Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Síða 83

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Síða 83
VÖRN SOVÉTRÍKJANNA 1941 hryggð. Tækifærið einstæða til að gera stórárás fjarlægist ögn með hverjum degin- um og ég veit ekki hvort það kemur nokk- urntíma aftur.“ Rauði herinn heldur alltaf áfram að gera gagnárásir þrátt fyrir ógnar- manntjón í Ukraínu og á Moskvuvígstöðv- unum. 9. nóvember verður 24. bryndreka- deildin þýzka að snúa sókn í vöm gegn skörpum og kröftugum áhlaupum Rússa. Þann 12. nóvember féll hitastigið niður í 15 gráður undir frostmarki. Þann 13. nóv- ember sýndi mælirinn — 22. Þann sama dag barst til stjórnarstöðva hers von Bocks í Orcha ný tilskipun frá yfirmanni herfor- ingjaráðsins, Halder, um „haustsóknina 1941“. Ákvörðunarstaður bryndrekasveita Guderians var Gorki, áður Nisjni-Novgo- rod, 500 kílómetrum framanvið þann stað, sem fremstu sveitir Þjóðverja höfðu þá á valdi sínu. Guderian rauk upp og sagði að þýzki herinn væri „ekki lengur í Frakk- landi né heldur væri maímánuður". I skýrslu, sem hann skrifaði þegar um kvöld- ið til Von Bocks, segir hann „að bryndreka- sveitirnar séu ekki í ástandi til að fram- kvæma slíka fyrirskipun“. Hitler hélt samt höstuglega til streitu fyrirskipunum sínum. Þann 16. nóvember hóf þýzki herinn nýja sókn á Moskvuvíglínunni. Hann beitti 51 herfylki, þar af 13 brynvörðum. Eftir tíu daga harða bardaga náði þýzki herinn fram til Moskva-Volga skurðarins með þann liðsafla sem sótti fram að norð- anverðu, en það voru 12 herfylki, þar af 7 stórfylki 4. vélahersins. Rússarnir hörfuðu, en fet fyrir fet. Sveitir Rokossovskís hers- höfðingja yfirgáfu stöðvar sínar í Istra en veittu stöðugt viðnám. Að sunnanverðu nálg- uðust bryndrekar Guderians smám saman Túla að austan og ógnuðu Kachira. Mundi Moskva falla? Nú var í rauninni svo komið að grunsemdir þær sem Guderian hafði lát- ið í Ijós í ágúst fóru að rætast með hverjum deginum sem leið. Þrátt fyrir stórfenglega sigra og sókn Þjóðverja langt inná land- svæði Rússlands var nú Barbarossaáætlun- in að mistakast og um það yrði ekki bætt. Hvergi hafði tekizt að brjótast gegnum sovézku víglínuna svo að máli skipti. Alls staðar var rauðiherinn óðara kominn til að byggja upp nýjar varnarlínur. í skipun sinni 2. október hafði Hitler skrifað: „Skil- yrðin fyrir hina voldugu lokaárás eru þegar fyrir hendi. Hún á að leiða til uppgjafar óvinarins fyrir veturinn. Nú hefst síðasta og mesta orrustan." Nú var sókn Þjóðverja ekkert sambærileg við áhlaup þeirra í júní og júlí við Minsk og Smolensk. Framvegis var þetta niðurlotaorrusta. Vélaherdeildum Þjóðverja gekk erfið- lega að athafna sig nema á aðalvegunum, og þegar nær dró Moskvu rákust þær á skurði, sem fólkið úr úthverfum Moskvu hafði grafið í veg fyrir þá. Skriðdreka- varnarlið Rússa var nú búið nýjum vopn- um, einkum 76 mm byssum, sem gerðu mik- inn usla í tækjum Þjóðverja. Lið þeirra lá undir árásum steypiflugvéla (Stormovik). Flugfloti Sovétríkjanna, sem yfirmenn Þjóðverja héldu sig hafa gert útaf við í eitt skipti fyrir öll á fyrstu vikum stríðsins kom nú aftur tvíefldur fram á sjónarsviðið með endurbættar flugvélar, orrustuflugvél- ar af Yak-gerð og Iljúsín-sprengjuflugvélar. Sókn Þjóðverja þokaðist nú aðeins um nokkra kílómetra á dag og rakst sífelldlega á nýjar og nýjar varnarlínur. Eftir því sem Halder segir höfðu Þjóðverjar misst 743 þús. manns á austurvígstöðvunum í nóvem- berlok, það var 23% af liði því, sem þeir beittu alls. 1. desember hafði verið sleginn hálfhring- ur um höfuðborg Sovétríkjanna. 4. skrið- drekasveitin undir stjóm Hoepners, sú 3. undir stjórn Hoths, 2. vélaherdeild Gude- rians gera nú lokatilraunina. Þegar á kvöld- ið leið tilkynnti von Bock Halder, að flokk- ar sínir væru farnir að hörfa fyrir óhaggan- 73
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.