Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Qupperneq 74

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Qupperneq 74
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR aldarinnar síðari. Kom innrásin Sovétríkj- unum raunverulega í opna skjöldu? Það virðist öruggt — enda viðurkennt af opinberum sagnriturum Sovétríkjanna — að eftir þýzk-sovézka sáttmálann 23. ágúst 1939, sem undirritaður var í Moskvu af Molotov og Ribbentrop, og einkum þó á tímabilinu frá því að Pólland var hernum- ið og þar til franski lierinn gafst upp, hefur sovétstjórnin og einkum þó Stalín ofmetið raunverulega möguleika nazistastjórnarinn- ar þýzku og Sovétríkjanna til að halda með sér varanlegan frið. Þetta byggðist vafalaust að miklu leyti á þeirra tíma skilningi sovétstjómarinnar og kommúnistaflokksins á eðli stríðsins milli Þriðja Ríkisins og fransk-brezka bandalags- ins, og ennfremur á þeirri sannfæringu, sem valdhafarnir í Moskvu áttu, þó undarlegt megi virðast, sameiginlega valdhöfunum í Róm, að baráttan í Vesturevrópu yrði afar löng, að styrjaldaraðilarnir mundu saxa hvor annan niður og það mundi leiða til al- mennrar veikingar „nýlenduveldanna í heiminum" og gefa Sovétríkjunum færi á að skerast í leikinn með óskertu hemaðar- legu og efnahagslegu skipulagi sínu þegar að lokaátökunum kæmi. Það má bæta því við — þó það sé raunar aukaatriði — að framkoma þýzka sendiráðsins í Moskvu, undir forustu von Schulenburgs greifa, sem var sendiherra af gamla skólanum, var eink- ar sannfærandi um vinsamlega sambúð ríkj- anna. Eftir því sem leið á sumarið 1940 varð þó æ Ijósari breyting á samkomulagi aðil- anna að Moskvusáttmálanum. Milli 14. og 17. júní, um það bil sem vöm Frakklands riðlaðist endanlega, tryggðu Sovétríkin sér fullkomið eftirlit með Eystrasaltsríkjunum þrem, rauði herinn tók Eistland, Lettland og Lítáen, sem vom svo aftur sameinuð Ráðstjómarríkjunum að undangengnum kosningum. Þessi ákvörðun sovétstjórnar- innar sýndi ljóslega, að stjórnin í Moskvu hafði dregið sinn lærdóm af atburðunum í Vesturevrópu. Staðreyndirnar höfðu vitnað gegn skilningi þeirra á stríðinu, sem byggð- ur var mest á getgátum um langvarandi styrjöld „milli nýlenduveldanna". Hernað- arlegt jafnvægi Evrópu var komið úr skorð- um. Þýzkaland var eitt svo að segja ráðandi á meginlandinu. Þessvegna tryggðu Sovét- ríkin stöðu sína og mynduðu sér nokkur hundruð kílómetra varnargarð framanvið varnarlínu sína með því að taka strendur Eystrasalts allt til Memel. Þetta var fyrsta varúðarráðstöfunin og upp frá því var aug- ljóst að henni var beint gegn Þýzkalandi. Hálfum mánuði síðar, þegar Frakkland var nýbúið að undirrita vopnahlésskilmál- ana, gerðu Sovétríkin aðra varúðarráðstöf- un. Þau settu Rúmenum úrslitakosti og kröfðust þess að þeir skiluðu umsvifalaust Bessarabíu, sem þeir höfðu innlimað 1919 á kostnað Keisaradæmisins rússneska. Rúmenska stjórnin beygði sig 29. júní, eftir að ráðamenn Þjóðverja höfðu tilkynnt henni að það væri ekki ætlun Þýzkalands að reisa skorður við landaheimt Sovétrikj- anna. Sovézkar hersveitir héldu þegar í stað inní Bessarabíu og tóku ennfremur Bukó- viníu. Þó þýzka stjómin hefði ekki getað dregið í efa réttmæti þessara aðgerða, sem Sovétríkin gerðu í skjóli viðbótarákvæðis Moskvusamningsins þar sem viðurkennt er að Bessarabía sé hluti af „áhrifasvæði“ Rússa, þá hlaut hún að líta svo á að þama væri alvarleg ógnun við áhrif sín í Austur- evrópu. Eftir hernám Bessarabíu, grípur hún til ýmissa aðgerða, sem miða að því að koma í veg fyrir frekari viðleitni Sovétríkj- anna til að færa út áhrifasvæði sitt sunnan Dónár. Átökin milli Þýzkalands og Sovét- ríkjanna vom hafin, að minnsta kosti á stjómmálasviðinu. í ágústlok 1940 reyndu Þjóðverjar að koma sér fyrir með yfirráð í Dónárlöndun- 64
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.