Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1972, Qupperneq 137

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1972, Qupperneq 137
„ViS vitum ekki hvort þau hafa andlit“ heldur veruleiki, og stofu hennar og sambandi við manninn er lýst af mikilli nákvæmni. Um konu þessa segir meðal annars: „Konan sat grafkyrr undir sínu þykka svarta hári, hið föla granna andlit einsog egypzk gipsmynd, hvít úr myrkri konunglegra grafa píramíðans.“ (159) En konu málarans í II. þættinum, konu þeirri sem hann var þá að rífast við, var lýst þannig: Hún stóff undir gasljósinu sem gerffi andlit liennar feiknlegt, og varimar helfölar í bleiku andlitinu og svartmálaffa umgerffin um augun var einsog málning á egypzkri drottningu sem hefur verið innimúruff lifandi í grafhýsi pýramíðans /.../ (55). Þó að það sé 100 blaðsíðna bil milli þessara staða, þá hefur Thor varla notað samlíkinguna við egypzka mynd og grafhýsi pýramíðanna án þess að hugsa sér ákveðið samband á milli. Þannig verður næstum því víst, að það er sama konan á myndinni, í garðinum umhverfis höllina að rífast við málar- ann, og seinast í stofu sinni. Og í öllunt þessum tilfellum er hún skynjuð gegnum augu sama manns. Þetta er gott dæmi um það hvernig list og líf, mynd og veruleiki tengjast saman og verða að samfelldri heild. Venjuleg takmörk eru leyst upp eða þurrkuð út - það er eitt aðaleinkenni þessarar bókar. En í staðinn eru sköpuð ný sambönd og hugrenningatengsl, á öðru plani, gegnum ýmis atriði, myndir og samlíkingar, sem minna hvort á annað og enduróma í huga lesandans. 5 Ein af hugleiðingum málarans um list finnst mér sérstaklega mikilvæg; ef til vill felur hún í sér einn af lyklunum að verkinu: Mikið sáu gömlu meistararnir vel, hugsaði hann og heilsaffi og kvaddi Hieronimus Bosch í huganum, og var kannski ekki aff hugsa um neinn sérstakan en tók sér lítinn blett út úr stórri mynd frá gömlum tíma, og hugsaffi um hvaff þessir gömlu málarar sáu skýrt til þess aff gera hið smáa í myndinni stórt einsog það er: þaff sem þú sérð; og mikilvægt þegar þú stendur og horfir á þaff einsog allt ríði á aff skila af sér því sem skynfærum þínum er trúaff fyrir aff hera lengra í þessu mikla boffhlaupi. (120-21) Það getur vel verið að þessi hugleiðing segi eitthvað einnig um þessa hók Thors Vilhjálmssonar og frásagnarhátt hans. Hjá honurn einsog hjá málar- anum í bókinni virðist hin nákvæma lýsing á hlutunum stafa af ákveðinni ábyrgðartilfinningu. Hér er um að ræða köllun til að skrásetja reynslu okk- ar handa nútímanum, og ekki hvað sízt handa komandi kynslóðtnn, á sem 127
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.