Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Blaðsíða 30

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Blaðsíða 30
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR í samræmi við þessar staðreyndir er áætlun stórauðvaldsins í hjarta Evrópu að mynda stór-ríki sem hafi bolmagn til að tryggja tilveru sína, þ. e. a. s. geti ekki aðeins hindrað að bandarískir auðhringar leggi Evrópu beinlínis undir sig, heldur treystist einnig til að helga sér sinn part af „annarsflokksríkjum“ heimsins. Hér er einkum um að ræða Afríku, því næst hættunni af amerískri fjár- festingu í Evrópu (sem er tiltölulega auðvelt, enn sem komið er, að af- stýra), er ekkert sem ógnar hinum evrópska kapítalisma jafn-mikið og yfirgangur Bandaríkjamanna í Af- ríku, tilraunir þeirra til að „stela“ Afriku frá evrópsku auðvaldi. Það er óhj ákvæmilegur þáttur í bjargráðaáætlun hins evrópska auð- valds að það hafi allar nytjar af Af- ríku, rétt eins og Bandaríkin af Suð- ur-Ameríku, og með svipuðum skil- málum. í Afríku fyrst og fremst á hið kapítalistíska frelsi að fá að njóta sín, þó að því verði haldið að ein- hverju leyti í skefjum heimafyrir. Og það væri óvarlegt að halda því fram að útilokað sé að hin nýfrjálsu ríki Afríku falli í þessa gildru. Byltingar- ölduna sem fór um Afríku um 1960 hefur nú lægt, efnahagurinn er mjög bágborinn, og hinar borgaralegu rík- aríska auðvaldið. En jafnvel þar hefur hin gífurlega bandaríska fjárfesting vakið tölu- verðan ugg meðal fjármálamanna á síðustu árum. isstjórnir sem þar hafa víðast komizt til valda, vilja ekki og geta ekki beitt öðrum ráðum en að leita annaðhvort til evrópskra eða amerískra ríkja um „aðstoð“. Þó ekki væri af öðru en þessari keppni um Afríku verður hemaðar- stefna og hervæðing einn aðalþáttur- inn í pólitík hins evrópska stór-ríkis. Hervæðing er reyndar öruggasta að- ferðin sem kapítalistískt þjóðfélag þekkir til að koma í veg fyrir krepp- ur, en á hinn bóginn dugir ekkert minna en atómstórveldi til að standa jafnfætis Bandaríkjunum; en atóm- stórveldi verður að minnsta kosti að hafa 150 milljónir íbúa; m. ö. o.: það þarf samanlagða framleiðslugetu Þýzkalands, Frakklands og Ítalíu til að standa undir atómhervæðingu. Þetta er raunar hinn hernaðarlegi kjarni Rómarsáttmálans. En hinn hernaðarlegi kjarni Róm- arsáttmálans er líka að svo komnu máli hinn áþreifanlegi sannleiks- kjami í þeirri kenningu að það sé þróun tækninnar sem krefst samein- ingar þjóðríkja í stór-ríki. Kenning- in lítur í stuttu máli þannig út að tæknin sé orðin svo flókin, kosti svo mikla samþjöppun, þarfnist svo geysidýrra vísindalegra rannsókna, að þjóðríkin hafi alls ekki bolmagn til að rísa undir þessu öllu. — Það er athyglisvert að formælendur kenning- arinnar minnast sjaldnast á atómher- væðinguna. — En það er óhætt að 20
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.