Tímarit Máls og menningar - 01.03.1982, Blaðsíða 104

Tímarit Máls og mennirtgar
fyrirgefur ekkert. Hún blæs til baráttu gegn hervæðingu beggja blokkanna.
Með því að hafna því að Evrópa verði gerð að leikvangi styrjaldar er lagt til að
varist verði á þann hátt einan sem árangursríkur er — og ég er yður sammála í að
þetta hljómar eins og útópísk tillaga — með því að gera Evrópu að leikvangi
friðar.
Vegna þess að þér þekkið ef til vill ekki Ávarpið sem við sendum frá okkur
eða baráttuaðferðir okkar, ætla ég að fata um það nokkrum orðum. í endaðan
apríl 1980 sendum við frá okkur Ávarp með undirskriftum margra og áhrifaríkra
aðila í Vestur-Evrópu og afar fárra (en mætra) austanað. Þar var varað við
yfirvofandi kjarnorkustyrjöld, við vaxandi áhrifum hers og öryggisþjónustu og
við þeim skorðum sem frjálsum skoðanaskiptum og borgaralegum réttindum
eru settar í vestri sem austri.
Við lögðum áherslu á sjálfstæði friðarhreyfingarinnar gagnvart andstæðum
blokkum:
Við viljum ekki deila sökinni á milli stjórnmálaleiðtoga og herforingja í austri og
vestri. Sökin hvílir jafnt á báðum aðilum. Báðir hafa tekið sér ógnandi stöðu og
sýnt árásarhneigð í verki í ýmsum hlutum veraldar.
(»
Við settum því fram það sameiginlega markmið að gera kjarnorkuvopn og
-stöðvar útlæg úr Evrópu allri; að Bandaríkin og Sovétríkin drægju kjarnorku-
vopn sin af evrópsku landsvæði; að uppsetningu sovésku SS-20 flauganna yrði
hætt tafarlaust og lagðar til hliðar allar fyrirætlanir um stýriflaugar og
Pershing-flugskeyti. Við lögðum til að háð yrði barátta um alla Evrópu til að ná
því marki. Og þeirri baráttu væri fylgt eftir með hvers konar samskiptum sem
opnað gætu allt meginlandið fyrir samræðu og skiptum á upplýsingum. Við
tókum skýrt fram með beinni skírskotun til borgaralegra réttinda:
Við verðum að verja og rýmka rétt allra borgara í austri sem vestri til að taka þátt
í þessari sameiginlegu hreyfingu . . . Við verðum að byrja að hegða okkur eins og
hlutlaus og friðsamleg Evrópa væri nú þegar til staðar. Við veröum að læra að
sýna tryggð, ekki „austri“ eða „vestri" heldur hvert öðru, og við verðum að virða
að vettugi allar hömlur sem ríkin setja.
Að lokum tókum við aftur upp hina vandasömu spurningu um sjálfstæði
friðarhreyfingarinnar:
Við verðum að verjast sérhverri tilraun valdamanna í austri eða vestri til þess að
94