Tímarit Máls og menningar - 01.03.1955, Síða 112

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
sprengjur svo nokkru ncmi.“ Nákvænilega
einu ári síðar var'ð Truman Bandaríkjafor-
seti aff játa frammi fyrir þjóð sinni, að
kjamorkusprenging hefði farið fram í Ráð-
stjórnarríkjunum. Þessi viðburður olli alda-
skiptum. Það verður fullyrt, að Bandarík-
in hafa ekki síðan náð reisn sinni. Hinu
ábyrgðarlausa stríðshjali Bandaríkjamanna
linnti að vísu ekki, en það var samt auð-
sætt, að þeir höfðu fengið ráðningu, sem
þeir gleymdu ekki í bráð.
Bandaríkjamönnum brást einnig boga-
listin, er þeir gerðu ráð fyrir, að Ráðstjórn-
arríkin mundu ekki geta af sjálfsdáðum
reist við land sitt og stutt alþýðuríkin ná-
granna sína til atvinnulegrar viðreisnar. í
annað sinn máttu þau gjalda brokabeimsku
sinnar. Á einum áratug bafa Ráðstjórnar-
ríkin nærri því þrefaldað iðnaðarfram-
leiðslu sína frá því fyrir stríð. I sama
mund hafa alþýðuríkin með aðstoð þeirra
brcytzt í stóriðjuríki, sum tvöíaldað fram-
leiðslu sína, önnur þrefaldaff hana og jafn-
vel fjórfaldað.
Ilvorki kjarnorkusprengjan né sveltikví-
ar Bandaríkjanna fengu unnið bug á þeim
heimi, þar sem mjólk er notuð til mann-
eldis, en ekki kýrfóðurs. Þegar allt megin-
land Kínaveldis rann eins og sandur úr
greipum Bandaríkjanna, þá leit um stund
út fyrir, að alvara lífsins hefði brugðið
upp nokkru ljósi í því myrkri, sem ríkir í
pólitískum bugmyndaheimi þeirra. Dean
Acheson varð að játa opinberlega, að loks
hefðu Bandaríkin fundið ofjarl sinn: nátt-
úruafl hinnar kínversku þjóðbyltingar varð
ekki stöðvað, hvað sem þau hefðu gert eða
látið ógert, sagði hann í bréfi til Trumans
forseta, sem prentað var fyrir framan Hvít-
bók utanríkisráðuneytisins um Kínamál.
Svo vonlaus var utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna um málslað hins vestræna iýðræð-
is Sjang Kaj-sjeks, að liann taldi Formósu
einskis virði vörnum og öryggi þcirra.
En hinir vísu feður bandaríska öldunga-
ráðsins botnuðu hvorki upp né niður í viff-
hurðunum. Þessir menn, sem með atkvæði
sínu geta ráðið því hvort stríð sé eða friður
í heiminum, kölluðu Acheson utanríkisráð-
herra á öldunganefndarfund og spurðu
vesalings embættismanninn spjöninum úr.
Þeir vilja ólmir stjórna öllum hnettinum og
það er fróðlegt að heyra, hvernig þessir
Rómverjar 20. aldar líta á heimsviðburði
sögunnar. Þeir spurðu ráðherrann m. a.:
„Ifvers vegna leyfðuð ]iér kínversku bylt-
ingunni að fara fram? Hefði ekki einföld
yfirlýsing getað stöðvað hana?“ „Hvers
vegna neita Kínverjar að berjast undir
stjórn Sjang Kaj-sjeks, en berjast eins og
ljón í Kóreu?“ „Þér ætlið þó víst ekki að
gefa Kína upp á bátinn, herra Acheson?"
— „Auðvitað ekki, herra öldungadeildar-
maður,“ svarar ráðherrann auðmjúkur.
„Eruð þér viss um, að þér rnunið aldrei
gefa upp Kína?“ „Já, herra.“ „Og For-
mósu?“ „Mikil ósköp, nei, herra!" En lýst-
uð þér því ekki einu sinni yfir, að Formósa
væri án alls mikilvægis fyrir öryggi vort?“
„O-jú, það gerði ég einu sinni, en ég hef
breytt um skoðun síðan það var.“
Þessi orðaskipti fóru fram í öldunga-
nefnd í Bandaríkjaþingi hinn 18. maí 1951.
Á þessu þroskastigi mannvits og þekking-
ar slanda drottnar nútímans, kauphéðnam-
ir amerísku, sem halda að allt sé falt í fá-
tækum heimi.
Markmið bandarískrar utanríkisstefnu er
að steypa pólitísku valdi alþýðunnar og
hagkerfi sósíalismans á fjórða liluta jarð-
arinnar. Báðir hinna ríkjandi stjómmála-
flokka Bandaríkjanna eru sammála um
það, þótt þá greini á um leiðir. Jafnvel hin-
ir svokölluðu einangrunarsinnar Ameríku
vilja óðir fara í loftárásarstyrjöld við Kína
og láta sér það í léttu rúmi liggja, þótt
slík styrjöld taki nokkra áratugi, cnda gera
beinlínis ráð fyrir því. Ef marka má orð
102