Tímarit Máls og menningar - 01.03.1982, Blaðsíða 16

Tímarit Máls og menningar
aðskilin frá menningu karla þvert á allar stéttir er aftur kenning sem mér finnst
ekki nógu góð til að vera hugmyndafræðilegur grundvöllur undir stjórnmála-
flokk, frekar en ég fæ skilið að reynsluheimur kvenna sé þeim öllum sameigin-
legur.
Ég tel mig reyndar þá hamingjukonu að hafa fundið hvað ég á sameiginlegt
með öllum konum sem hafa gengið með og alið barn. Ég hef öskrað af sársauka
við að fæða það, ég hef andvarpað af sælu við að gefa því brjóst, ég hef grátið af
ótta við allt sem gæti grandað því, því dýrmætasta sem lífið hefur gefið mér.
Hvaða pólitísku kröfu reisi ég á þessum tilfinningum? — Kröfuna um frið og
öryggi og virðingu fyrir þessu lífi sem ég gaf aftur heiminum. — Ég þekki líka
þreytuna, ergelsið og pirruna af endalausum kröfum lítils barns, sem skilur ekki
annað en það gangi fyrir öllu í veröldinni og alltaf eigi að fullnægja öllum þess
kröfum á stundinni. Hvaða pólitísku kröfu reisi ég á þessum tilfinningum? —
Kröfu um að losna stund og stund úr því hlutverki að vera þræll barna minna,
en vita þau samt örugg í annarra höndum á meðan og hitta þau aftur heil á húfi
næst. — Þessi krafa gerir mig að kvenfrelsiskonu, og hún getur líka verið
mörgum konum sameiginleg burtséð frá stétt þeirra og stöðu. En möguleik-
arnir á að fá svona kröfu ansað fara eftir því hvar og hvernig konan er stödd í
veröldinni. Og í þeim efnum er reynsluheimurinn svo sannarlega ekki einn. Þá
tilheyra sumar konur þeirri stétt sem getur keypt hvaða þjónustu sem er fyrir
peninga, völd og áhrif, en aðrar þeim stéttum sem verða að láta kaupa sig. Þá er
reynslan tvenn og þrenn.
Mig langar til að rifja hér upp kafla úr frásögn Domitilu de Chuangara, átta
bama móður frá Bólivíu, af alþjóðlegu kvennaráðstefnu SÞ í Mexíkó 1975.
Frásögn þessi birtist í 3.—4. hefti TMM 1980. Það er oddviti mexíkönsku
sendinefndarinnar sem segir við Domitilu:
„Tölum heldur um okkur sjálfar. Við emm báðar konur. Getið þér ekki gleymt
þjáningum þjóðar yðar eitt andartak, gleymt fjöldamorðum lögreglunnar á götum
úti, nú höfum við þegar heyrt margt um það. Við skulum tala um okkur tvær, yður
og mig, í stuttu máli sagt, konuna.“
Þá sagði ég: „Ágætt, tölum um okkur tvær. En ef yður er sama vil ég gjaman byrja.
Ég hef nú þekkt yður í viku, frú, og á hverjum morgni komið þér í nýjum kjól; það
geri ég ekki af gildum ástæðum. Á hverjum morgni eruð þér nýmáluð og snyrt eins
og sú getur verið sem hefur tíma til að sitja á fínni hárgreiðslustofu og efni á að borga
vel fyrir sig. Það hef ég ekki. Eg hef líka tekið eftir að þér látið bílstjóra bíða eftir yður
í bílnum yðar á hverjum degi og hann ekur yður heim, það get ég ekki. Og af útliti
yðar einu ræð ég að þér eigið heima í mjög glæsilegu húsi í mjög glæsilegu
6