Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Side 91

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Side 91
UMSAGNIR UM BÆKUR eins og söguljóðum hæfir. Þar eru langsótt listbrögð til trafala, en undirrituðum finnst orðfærið sumstaðar full hversdagslegt. Þess má ekki láta ógetið að Prentsmiðj- an Hólar hefur gert bókina forkunnarvel úr garði. Magnús T. Ólafsson. 1‘ojstcinn frá Hamri: Tannfé handa nýjum heimi Helgafell 1960. Liiandi manna land Heimskringla 1962. TT'inhver athyglisverðasta ljóðabók síð- ustu ára er óhikað Tannfé handa nýj- um lieimi eítir Þorstein frá Ifamri. Þetta var önnur bók hans; hann var liðlega tví- tugur og orli þannig um sjálfan sig: fór ég of finnmörk í fornyrða hríð alsýldur alda snœvi brœðir mig eimur asfalls unz koldökkur stend og kviknakinn alls tákn eða einskis. Þótt þetta kvæði geti að vísu ekki talizt til hinna beztu í bókinni er það fyrir ým- issa hluta sakir merkilegt. Það heitir Tákn. Tákn um breytingar íslenzks þjóðlífs á síð- astliðnuin áratugum: fólksflutning frá sveitum til Reykjavíkur; undanhald gam- allar bændamenningar fyrir nýrri og ómót- aðri borgmenningu ásamt æ nánari kynn- um af útlendri menningu og ómenningu; en jafnframt tákn um þróun í lífsviðhorfi og skáldskap Þorsteins sjálfs. Þetta tvennt — það almenna og það sérstaka — er að sjálfsögðu bundið órofa tengslum og birt- ist Þorsteini sem eitt vandamál. Vandamál sem stendur í brennipunkti þessarar bók- ar. Þorsteinn frá Hamri hefur algjöra sér- stöðu meðal íslenzkra ungskálda að því leyti hvað hann er þaulkunnugur og sam- lifaður íslenzku máli, bókmcnntum og og sögu. Þetta er mikill styrkur eir.s og beztu kvæði þessarar bókar og Lifandi manna lands sýna og eftir mun eiga að koma jafnvel enn betur í Ijós. Gott dæmi um það hvernig fortíðin hfir í vitund hans og skynjun er kvæðið Heiðni: barn að aldri, segir hann, sá hann goðheim í kjarr- inu og vígðist til heiðinnar trúar. Hugblær kvæðisins er karlmannleg ró og æðruleysi, — einmitt þeir eiginleikar sem heiðinn hugsunarháttur taldi til höfuðdyggða. Kvæðið er listaverk; og sýr.ir m. a. að það eru aðrar leiðir heillavænlegri til að nálg- ast í ljóði fornan hugsunarhátt og forna erfð en að „yrkja fomt“. Og þá er komið að hinni hlið málsins: þess er sem sé ekki að dyljast að hinn forni arfur birtist í þessari bók Þorsteins ekki eingöngu sem styrkur, heldur háir hann honum enn að nokkru leyti, og það með tvennum hætti: hann stendur í vegi fyrir aðkallandi yrkisefnum úr veruleik nútím- ans; og hann kemur víða fram of ómeltur í málfari kvæðanna. Bókin endurspeglar hvernig gamalt og nýtt togast á um skáldið. Fortíðin birtist honum sem heillandi draumheimur (— „óráðinn draumur“ (Trcð); „draumsvciparnir ... gára vötnin og flytja mér ómett höfuð liðinna tíða“ (Eign) —) er liafi skáldlegt gildi í sjálfu sér, og þessa eign sína (sbr. samnefnt kvæði) vill hann gefa í tannfé handa nýj- TÍMARIT MÁLS OC MENNINCAR 81 6
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.