Uppeldi og menntun - 01.06.2015, Blaðsíða 60

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 24(1) 201560
„bArA Fimm mínúTUr í viðbóT“
niÐUrstÖÐUr
Við greiningu viðtalanna komu fram þemu sem fjallað verður nánar um í þessum
kafla. Þau eru þær aðferðir sem foreldrar beita til að setja börnum sínum mörk um
netnotkun og samskipti sem tengjast netnotkuninni.
Mörk um netnotkun
Þátttakendur lýstu netnotkun sinni, aðferðum foreldra til að setja þeim takmörk um
netnotkun og áhrifum þeirra marka sem foreldrar settu þeim. Allir viðmælendurn-
ir könnuðust við að foreldrar beittu einhvers konar takmörkunum á notkun þeirra.
Sumir þeirra lýstu mörkum þar sem foreldrar nýttu tækni til að stemma stigu við
notkun eða notuðu hugbúnað til að loka á óæskilegar síður. Aðrir lýstu aðgerðum eins
og tölvustraffi, að slökkva á beini (e. router), að taka tölvuna burt eða tölvulausum
dögum. Einnig lýstu margir tilfallandi skilaboðum þar sem þeir voru beðnir að hætta
í tölvunni.
Nokkur lýstu því hvernig takmörkunum var beitt með aðgerðum tækni- eða hug-
búnaðar. Signý sagði að hún kæmist ekki á netið eftir átta á kvöldin og að hún gæti
ekki farið inn á síður sem geymdu efni sem ekki væri við hæfi. Tómas sagðist ekki
geta farið í tölvuna nema með samþykki því það þyrfti lykilorð í hana. Sigga sagði
að netvari hefði verið settur upp á heimili föður hennar. Hún lýsti göllum þess því
að búnaðurinn lokaði á síður sem hefðu ekkert slæmt að geyma. Almennt lýstu þau
þó ekki mikilli óánægju vegna þeirra marka sem þeim voru sett. Þó tók Tómas fram
að hann biði eftir að komast á aldur því þá segðist móðir hans ætla að hætta öllum
afskiptum af honum vegna netnotkunar.
Nokkrir unglingsdrengjanna lýstu sér sem tölvufíklum og í viðtölunum kom fram
að þeir eyddu fjórum til sex klukkutímum á virkum dögum í tölvunni og að sú seta
færi upp í 12–16 tíma um helgar. Ingvi sagðist til að mynda ekki hafa sofið í 30 tíma
þegar hann slökkti á tölvunni daginn áður en viðtalið var tekið. Þessir drengir lýstu
því hvernig foreldrar þeirra hefðu sett þeim takmörk með aðgerðum. Þannig var
tölvan tekin niður hjá Alexander því foreldrar hans vildu að hann minnkaði spilun
í leik. Hann sagðist spila um það bil fimm tíma á virkum dögum og upp í fimmtán
klukkustundir um helgar. Hann sagði að foreldrar hans tækju eftir skapbreytingum
eftir því hvað hann aðhefðist á netinu og að tölvunotkun hefði haft áhrif á heimanám
og einkunnir.
Ari lýsti erfiðleikum sem hann hefði átt í vegna tölvunotkunar og sagðist hafa ratað
í meiri vandræði upp á síðkastið. Varðandi markasetninguna sagði hann að „… mánu-
dagar og fimmtudagar væru tölvulausir dagar. Foreldrar og visakortið hafa verið stór
hindrun í tölvunotkun“. Hann sagði frá því að hann hefði verið gerandi í alvarlegu
eineltismáli á netinu sem viðkom netleik. Þá sagðist hann horfa á gróft ofbeldisefni
og að hann hefði týnst í tölvuheiminum og vinir hans hefðu komið honum til bjargar.
Hann þakkaði skólakerfinu og sagðist ekki vita hvað hefði gerst ef ekki hefði verið
gripið inn í hans mál. Róbert sagðist vera tölvufíkill, hann sagði skólann og foreldra
hafa haft áhrif á tölvunotkun hans og tók fram að hann væri í minni samskiptum við