Uppeldi og menntun - 01.06.2015, Blaðsíða 43

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 24(1) 2015 43
hAnnA rAgnArsdóTTir
svarað spurningum annarra barna um litarhátt og ættleiðingu. Nokkur börn töluðu
um að þeim hefði verið strítt vegna útlits síns og þeim þótti það mjög leitt. Þau nefndu
eftirfarandi dæmi um spurningar og athugasemdir sem þau hefðu fengið: „Þværðu
þér ekki?”, „kúkabrúnn“ og „hrísgrjónaaugu“. Eitt barn sagði um þetta: „Strákarnir
kalla mig stundum Kínverja, en mér er alveg sama.“ Kennararnir sögðu það ekki
algengt að börnunum væri strítt vegna útlits síns og uppruna, en ef það kæmi fyrir
væri strax tekið á því. Að sögn kennaranna voru sum barnanna mjög sjálfsörugg í
umfjöllun sinni um upprunann og áttu auðvelt með að bregðast við forvitni og stríðni.
Einn kennari sagði um þetta:
[Hún] er stolt af því að vera frá [upprunalandinu], og ekki í neinum vandræðum
með að útskýra uppruna sinn. Krökkunum í bekknum finnst þetta bara spennandi
og jákvætt. [Hún] er bara mjög sjálfsörugg með það.
Kennarar töldu að börnin fengju góðan undirbúning og fræðslu heima fyrir til að
takast á við forvitni og stríðni.
Frístundastarf, áhugamál og vinátta
Í viðtölum við börnin kom fram að mörg þeirra voru mjög virk í margvíslegu
frístundastarfi, svo sem íþróttastarfi og tónlistarnámi. Algengt var t.d. að þau æfðu
eina íþrótt og lærðu jafnframt á hljóðfæri. Að mati kennaranna höfðu sum barnanna
of mikið að gera. Börnin höfðu einnig ólík áhugamál eins og gengur og gerist. Mörg
þeirra höfðu ferðast töluvert og sum höfðu ferðast til upprunalandsins með foreldrum
sínum. Flest barnanna sögðust eiga einn eða fleiri góða vini og vinkonur, en nokkur
virtust hafa átt erfitt uppdráttar félagslega í upphafi skólagöngu. Kennarar staðfestu
þetta og nefndu m.a. að stjórnsemi og óöryggi hefði valdið erfiðleikum í samskipt-
um hjá einstaka börnum. Í vinahópum barnanna voru börn af ólíkum uppruna, bæði
íslensk börn og börn af öðrum uppruna. Auk vina í skólum og frístundastarfi höfðu
börnin regluleg samskipti við önnur ættleidd börn sem komu á sama tíma til landsins.
Þannig hittust hópar stúlkna frá Kína sem kalla sig „Kínasystur“ reglulega með fjöl-
skyldum sínum og einnig hópar barna frá Indlandi. Börnin í hópunum sögðust ekki
tala mikið um upprunalönd sín þegar þau hittust, heldur ýmislegt annað. Ein stúlka
sagði: „Það er gaman að hitta stelpurnar. Við tölum ekki mikið um [upprunalandið]
og ég hugsa ekki mikið um að ég sé þaðan.“ Ættleiðingin og upprunalandið virtust
því ekki vera þeim ofarlega í huga þegar þau hittust.
Sjálfsmynd, tengsl við upprunaland og framtíðarsýn
Sjálfsmynd barnanna í rannsókninni virðist í flestum tilvikum vera sterk og þau virð-
ast vera ánægð með lífið og tilveruna. Þau virðast flest hafa náð að fóta sig vel í íslensku
samfélagi og skólum. Einnig hafa þau flest nokkrar hugmyndir og væntingar um
framtíð sína. Flest þeirra sögðust stundum hugsa um uppruna sinn, upprunalandið
og foreldrana, höfðu áhuga á einhvers konar tengslum við upprunaland sitt og vildu
heimsækja það. Ein stúlka sagði: „Mér finnst bara skemmtilegt að vera svona frá öðru