Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Qupperneq 105

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Qupperneq 105
UMSAGNIR UM BÆKUR barnið hans á fimm árum, og ekki það ó- efnilegasta. Þarna var sál hans öll, svör hans við vandamálum lífs og dauða. En eitt þótti honum þó á skorta um þessa bók. Hún þurfti gunnfána, einkunnarorð, sem túlk- uðu þessa eldsál, þennan hólmgöngumann nýíslenzkra bókmennta. Og hann tók að leita sér einkunnarorða í erlendum bókum og innlendum. Það var löng leit. Hann fletti upp í symbohstunum frönsku, þessum sem íslenzkir vita ekkert í, en jafnvel þeir gátu ekki gefið meistaraverki hans þá reisn, sem við átti. Hann las öll kvæði forn- vinar síns Steins Steinars, en honum leizt ekki á hið kalda glott hins látna skálds, lokaði Ijóðum hans í skyndi (það var líka jafngott). Eftir langa og næm örvona leit fann hann loks tvær Ijóðlínur hjá jarð- bundnum einsýnismanni, er búið hafði á úteyrarkoti jarðnesks þrönglyndis: Og lífs- ins kvöð og kjarni er það að líða/og kenna til í stormum sinna tíða. Þetta átti hann þá til, þessi búri og jarðvöðull, svo „þjösna- lega opinskár" í kvæðum, og orti aldrei í krossgátum symbolismans. Þessar ljóðlín- ur, sem voru sannleikurinn allur í stuttum stefjum um Stephán G., líf hans og Iffshug- sjónir, voru nú teknar ófrjálsri hendi og letraðar á titilblað 13. bókar Matthíasar Jóhannessens — og urðu að stórlygi á sömu stundu. Hér á þessum stað skal enginn dómur á það lagður, hvort Stephán G. hafi verið mikið eða lítið skáld. En eitt er víst: bæði sem skáld og maður er hann einstætt fyrir- brigði í íslcnzkum bókmenntum. Hann var guðleysingi, skáldskapur hans er markaður díalektískum materíalisma, þótt ég hafi ekki hugmynd um hvort eða hvar hann hafi kynnzt þeirri heimspeki fræðilega, hann var byltingarsinni, sem á heimsstyrjaldar- árunum fyrri orti ljóð, er að efni til túlk- uðu stefnu Leníns, þótt hann hafi þá ekki haft hugmynd um að sá maður væri til, og eitt íslenzkra skálda fagnaði hann byltingu bolsjevíka og taldi hana forboða að betri framtíð alls mannkyns. Það er blátt áfram ekki hægt að taka Ijóðlínur frá slíkum manni og gera þær að einkunnarorðum þessarar bókar Matthíasar Jóhannessens án þess að þær breytist samstundis í klám og lygi. Það er ekki hægt að nota ljóð Step- háns G. til þess að helga bók, sem er skrif- uð í andkommúnistískum sorpprósa Morg- unblaðsins. Að lokum þetta: Herra Matthías Jó- hannessen lýkur eintali sínu um skáldskap Stepháns G. með spurningu: hvort lionum tnuni hlotnast sú hamingja að verða ís- lenzkt þjóðskáld um ómunatíð? Ég skal svara þessari spurningu hólmgöngumanns- ins í nýíslenzkum bókmenntum: Þegar all- ar þrettán bækur Matthíasar Jóhannessens, rímaðar, órímaðar og í prósa, verða horfn- ar aftur til upphafs síns og orðnar að leir, munu eikur Stepháns G. Stephánssonar standa enn djúpt í sinni gömlu mold, stolt- ar, fagrar og í fullu laufi. Sverrir Kristjánsson. 95
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.