Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Side 45

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Side 45
MyncLir Guðbergur Bergsson sagði: „Hlutverk gagnrýnandans er að skilja hismið frá kjarnanum . . . þess vegna er vandi gagnrýnandans og listamannsins í rauninni sá sami. Raunverulegur listamaður er frjósamur gagnrýnandi og skapandi gagnrýnandi er í rauninni listamaður.“6 Shoshana Feldman myndi vera hjartanlega sammála síðustu setningunni en ekki þessu með hismið og kjarnann. Vegna þess að kjarninn, hin ótvíræða merking, sannleikurinn, er ekki til öðruvísi en sem endir allra spurninga og ekkert endar allar spurning- ar nema dauðinn. Og ef bókmenntatextinn er í eðli sínu tvíræður og alltaf að færa merkinguna yfir á eitthvað annað, ef hann er flótti undan merkingu þá getur merking hans aðeins verið þessi sami flótti. Verkefni okkar er þá að rannsaka „flótta textans“ segir Shoshana Feldman, við skulum ekki spyrja hvað þýðir textinn, heldur hvernig þýðir textinn.7 Þessar hugmyndir verða hafðar að leiðarljósi hér á eftir með nokkrum fyrirvörum þó. Hugmyndir post-strúktúralista hafa að mörgu leyti verið hressandi framlag í bókmenntaumræðu síðustu ára. Það hefur verið jákvætt að fá aftur upp umræðu um fagurfræði og mælskulist bókmenntanna en hvort tveggja varð mjög útundan í hugmyndafræðigagnrýni áttunda áratug- arins. Ofugt við nýrýni sjötta og sjöunda áratugarins tengja post-strúkt- úralistar fagurfræðiumræðu sína sálgreiningu, málvísindum og heimspeki og það er líka jákvætt. En við sem tilheyrum (hinni úthrópuðu) ’68 kynslóð, söknum pólitísks og félagslegs jarðsambands sem er gjarnan hafnað um leið og merkingunni, ekki aðeins endanlegri heldur tímabundinni líka. En látum það liggja á milli hluta og snúum okkur að Dýrasögu. III Dýrasaga er ellefu blaðsíður og skiptist í þrjá hluta. Fyrsti hlutinn er tæpar átta síður, þar er dýrasagan sögð, persónur sögunnar kynntar og sambandi milli þeirra lýst. Fyrsta hluta lýkur með uppreisn telpunnar, hún eyðileggur myndina. Kaflaskil eru afmörkuð með tveimur línubilum. Annar hluti er tæpar tvær síður og segir frá viðbrögðum stjúpans. Þriðji hluti segir á rúmri blaðsíðu frá niðurstöðu telpunnar. Bygging sögunnar er markviss og dramatísk. Fyrsti kaflinn eða aðdrag- andinn er lengstur og endar í risi, uppreisn telpunnar. Svo þéttist sagan, taktur hennar verður hraðari, á eftir stuttum miðkafla kemur enn styttri lokakafli og þar er hið eiginlega ris sögunnar, þ. e. uppgötvun barnsins. Það er algengt í byggingu smásagna að hápunktur sögunnar felist í endi hennar — en hér hlýtur maður að taka eftir hliðstæðum í byggingu sjálfrar smásög- unnar og dýrasögunnar sem sögð er í henni. I flóttasögu hvíta dýrsins segir: 171
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.