogi lausartil umsóknar.
Nánari upplýsingar veitir Valgerður Rúnarsdóttir læknir
í síma: 824 7602 netfang: valgerdurr@saa.is
Er ráðstefna framundan?
Alhliða skipulagning ráðstefna og funda
Engjateigur 5 1105 Reykjavík | 585-3900 | congress@congress.is | www.congress.is
REYKJAVÍK
LÆKNAblaðið 2012/98 545