Læknablaðið - 01.12.2014, Síða 46

686 LÆKNAblaðið 2014/100
flútikasón +
nýr valkostur í meðferð astma
Fyrsta astmalyfið sem sameinar sterkan barkstera,
flútikasón1 og hraðvirkan β2 örva, formóteról2
formóteról
flutiform®
– Sterkur barksteri1 og hraðvirkur LABA2*
– Sýnilegur skammtateljari
– 3 styrkleikar
Ábending: Flutiform® er ætlað til reglulegrar meðferðar við astma þegar
notkun samsetts lyfs (innúðalyfs með barkstera og langvirkum β2 örva)
er viðeigandi3
Flutiform®50/5 og 125/5 fyrir fullorðna og unglinga (>12 ára), flutiform®
250/10 fyrir fullorðna (>18ára)
Heimildir: 1. Adams, N. P. et al. Copyright© 2010, The Cochrane Collaboration. Published by JohnWiley & Sons, Ltd. 2. Bodzenta-Lukaszyk, A. et al. Respiratory Medicine (2011) 105, 674-682 3. Samantekt á eiginleikum lyfs (spc) www.serlyfjaskra.is *LABA = formóteról
LD
11
40
20
1
U M F J Ö l l U n O G G R E i n a R
geta gefið sýklalyf við þeim. Það er talið
að með réttri stuðningsmeðferð væri
dánartíðni af völdum ebólu miklu minni
en raunin er í Vestur-Afríku þó ekki sé um
beina meðhöndlun gegn ebólunni að ræða.
Það er samt full ástæða til að undirstrika
að þetta er ein skæðasta veira sem við
höfum komist í tæri við en í löndum þar
sem heilbrigðisþjónusta er í góðu horfi er
ekki ástæða til að óttast faraldur.“
Bólusetning mun stöðva faraldurinn
Þróun lyfja við ebólu er enn á tilrauna-
stigi en að sögn Bryndísar hafa við-
teknar reglur um reynslutíma lyfja verið
sniðgengnar og lyf sem ekki hafa verið
áður reynd á mönnum verið notuð á ein-
staklinga sýkta af ebólu með þeirra sam-
þykki ef vera skyldi að þau bæru árangur.
„Þessi lyf hafa verið notuð á svo fáa ein-
staklinga enn sem komið er að enginn leið
er að segja til um hvort það voru lyfin eða
eitthvað annað í meðhöndluninni sem
varð til þess að þeim batnaði. Eins er talið
að ef sjúkdómurinn er ekki í rénun eftir
viku hafi lyfin lítil áhrif. Það eru þrjú lyf
sem verið er að þróa og þeirra þekktast er
líklega Zmapp sem er blanda af þremur
einstofna mótefnum gegn veirunni en við
vitum hreinlega ekki á þessu stigi hversu
öflugt það er. Til þess þarf að gera miklu
meiri rannsóknir. Japanir hafa einnig verið
að þróa veirulyf sem upphaflega var þróað
gegn heimsfaraldri inflúenzu en það hefur
ekki farið í almenna dreifingu. Þá hefur
einnig verið reynt að gefa sjúklingum
blóð úr einstaklingum sem hafa lifað sjúk-
dóminn af og hafa þar af leiðandi myndað
mótefni gegn ebólaveirunni. Um þetta eru
örfá tilfelli og mjög erfitt að draga álykt-
anir af þeim. Vísindasamfélagið var illa
undirbúið fyrir þennan faraldur þar sem
ebólaveiran hefur lítið verið rannsökuð og
stóru alþjóðlegu lyfjafyrirtækin séð lítinn
ávinning af því að þróa lyf gegn henni.
Ástæðan er einfaldlega sú að ebólaveiran
var mjög staðbundin í Mið-Afríku og náði
til lítils hóps af fólki í þau skipti sem hún
gerði vart við sig. Faraldurinn í Vestur-
Afríku er af allt annarri stærðargráðu en
þekkst hefur hingað til og stafar af því að
fólkið þar gerði sér enga grein fyrir smit-
hættunni og smitleiðunum. Í Mið-Afríku
áttaði fólkið sig á því hvernig sjúkdómur-
inn smitaðist og þegar hann kom upp var
þess gætt mjög vandlega að enginn kæm-
ist í snertingu við hina veiku eða dánu og
þannig tókst að koma í veg fyrir faraldra
af völdum veirunnar. Það hefur hins
vegar ekki tekist í löndum Vestur-Afríku
nema að mjög takmörkuðu leyti og vonir
um að hefta útbreiðslu sjúkdómsins eru í
dag bundnar við að hægt verði að hefja
bólusetningu heilbrigðra einstaklinga á
næsta ári.“
Bryndís segir þróun bóluefnis vel á
veg komna og það sé eina raunhæfa leiðin
til að stöðva faraldurinn í Vestur-Afríku.
„Bóluefnið sem verið er að þróa virðist
veita fullkomna vörn í allt að 5 mánuði
og eftir 10-12 mánuði er vörnin 50%. Það
gefur góðar vonir um að hægt sé að stöðva
faraldurinn og Alþjóðaheilbrigðisstofnun-
in hefur sagt að líklegt sé að bólusetningar
hefjist í byrjun árs 2015.“
Auglýsing á útidyrahurðinni á Landspítala í Fossvogi undir fyrirsögninni: Ebola. Grunur um Ebólusmit? Og spurt
hvort lesandinn hafi verið í Vestur-Afríku innan 21 dags sem er einkennilega að orði kveðið. Textinn er jafnframt á
ensku, frönsku og pólsku.