Læknablaðið - 15.03.2013, Qupperneq 38

UMFJÖLLUN O G GREINAR
Merkileg saga
herspítalanna
á Islandi
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson
Sjúkrastofa í Helgafellsspítala.
Friðþðr Eydal við vatnstanka sem reistir voru fyrir kalt og lieitt vatn í hlíðum Hclgafells í Mosfellsdal ofan við stærsta
spítalann á hemámsárunum.
„Þetta er efni sem hafði safnast upp hjá
mér og ég fann ekki stað í þeim bókum
og ritgerðum sem ég hef skrifað um
hersetuna og dvöl varnarliðsins á Is-
landi," segir Friðþór Eydal sem um árabil
var upplýsingafulltrúi varnarliðsins á
Keflavíkurflugvelli og hefur rannsakað
hersetuna flestum öðrum betur.
í óbirtri ritgerð sem Friðþór hefur
tekið saman og nefnist Herspítalar Breta og
Bandaríkjamanna á íslandi í síöari heimsstyrj-
öld rekur hann umfang þessarar starfsemi
sem flestum núlifandi íslendingum er með
öllu ókunn og kemur eflaust mörgum á
óvart hversu stór hún var í sniðum. Það
átti sér skýrar ástæður sem Friðþór gerir
glögga grein fyrir.
„Heilsufar hermanna er mikilvægur
þáttur í skipulagi og viðbúnaði herliðs svo
baráttuþrek og tiltækur liðsafli sé ávallt í
hámarki. Heilbrigðisþjónusta hersins líkist
því sem almennt tíðkast en þó með tveim-
ur mikilvægum undantekningum þar sem
ekki er gert ráð fyrir þjónustu við börn
og aldraða en bráðaþjónusta, skyndihjálp
flutningar og umönnun sjúkra og særðra
af völdum styrjalda og farsótta er mikil-
vægur hluti starfsins," segir Friðþór.
„Herflokkar hafa sérþjálfaða sjúkraliða
sem veita bráðaþjónustu á vettvangi,
hjúkrunarsveitir annast flutning særðra
og reka sjúkraskýli skammt að baki víg-
línunnar. Sérþjálfað læknalið annast
greiningu og skyndiaðgerðir til undirbún-
ings fyrir flutning á stærri sjúkraskýli eða
spítala. Á erlendri grund er tekið tillit til
fjarlægða og annarra aðstæðna í skipulagi
i.
150 LÆKNAblaðið 2013/99