Tímarit Máls og menningar - 01.06.1972, Blaðsíða 130

Tímarit Máls og menningar
ur aðeins einn stuttur kafli, 3 blaðsíður. En um hvað fjalla þessir þættir, og
hvernig er sambandinu milli þeirra háttað? Það er ýmislegt sem torveldar
skilning okkar á slikum hlutum. Meðal annars eru allar persónur sögunnar
nafnlausar; þetta á jafnt við aðalpersónur og aukapersónur. Sögusviðið er
auðsjáanlega á Ítalíu, sérstaklega virðist það vera Rómaborg og umhverfi;
því er stundum lýst af mikilli nákvæmni og þannig hægt að staðsetja í veru-
leikamun, hinsvegar aldrei nafngreint.
I I. þættinum mætum við einni aðalpersónu bókarinnar, eða kannski rétt-
ara sagt aðalpersónunni. Sá maður er eingöngu nefndur „maðurinn“. Hann
virðist vera á látlausri hreyfingu milli staða, nokkurs konar flótta frá ein-
hverju, sem við vitum ekki hvað er - ef til vill frá sjálfmn sér. Meðal annars
sjáum við hann í framsæti í bíl við hlið bílstjórans, og einn eða fleiri menn
í aftursætinu. Hann virðist vera fluttur sem fangi þeirra; það er talað um ótta
hans við skotvopn hinna. En á stað þar sem umferðin stöðvast tekst honum að
opna hurðina snögglega, henda sér út og komast í burtu. Eftir þetta stutta
glæpamannaatriði ferðast hann um, gangandi og í langferðabíl, þangað til
hann lendir í gamalli höll í borginni, í einlivers konar listamannaveizlu. Hann
mætir þar ýmsu fólki, karlkyns og kvenkyns, eða hann sér það og athugar
lífið í kringum sig, án þess að taka verulegan þátt í þvi. Þátturinn endar á
því, að hann gengur lengi alveg einn í þessari höll, í göngum sem virðast
óendanleg.
II. þáttur fjallar um annan mann, en hann er nefndur „málarinn“. Lesand-
inn hefur þegar mætt honum í fyrra þættinum, í garðinum mnliverfis höllina,
en þar var hann að rífast við kvenmann, líklega konu sína eða ástmey. Nú
sjáum við hann meðal annars í málarastofu sinni, í samtali við ungan mann,
sem hafði lent í áflogum við félaga í höllinni og beðið ósigur. Málarinn
heimsækir hka annað fólk, kemst í undarlega samsettan félagsskap, þar sem
rætt er af kappi um stjórnmál og einnig sýndur brúðuleikur. Að lokum
mætir hann kunningj akonu á götunni, og skilur við hana á járnbrautarstöð.
III. þáttur tekur við þar sem I. þáttur endaði. Og hér fáum við gott dæmi
um hvernig Thor tengir atbmðina hvern við annan. í lok I. þáttarins sá mað-
urinn af svölum hallarinnar út yfir steinlagt torg með gosbrunni: „Og hann
sá mann og konu sem stóðu sitt hvoru megin við skálina og færðust svo
hringinn kring einsog í einhverskonar helgisiðmn bimdnum dansi.“ (93)
En III. þáttur hefst þannig: „Við brunninn sá hann konuna standa enn og
hreyfa sig ofurhægt einsog í dansi eftir músík sem enginn heyrði nema hún,
ofurhægri.“ (129) Síðan fjallar þátturinn allur um samband mannsins og
120