Dagrenning - 01.02.1952, Side 41

þeir gert sér þar einhverja flugvelli, og má
þá geta nærri, að slíkar framkvæmdir eru
þymir í augum Rússa. Lega Svalbarða er
sú gagnvart Noregi, að ráði Rússar yfir eyj-
unum geta þeir hindrað siglingar til Noregs
um norðanvert Atlantshaf, og er því ekki
ólíklegt að Norðmenn vilji hafa þar sem
öflugastar bækistöðvar, en Rússar telja auð-
vitað slíkar bækistöðvar fyrst og fremst ógn-
un við Sóvietríkin.
Ein ástæðan fyrir hinum síendurteknu
ákærum Rússa út af Svalbarða gæti einnig
verið sú, að skapa sér átyllu til að hefja þar
sjálfir opinberlega byggingu hemaðarbæki-
stöðva, og er þar þá notað hið gamla þjóð-
ráð Hitlers, að bera öðrum það á brýn, sem
menn ætlast fyrir sjálfir, til þess að skapa
þann veg ókyrrð og árekstra, sem réttlæta
eiga síðar hinar ólöglegu aðgerðir.
í brezka tímaritinu Intelligence Digest
birtist nú í liaust eftirfarandi grein undir
nafinu
LEYNDARDÓMUR SPITZBERGEN.
„Seint í ágústmánuði síðast liðnum sat
Koniev hershöfðingi, yfirmaður allra herja
sovietlýðveldanna í Evrópu, ráðstefnu í kast-
ala einum nálægt Prag, ásarnt helztu rnönn-
um tékknesku stjómarinnar. Fréttir hafa
borizt af því, sem þar skeði.
*
Margt bar á góma á þessari ráðstefnu, og
loks var tekið að ræða um amerískar herstöðv-
ar víðs vegar um heiminn. Koniev hlustaði
um stund á athugasemdir Tékkanna um
„árásarstöðvar" Bandaríkjamanna, svo sem
ísland, Grænland og Alaska. Því næst sagði
hann, að þó að Rússar hefðu ekki hátt um
sig, skvldi enginn ætla, að þeir sætu aðgerða-
lausir. Þeir væru líka að koma sér upp her-
stöðvum, sem hefðu engu minni hemaðar-
lega þýðingu en þær amerísku.
Hann ræddi á víð og dreif um hinar miklu
herstöðvar í Siberíu, norðan heimsskauts-
baugs, en þaðan væri hægt að senda sprengju-
flugvélar bæði til að ráðast, á skip á Kyrra-
hafi og einnig á helztu iðnaðar- og fram-
leiðslustöðvar Ameríku. í þessu sambandi
gat einn Tékkanna þess, að Ameríkumenn
gætu, allt um þetta, haldið uppi siglingum,
óhindrað, um Atlantshafið.
Koniev varpaði þá fram athugasemd, sem.
vakti mikla athygli áhevrenda. Hann sagði:
„Við höfum einnig aðstöðu til að ráðast á
siglingaleiðir Atlantshafsins. Það mun ekki
verða hægt að flytja vörur til Englands
óhindrað. Á þeirri stundu, sem styrjöld skell-
ur á, mun koma í ljós, að við höfum herstöð,
þar sem engan grunar nú, og ekki stendur að
baki herstöðvum þeim, sem Bendaríkja-
menn hata norðan heiinsskautsbaugs."
Þetta beinir athyglinni að siglingaleiðum
Norður-Atlantshafsins. Það eru til evjar í
Norður-íshafinu, sem eru lítið þekktar. En
af einni þeirra höfum við talsverðar fregnir
—- Spitzbergen.
=1:
Um fimmtíu árum áður en fyrri heims-
sty'rjöldin skall á, höfðu Nofðmenn, Svíar
og Rússar deilt um yfirráðin yfir Spitzbergen.
Árið 1920 gerði æðsta herráð Bandamanna
samning, þar sem svo var ákveðið, að Norð-
menn fengju yfirráðin. Árið 1925 urðu Sovét-
lýðveldin aðili að samningnum.
í samningnum voru tvö þvðingarmikil
atriði. Allar víggirðingar voru bannaðar, og
þeir, sem undirrituðu sáttmálann, máttu
nýta auðlindir eyjarinnar. Þetta síðara atriði
var Rússum sérstaklega í hag, því að Spitz-
bergen er rnjög kolaauðugt land. í heirns-
styrjöldinni hafði eyjan rnikla hernaðarlega
þýðingu með tilliti til siglinganna til Mur-
mansk, og gerðu Þjóðverjar loftárás á hana
og evðilögðu útvaqjsstöðina og sprengdu
námuverkbólin í loft upp. Breskt herskip
flutti síðan rússnesku hermennina burt.
DAGRENNING 3S