Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Blaðsíða 91

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Blaðsíða 91
UMSAGNIR UM BÆKUR eins og söguljóðum hæfir. Þar eru langsótt listbrögð til trafala, en undirrituðum finnst orðfærið sumstaðar full hversdagslegt. Þess má ekki láta ógetið að Prentsmiðj- an Hólar hefur gert bókina forkunnarvel úr garði. Magnús T. Ólafsson. 1‘ojstcinn frá Hamri: Tannfé handa nýjum heimi Helgafell 1960. Liiandi manna land Heimskringla 1962. TT'inhver athyglisverðasta ljóðabók síð- ustu ára er óhikað Tannfé handa nýj- um lieimi eítir Þorstein frá Ifamri. Þetta var önnur bók hans; hann var liðlega tví- tugur og orli þannig um sjálfan sig: fór ég of finnmörk í fornyrða hríð alsýldur alda snœvi brœðir mig eimur asfalls unz koldökkur stend og kviknakinn alls tákn eða einskis. Þótt þetta kvæði geti að vísu ekki talizt til hinna beztu í bókinni er það fyrir ým- issa hluta sakir merkilegt. Það heitir Tákn. Tákn um breytingar íslenzks þjóðlífs á síð- astliðnuin áratugum: fólksflutning frá sveitum til Reykjavíkur; undanhald gam- allar bændamenningar fyrir nýrri og ómót- aðri borgmenningu ásamt æ nánari kynn- um af útlendri menningu og ómenningu; en jafnframt tákn um þróun í lífsviðhorfi og skáldskap Þorsteins sjálfs. Þetta tvennt — það almenna og það sérstaka — er að sjálfsögðu bundið órofa tengslum og birt- ist Þorsteini sem eitt vandamál. Vandamál sem stendur í brennipunkti þessarar bók- ar. Þorsteinn frá Hamri hefur algjöra sér- stöðu meðal íslenzkra ungskálda að því leyti hvað hann er þaulkunnugur og sam- lifaður íslenzku máli, bókmcnntum og og sögu. Þetta er mikill styrkur eir.s og beztu kvæði þessarar bókar og Lifandi manna lands sýna og eftir mun eiga að koma jafnvel enn betur í Ijós. Gott dæmi um það hvernig fortíðin hfir í vitund hans og skynjun er kvæðið Heiðni: barn að aldri, segir hann, sá hann goðheim í kjarr- inu og vígðist til heiðinnar trúar. Hugblær kvæðisins er karlmannleg ró og æðruleysi, — einmitt þeir eiginleikar sem heiðinn hugsunarháttur taldi til höfuðdyggða. Kvæðið er listaverk; og sýr.ir m. a. að það eru aðrar leiðir heillavænlegri til að nálg- ast í ljóði fornan hugsunarhátt og forna erfð en að „yrkja fomt“. Og þá er komið að hinni hlið málsins: þess er sem sé ekki að dyljast að hinn forni arfur birtist í þessari bók Þorsteins ekki eingöngu sem styrkur, heldur háir hann honum enn að nokkru leyti, og það með tvennum hætti: hann stendur í vegi fyrir aðkallandi yrkisefnum úr veruleik nútím- ans; og hann kemur víða fram of ómeltur í málfari kvæðanna. Bókin endurspeglar hvernig gamalt og nýtt togast á um skáldið. Fortíðin birtist honum sem heillandi draumheimur (— „óráðinn draumur“ (Trcð); „draumsvciparnir ... gára vötnin og flytja mér ómett höfuð liðinna tíða“ (Eign) —) er liafi skáldlegt gildi í sjálfu sér, og þessa eign sína (sbr. samnefnt kvæði) vill hann gefa í tannfé handa nýj- TÍMARIT MÁLS OC MENNINCAR 81 6
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.