Uppeldi og menntun - 01.06.2015, Blaðsíða 20

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 24(1) 201520
AðdrAgAndi þemAnáms í KennArAhásKólA íslAnds
Snemma á haustmisseri 1977–1978 var farið að ræða óformlega um nauðsyn þess
að stofna til formlegrar samstarfsnefndar nemenda og kennara til þess að vinna að
bættum kennsluháttum í skólanum, með samþættingu greina að leiðarljósi. Tals-
menn nemenda lögðu áherslu á að „óánægja færi vaxandi“, einkum með námsskipan
og vinnubrögð í kjarnagreinum (Loftur Guttormsson, 1977). Á fundum skólaráðs í
nóvember og desember ítrekuðu fulltrúar nemenda umkvörtunarefni sín og var þeim
vísað til skora til umræðu og úrvinnslu (ÞÍ. Skólaráðsfundur 23. nóvember 1977, bls.
177, og 21. desember 1977, bls. 179).
Á skólaráðsfundi í október var ákveðið að skipa samstarfsnefnd nemenda og
kennara og boða til fyrsta fundar nefndarinnar innan fárra daga (ÞÍ. Skólaráðsfundur
26. október 1977, bls. 175). Samstarfsnefndin var skipuð fimm fulltrúum hvors aðila,
nemenda og kennara. Fyrir hönd nemenda voru eftirtaldir kjörnir á almennum fundi
nemendaráðs til setu í nefndinni: Ágústa Harðardóttir (1. ári), Björn Þráinn Þórðarson
(1. ári), Haukur Viggósson (2. ári), Guðbjörg Pálsdóttir (3. ári), Rúnar Sigþórsson (3.
ári). Eftirtaldir fulltrúar kennara voru valdir á kennarafundi: Indriði Gíslason, Jónas
Pálsson, Loftur Guttormsson, Þórir Ólafsson og Þuríður J. Kristjánsdóttir. Telja má að
þessir einstaklingar hafi allir verið í hópi breytingasinna í kennaraliðinu.
Samstarfsnefnd þessi starfaði allan veturinn og í maí 1978 skilaði hún drögum að
ályktun í hendur skólastjórnar (sjá bls. 26). Þótt nefndin hafi verið stofnuð samkvæmt
samþykkt skólaráðs var starfssvið hennar óafmarkað frá þess hendi. Starfshættir
nefndarinnar voru líka um margt óformlegir, hún kaus sér t.d. hvorki formann né
ritara. Er vandkvæðum bundið að rekja störf nefndarinnar þar sem formlegar fundar-
gerðir liggja ekki fyrir; er þó nokkurs um vert að greina helstu áfanga í þeirri umræðu
sem leiddi til niðurstöðu nefndarinnar þar sem þeir geta varpað ljósi á ýmis einkenni
meira eða minna sjálfsprottinna breytingarferla í skólasamfélagi. Í þessu skyni má
helst styðjast við vinnugögn sem voru lögð fram á fundum nefndarinnar, frásagnir
af störfum hennar í Snepli, svo og við persónulega minnispunkta. Hafa ber hugfast
að sú umræða um stefnumótun um innra starf skólans sem nefndin var formlegur
vettvangur fyrir barst smám saman út um skólasamfélagið, einkum eftir tveimur far-
vegum: (a) meðal nemenda, í starfshópi nemendaráðs um skólamál („skólamálahópi“)
sem starfaði með fulltrúum nemenda í nefndinni; (b) meðal kennara, á fundum kennara
sem voru haldnir jafnaðarlega á fimmtudögum („hádegisfundir“).
Í grófum dráttum má greina þrjá áfanga í hinni vetrarlöngu umræðu um breytingar
á kennsluskipan og námsháttum í skólanum: 1. Gagnrýni og tillögugerð nemenda; 2.
Umþóttun kennara og ýfingar; 3. Sameinast um úrbótaleið: þemanám.
Gagnrýni og tillögugerð nemenda
Þessi áfangi, frá október til desemberbyrjunar 1977, einkenndist af því að nemendur
ydduðu gagnrýni sína á ríkjandi „kerfi“ og lögðu fram drög að nýrri námsskipan.
Kennarar brugðust nokkuð misjafnlega við og áskildu sér umþóttunartíma.
Á 1. fundi samstarfsnefndar 31. október „settu nemendur fram kröfur sínar og
umkvörtunaratriði og urðu umræður allmiklar“ (Fréttir, 1977). Að afloknum 2. fundi