Dagrenning - 01.02.1952, Page 40

hafsbandalagsins, stefnt gegn Sovietríkjun-
um.
Norðmenn hafa jafnan mótmælt þessum
ásökunum og hafa svarað þ\'í til, að þeir hafi
engar slíkar framkvæmdir með höndurn á
Svalbarða og hyggi ekki á neinn ófrið við
Rússa, enda sé allur þeirra vígbúnaður mið-
aður við vamir Noregs, eins og aðrar sams-
konar aðgerðir hinna annarra ríkja Aatlants-
hafsbandalagsins.
En Rússar láta sér þetta ekki nægja. Hinn
16. okt. 1951 afhenti sendiherra Rússa í Osló
utanríkisráðherra Norðmanna harðorða mót-
mælaorðsendingu við landvarnarundirbún-
ingi Norðmanna, og eru þeir þar jafnframt
sakaðir um það, að hafa „brotið alþjóðasam-
þykkt um Svalbarða.“
Svar utanríkisráðherra Norðmanna við
þessari orðsendingu Rússa var, að því er
snertir ásökunina um brotið á alþjóðasam-
þykktinni næsta athyglisvert. í svari sínu full-
vrðir norska sjómin „að þótt Svalbarði og
Bjarnarey séu á varnarsvæði því, sem Atlants-
hafsbandalagið nær til, hafi ekki enn komið
til orða kvað þá heldur að það sé
ákveðið, að setja þar á stofn herbæki-
stöðvar á friðartímum, og á þeirri
stefnu norsku stjómarinnar hafi engin breyt-
ing orðið. — Hins vegar líti norska stjórnin
svo á, að hún hafi fullan umráðarétt á þess-
um eyjum samkvæmt alþjóðlegum samning-
um þar um og sé henni heimilt að setja þar
herstöðvar, ef hún telji nauðsynlegt, til vemd-
ar þeim eða Noregi sjálfum."
í þessu svari Norðmanna, sem að vísu var
bráðabirgðasvar — aðalsvar þeirra \-ar fyrst
afhent 30. oktober — kemur tvennt fram,
sem Norðmenn höfðu ekki opinberlega lýst
yfir fyrr í deilum sínum við Rússa. Annað
er það, að liér undirstrika þeir, að það séu
Norðmenn einir eða norska stjórnin, sem
„hafi fullan umráðarétt á þessum evjum“,
en hitt, að stjórnin telji sér „heimilt að setja
þar herstöðvar, ef hún telji nauðsynlegt, til
verndar þeim eða Noregi sjálfum.“
Þessum orðsendingum milli Rússa og
Norðmanna var fylgt með ósvikinni athygli
bæði í London og Washington. New York
Times lýkur ritstjómargrein um þessi við-
skipti með þeim orðum „að Acheson utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna styðji viðliorf
Norðmanna til rússnesku orðsendingarinnar,
og að llússar ættu að leggja sér á minni hvaða
aðstæður hlytu að liggja til þess, ef erlent
herlið yrði að kalla til þessa nvrsta útvarðar
Atlantshafsríkjanna.“
Hið formlega svar Norðmanna var aflient
sendiherra Rússa í Oslo 30. okt. s. 1.
Orðsendingin hefir aldrei verið birt í heild
en í fréttum var sagt frá henni þannig:
„OSLO, 30. okt. — Norska stjórnin afhenti
í dag, sendiherra Rússa í Oslo orðsendingu
til Ráðstjómarinnar. Er þar mótmælt ásök-
unum þeim, sem bomar eru á Norðmenn, að
þeir vinni að árásarstríði gegn Rússum, bæði
með þátttöku í samtökum Atlantshafsríkj-
anna og öðrum samtökum hinna vestrænu
þjóða.
Brezka utanríkisráðunevtið hefir lýst
ánægju sinni yfir svari Norðmanna, þar sem
því er m. a. hafnað að þátttaka Norðmanna
í Atlantshafssamtökunum sé brot á sanm-
ingunum um Svalbarða, en í svarorðsending-
unni eru Rússar fullvissaðir um að Svalbarði
verði hlutlaus nú sem fyrr.
Stjórnmálamenn í Washington eru á sama
máli og hafa látið í ljós ánægju sína yfir að
Norðmenn hafa ákveðnir hafnað ásökunum
Rússa.“
Það er engum efa undirorpið, að eitthvað
er að gerast á Svalbarða, sem orskar þessa
ókyrrð þar. í svari Norðmanna, eða því úr
svarinu, sem birt hefir verið, felst bein vfir-
lýsing Norðmanna um að þeir telji sér frjálst
að hefjast lianda um vamarstöðvar á Sval-
barða þegar þeim sýnist, og vafalaust hafa
34 DAGRENNING