Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.10.1975, Page 67

Tímarit Máls og menningar - 01.10.1975, Page 67
Solsénítsín - pólitískt mat rússneskir, þýzkir og austurrískir hermenn féllust í faðma við víglínurnar — menn, sem fram tii þess höfðu sótzt eftir lífi hver annars. Hver eru viðbrögð Solsénítsíns við slíkum atburði? Ofbeldisverk hvítliðaforingjanna, aðalsmannanna eignalausu og stjórn- málamannanna, sem októberbyltingin hafði varpað „í ruslakistu sög- unnar“ — höfðu þau ofbeldisverk ekki stéttareðli? Þótt greina megi hér og þar í heildarmyndinni slíka persónulega harm- leiki sem Zhívago læknir er dæmi um, mannlega reynslu, hugmyndir og tilfinningar, sem tengd voru ósýnilegum böndum þeim félagslegu og sögu- legu lögmálum, sem að ofan er getið, réttlætir það ekki, að við höfnum þessum lögmálum, þegar dýpra er skyggnzt, þótt e.t.v. megi auka ein- hverjum sannleikskornum við þau. Solsénítsín leggur auk þess valdbeitingu byltingaraflanna að jöfnu við hryðjuverk og eyðileggingu. Það viðhorf hans afskrœmir og rýrir fyrir- bæri byltingarinnar unz þau verða með öllu óskiljanleg. Rauði herinn barðist á vígstöðvunum — en beitti sér einnig fyrir að fólk lærði að lesa og skrifa. Tséka og GPU beittu að vísu kúgunaraðgerðum — en þegar þessar stofnanir komu á fót fyrsm fangabúðunum í stað fangelsanna gömlu, þar sem fólk skyldi endurhæft með aðstoð vinnunnar og stjórn búðanna var falin ungum afbrotamönnum, þá ber einnig að skoða það sem þátt í hinni sterklegu viðleitni að koma á þeim nýju lífsháttum, sem Wilhelm Reich og Anton Makarenko skrifuðu um meðal annarra. Lenín sýndi andstæðingum byltingarinnar enga miskunn, en þrátt fyrir þá ósátt- fýsi brýndi hann án afláts fyrir almenningi að láta til sín taka og eflast að menntun. I þessu sambandi getur verið forvitnilegt að setja í sitt rétta samhengi orðnotkun hans, sem oft er vitnað til í Gúlag-eyjaklasanum. Lenin krefst þess með harðneskjulegu orðalagi, að nú beri að „útrýma öllum meindýrum“ úr Rússlandi, og leggur fram langa skrá yfir ógnar- aðgerðir þær, sem þeim tilgangi skulu þjóna. Þetta er tekið úr ritgerð sem Lenín skrifaði í desember 1917 (að eldra tímatali) og bar heitið Hvernig á að skipuleggja samkeppni? Solsénítsín lætur þess ekki getið, að þessi ritgerð er öðru fremur áhrifamikil árétting á mannréttindum verkalýðsstéttarinnar. „Meindýrin“, sem hann skrifar um, eru „þræla- kúgarar fortíðarinnar“, „fantar“, „letingjar“ og „óróaseggir”, og menntuð „leiguþý“, sem neita að beita þekkingu sinni þjóðinni í hag. Lenín hvetur almenning til að sýna frumkvæði og fylgja því eftir gegn þessum aðilum. „Verksmiðja, sem kapítalistinn hefur verið rekinn frá, eða settur undir 12 TMM 177
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.