Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Síða 81

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Síða 81
VÖRN SOVÉTRÍKJANNA 1941 her Rússa í opna slcjöldu? Þegar innrásin hófst hafði ekkert verið ákveðið. Nú varð allmikil seinkun á upphaflegu áætluninni, strax um sumarið 1941, vegna viðnáms Sovétherjanna. Vissulega ein- kenndust fyrstu þrjár vikur stríðsins á yf- irborðinu af leiftursigrum Þjóðverja. En bara á yfirborðinu. Bryndrekar Hoths og Guderians voru komnir til Minsk, höfuð- borgar Hvítarússlands, þegar 26. júní og leiddu þarmeð til lykta fyrstu meiriháttar umkringingarorrustuna um Bjalistok. Sam- tímis var norðurherinn kominn að Dvínu, hélt yfir hana og tók Riga. 1. júlí stefndu bryndrekasveitir til Dnépr og fóru yfir Beresínu á leið til Smolensk. 2. júlí voru framvarðarsveitir 3. og 4. bryndrekasveitar í sjónfæri við Dnépr, í Rogatsév. Halder hefur skrifað í dagbók sína 3. júlí: „Bar- átta okkar í Rússlandi verður að mestu út- kljáð á hálfum mánuði. Eftir nokkrar vikur verður öllu lokið.“ í raun og veru var það svo, að uppfrá þessu fóru yfirmenn hryndrekasveitanna að merkja alvarleg bakföll í gangi bardagans. Þrátt fyrir gefnar skipanir um það að um- kringja rússneska herinn hikaði Hitler við að senda bryndrekasveitimar mjög langt fram þannig að Rússamir yrðu ekki of fjöl- mennir og illskeyttir í vörninni að baki þeim. Guderian og Hoth urðu margoft að hafa sjálfir framkvæði um athafnir sínar og þvínær að óhlýðnast skipunum yfir- stjómarinnar til að halda áfram sókninni. Það var ekki fyrr en 16. júlí, að framverðir Bockhersins (29. deild vélahersveita fót- gönguliðsins) komu til Smolensk. Bryn- drekarnir voru þá 300 kílómetra frá Moskvu. Þetta var hernaðarlega og stjóm- málalega úrslitastund. Guderian, Bock, Halder, Brauchitsch sjálfir kröfðust þess að sókninni yrði þegar í stað haldið áfram til Moskvu, ekki ein- ungis vegna þess hve sálfræðilega mikilvæg taka höfuðborgar Sovétríkjanna yrði, held- ur fyrir það líka að borgin var jámbrautar- miðstöð, sem stjórnaði öllu samgöngukerfi Sovétríkjanna. Hitler neitaði í fyrsta sinn í júlílok. Nú var Guderian þegar farinn að örvænta um að höfuðmarki herferðarinnar yrði náð fyrir haustið 1941. Gagnáhlaup Rússanna voru kröftug. Sovézku hermenn- irnir börðust af þrótti og ekki skorti þá liðsauka. Framsókn Þjóðverja var afar hæg, of hæg til að nokkur von væri til að gert yrði útaf við Rússland í einu áhlaupi hvem- ig sem allt veltist. Fyrstu afleiðingar mótstöðunnar komu í ljós 27. júlí. Á fundi herforingjaráðs mið- hersins í Borisov var tilkynnt að frestað yrði allri sókn til Moskvu. Guderian, sem var meðal fundarmanna, kom þaðan mjög bölsýnn. „Allir aðstoðarmennirnir voru á þeirri skoðun, að þannig ynni óvinurinn tíma til að koma á fót nýjum hersveitum og styrkja hverja víglínuna á fætur annarri með óþrotlegum mannafla sínum og með þessu móti yrði baráttan ekki leidd til lykta á skömmum tíma, sem þó er bráðnauðsyn- legt.“ Hinn 29. júlí gekk Guderian í skyndi fyrir Schmundt ofursta, fyrsta aðstoðarfor- ingja Hitlers til að reyna að fá endanlega ákvörðun hins síðarnefnda og síðan skipun um að taka upp aftur sóknina til Moskvu. 4. ágúst var það í Borisov, að Hitler við- stöddum, sem Hoth, Guderian, allir fyrir- menn miðhersins og Bock sjálfur, voru á einu máli um, að „það riði á öllu að halda áfram sókninni til Moskvu.“ Einvaldurinn hlustaði á þá, skýrði fyrir þeim, að fyrst yrði að taka Leníngrað, jafna hana við jörðu, ná Úkraínu á sitt vald og þó fyrst og fremst Krímskaganum, „flugvélamóður- skipi Sovétríkjanna, sem beint væri gegn olíusvæðunum í Rúmeníu." — Þann 18. ágúst var enn ekki búið að taka neina á- kvörðun. Þann dag lagði Brauchitsch fyrir Foringjann skýrslu, sem hafði að geyma 71
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.