Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Side 81

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Side 81
SPJALLAÐ UM KVIKMYNDAGERÐ í RÁÐSTJÓRNARRÍKJUNUM og mæðrum sökudólganna. Kennslukonan, sem bréfið fann, og er fremsti siðgæðis- vörður, lætur í það skína, að í vissum skóla í öðru hverfi hafi visst komiÖ firir vissa stúlku. Jahá. Mannorð skóla vors er í veÖi. Og málið vex og vex. Krökkunum er stíjað í sundur. Svo er haldin hátíð í skólanum. Stúlkan er nú búin að ná sér eftir mestu bligðunina og fer á hátíðina. Þegar hún er að koma, mætir hún siðgæðiskerlingunni í stiganum. Kerlingin fer að atirða hana með sínu gamla rausi og stelpan hleipur út. Þau hittast elskendumir í hálfbiggðri níbiggingu. Og nú gerist þetta, sem ekki mátti gerast, en það er lítil gleði og daginn eftir er stúlkan loks svo ifirbuguð, að hún reinir að firirfara sér — tekur inn eitur. Mindinni líkur ári seinna. Hún er orðin heiibrigð. Skólanum er lokiÖ og hann kom- inn utan af landi. Enn sem firr bíður hann henni ást sína, en hún kærir sig ekki um hana. Þau ætla bæði að halda áfram námi, en einga ást takk segir hún. Mindin er sem sagt um það, hvernig ung, hrein og saklaus ást eða öllu heldur eitthvað, sem hefði get- að orðið ást er gert að glæp, kæft í fæð- ingu. Mindin er breiðtjaldsmind og það er nauðsinlegt form til að túlka meginhugsun leikstjórans. Bakgrunnur mindarinnar er nítt íbúðarhverfi, sem verið er að reisa. Allt nítt. Stórar og miklar biggingar standa reglulega á geisimiklu landflæmi. Gróður sama og einginn einsog jafnan í níjum hverfum, og því er einsog svæðið sé enn þá rúmmeira — langt á milli húsa og mikil birta. Þetta er bakgrunnurinn, sem höfundur velur firir sögu sína um gamla fordóma og aðrar skuggahliðar í mönnunum. Þessar andstæður itri glæsileika betra lífs og — innra lífs gamalla viÖhorfa, tortriggni og fordóma magna mindina. Um þetta bjarta víðáttumikla hverfi fara endalausar bílalestir með biggingaefni. Mindin hefst einmitt með því að ungling- amir eru að koma heim úr skólanum, standa við götuna og bíða færis að skjótast inn milli flutningsbílanna ifir hana. Síðan sjáum við þau betur og þó að við vitum, að ástarbréfið er fundið, vitum við enn ekki, hverjir em elskendumir. Þetta er ósköp venjulegur unglingahópur. Menn ríf- ast um bækur og hlaupa síÖan. Einn lemur annan í hausinn með skólatöskunni. Þriðji er eitthvað að stríða stelpunum. Einginn í þessum hóp sker sig á neinn hátt úr, þann- ig að auðséð sé að þar séu komin Romeo og Júlía. Leikstjórinn segir okkur, að sögu- hetjur hefðu getað orðið hver sem var. Þegar elskendurnir skrópa í skólanum og halda til skógar förum við first að kinn- ast þeim dálítið og sjáum, að heitar ástir þeirra em nú ekki mikið meira en þessi bréfaskrif. Við sjáum, hvernig þau eru dauðfeimin hvort við annað, og það er ó- gleimanlegt, hvemig hann sá ungi Romeo mannar sig upp með miklum erfiðismun- um til að kissa sína heittelskuðu í firsta skipti. Þegar þau koma heim er búið að kinna okkur firir nágrönnunum, sem liggja ekki á liði sínu og gefa móður stúlkunnar góð ráð við ósómanum. Síðan kinnumst við þeim mæðgum frá annarri hlið heima í íbúðinni. Móðir hennar er ekkja og hefur átt erfiða ævi. Hún hefur ekki haft neinn tíma til að menntast og verða víðsín. Við sjáum, að þótt þær búi í nírri íbúð, em þar allir hlutir í gamaldags stíl og afdankaður smekkur setur mark sitt á allt. Og þetta er enn undirstrikaÖ, þegar stúlkan er að búa sig á ballið. Móðir hennar hefur saumað kjól og er ferleg slaufa framaná. Stúlkan mátar kjólinn, en áður en hún fer út rífur hún slaufuna af og kjóllinn er þegar annar. Afbragðsvel er það atriði gert, þegar stúlkan hleipur af hátíðinni. Bjartur dans- 71
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.