Tímarit Máls og menningar - 01.03.1955, Blaðsíða 89

ÉG EK AÐ BLAÐA í BÓK
stað tveggja síðuslu jambanna í 2. línu koma tveir anapestar (öfugir þríliðir)
leikandi af fögnuði svo sem orðum þeirra hæfir: „dansmey í laufskála vors-
ins“. Þriðja lína ein endar á þungu atkvæði, einsog þögn skógarins komi henni
á óvart.
Og síðan A Gnitaheiði. Hér eru stuðlar settir með nokkuð sérkennileg-
um hætti, og síðan eru þeir einir lótnir ráða skipan í ljóðlínur. Uppaf kynja-
fagurri náttúrumynd rís Gnitaheiðar-mótífið sem voldugt tákn: Myrknættið
skríður úr höll hins glóðrauða gulls; en dagur gróanda lífs er sá Fáfnisbani
sem gengur til vígs í slóð þess. Hver er svo sá Fáfnir, sem hér skríður af gulli
sínu í líki myrkrar nætur og hlýtur því að verða deginum að bráð?
Það lætur
að líkum, að jafnvel í hug þessa bjartsýna skólds geti voveiflegustu slysin í
samskiptum nútímaþjóða vakið slíkan geig, að ef til vill nálgist algert von-
leysi í svip, svo sem í stríðsára-kvæðinu Að kvöldi.
Sólin hafði að morgni flog-
ið af fjallsbrún og fellt úr vængjum gullinn dún, sem féll á djúpa himinlaug
daggarblámans og varð að litlum dvergaskipum. Dvergaskip er forn kenning,
sem merkir skáldskap. En sú sýn sem nú bar fyrir augu þeim, er þar stóð von-
djarfur í lyftingu, var dagur sem leið um nakta jörð og sló gliti á stálgrá virki,
gálga, hungurföl börn á dreif um sviðinn skóg
mannauðra byggða, mjúkan vofudans
morðelda þar sem feigðarmaran tróð
blóðugum iljum líf og vonir lands;
hjá lágum gröfum dvergaskip mín hlóð
ég sekt og hatri, helnauð dýrs og manns,
og hvarf á náttsvart djúp í rauðri glóð.
Hvað merkir annars síðari þríhendan? Má ef til vill túlka hana á fleiri en einn
veg? Ég les hana aftur, og nú fer mig að gruna nýjar leiðir til skilnings á
kvæðinu, leiðir sem liggja að orðabaki. Og þá finn ég fljótt að annað kvæði
fer að draga huga minn til sín einsog segull, en það er hið volduga Ijóð Það
kallar þrá, sem skáldið kveður nýkominn heim frá langdvöl erlendis.
í skyggn-
um augum útlagans verða fjarlægir átthagar að ímynd horfinnar bernsku með
unað sinn og drauma, ungar vonir og fyrirheit. Hann dreymir friðarathvarf
í skjóli fjallsins sem veitti dalnum vörn, þar sem það gnæfði með hnitbjörg
79