Tímarit Máls og menningar - 01.03.1994, Page 31

— Ertu trúuð?
— Nei, ég er því miður ekki trúuð.
— Svava Jakobsdóttir skrifaði fallegan ritdóm um Þel (TMM, 2,1985) þar
sem hún gagnrýnir trúarlegt táknmál í sögunni og bendir á að hinar trúar-
legu vísanir í bókinni séu misvísandi og gangi ekki upp. Hvað segir þú um
það?
— Þetta var alveg rétt hjá Svövu, hugmyndin um „endurfæðingu“ gengur
ekki upp í Þeli. En hún átti ekki að gera það. Ég var ekki að búa til trúarlegan
undirtexta í söguna, ég notaði aðeins trúarlegar vísanir sem merkingarauka
í textanum. Flestir lúterskir nútímamenn eru ekki nógu handgengnir sjálfu
táknkerfi kristinnar trúar. Hitt er svo annað mál að við lifum í kristnum
heimi og allar listgreinar hafa sótt bæði efni og form til trúarinnar.
Ég hef áhuga á trúmálum og trúardeilum fyrri alda enda finnst mér þetta
vera grundvöllurinn sem menning okkar stendur á þó að ég sé ekki persónu-
lega trúuð.
Um ástina
— Ástin er ólíkindatól í sögum þínum?
— Já, hún er duttlungafull. Ástin er sterkt afl sem knýr menn áfram, að
minnsta kosti á vissum aldursskeiðum, en hún tekur breytingum eins og allt
annað. Að vera ástfanginn er líka í grundvallaratriðum óskynsamlegt, konur
og karlar myndu að öðrum kosti fara varlegar en þau gera þegar svoleiðis
stendur á fyrir þeim.
— Þú hefur líka alltaf, og í æ ríkara mæli, unnið með eins konar „grá
svæði“ og óvenjulegar ástir. Samband Boggu og Daníels í Hringsóli er til
dæmis sifjaspell, þó að þau séu ekki skyld. Og í Hvatt að rúnum elska konur
konur og karlar bæði karla og konur.
— Já, það er enginn sem getur sett niður mörk og sagt hingað máttu fara,
innan þessara marka er vinátta, en lengra ferðu ekki því að þar tekur ástin
við. Reglur um ást hafa alltaf verið brotnar á öllum tímum.
— Það má þá segja að þú afnemir öll mörk í Hvatt að rúnutn. Þú sendir
persónurnar út um allan heim, afnemur takmörk þeirra þar með í rúmi og
síðan í tíma með því að gera þær „ódauðlegar“ og loks opnarðu afmörkun
þeirra í kyni og tilfinningasamböndum.
— Mig langaði til að gera allt þetta, opna rammana, og sjá hvort það væri
hægt án þess að sagan hætti að vera saga.
— Hún hætti ekki að vera það. Meðal annars vegna þess að ástir persón-
anna tengja sögurnar þrjár saman. Mér finnst eins og Frontín, Marteinn og
Jón Pétur séu sami maðurinn.
TMM 1994:1
21