Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Qupperneq 65

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Qupperneq 65
LIST OG KAPÍTALISMI algjörlega genginn upp í landslaginu. Þessi frábæra búddíska uppgötvun Nirvana, ástríðulaus svölun, án allr- ar hótfyndni, litirnir! ... Impressj- ónismi, hvað er það? Það er optísk blöndun litanna á lérefti og samein- ing þeirra í auganu aftur ... Ekkert er málaranum skaðlegra, skal ég segja ykkur, en að gefa sig að bók- menntum ... (sem Delacroix gaf sig þó að í einlægni. Höf.) Mynd tákn- ar ekkert og á ekkert að tákna nema liti... (Líkt og Mallarmé hefur sagt: „Ljóð verður ekki til úr hugsunum, heldur orðum.“ Höf.) Impressjónisminn, sem leysir heiminn upp í ljós, rekur hann sund- ur í liti, meðtekur hann sem halarófu af skynjunum, varð æ meir að tján- ingu á harla flóknum og skammæjum tengslum vitundar og veruleika (Hug- sjón Cézannes er að höndla í mynd- um sínum líðandi ,,heimsmínútu“). Einn og yfirgefinn beinir einstakling- urinn athyglinni að sér sjálfum og skynjar heiminn sem safn af tauga- boðum, áhrifum, geðhrifum, einsog „marglita ringulreið“, sem eigin reynslu, eigin tilfinningu. Impressjón- isminn í málaralistinni er hliðstæður við pósitívismann í heimspekinni, sem lítur á sama hátt á heiminn sem eigin reynslu, eigin tilfinningu en ekki sem hlutlægan veruleika sem sé óháður vitund manns. Uppreisnar- tilhneiging impressjónismans mætir hér annarri tilhneigingu hans, skept- ískri, hikandi, friðsamri einstaklings- hyggju, sem gefur sig á vald áhrif- anna og hefur engan veginn það mið að breyta heiminum, fyrir henni er blóðblettur ekki annað en litklessa, rauður fáni ekki merkilegri en rauð draumsóley á akri. Impressjónisminn boðar því líka hrörnunina, sundurtæting og mann- lægingu (Entmenschlichung) heims- ins — jafnframt því að hann er stór- fengleg uppljómun borgaralegrar list- ar á hinu mikla vaxtarskeiði borgara- legs og kapítalísks þjóðfélags milli 1871 og 1914, gullofið haust, síðbúin uppskera og ríkuleg viðbót í listræn- um tjáningarháttum. Og báðar þessar hliðar verður að sjá til að gera im- pressjónismanum ekki rangt til, bæði klofninguna, innri mótsagnir, það verður að viðurkenna að hann er tengdur og mótaður ákveðnum þjóð- félagsaðstæðum og óbrotgjörn afrek hans verður að meta. Þorgeir Þorgeirsson þýddi. 55
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.