Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.02.2015, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22.2. 2015
Stefna íslamska ríkisins, IS, er
enn skelfilegri en Hamas, hug-
tökin mannúð og miskunn eru
þar útlæg. Peter Bergen, þekkt-
ur sérfræðingur í starfi hermd-
arverkasamtaka, segir að sýn
helstu leiðtoga IS á heiminn
birtist vel í tímariti þeirra, Da-
biq. Heimildir íslams segja að í
bænum Dabiq í Sýrlandi muni,
að sögn Spámannsins, herir ísl-
ams og kristindóms-
ins mætast í loka-
orrustu. Þá verði
heimsendir og ísl-
am standi uppi
sem sigurvegari.
Bergen segir leið-
toga IS vilja innrás
vestrænna herja,
þá muni spáin ræt-
ast.
Jesús Kristur hvetur hvergi íNýja testamentinu til ofbeldisog hann vildi að við svöruðum
ofbeldi með fyrirgefningu. Samt
hafa kristnir Bandaríkjamenn gert
morðárásir á stöðvar fóstureyðinga-
lækna og vitnað í harða andstöðu
kirkjuleiðtoga gegn fóstureyðingum.
En kirkjuleiðtogarnir hvetja samt
aldrei til morða. Það hafa sumir
leiðtogar íslams gert, minna má á
dauðadóm sem Khomeini erkiklerk-
ur í Íran kvað upp 1989 yfir Salman
Rushdie. Hann taldi Rushdie hafa
móðgað Spámanninn.
Nú er deilt um það hvort rétt sé
að kalla hryðjuverkamenn sem
kenna sig við íslam múslíma, sumir
segja þá trúlaust morðingjahyski
sem meðhöndli konur eins og dýr
og hafi einfaldlega yfirgefið sið-
menninguna. Aðrir segja að IS og
fleiri slíkur hópar séu að vísu dólgar
sem vilji einkum fá útrás fyrir sad-
isma en þeir séu margir sanntrúað-
ir. Æðsti ímam hins virta Al-Azhar
háskóla í Kaíró hefur ekki viljað
kalla IS-liða villutrúarmenn þótt
hann fordæmi illvirkin undan-
bragðalaust.
Uppruni íslams er að því leyti
gerólíkur kristninni að Múhameð
var leiðtogi herja, auk þess að vera
sendiboði Allah. Víða er orðalag
hrottalegt í helgum ritum íslams og
hvatt til manndrápa. Um 1.600
milljónir manna kalla sig múslíma,
þeir eru því talsvert færri en
kristnir menn. Er hægt að fullyrða
eitthvað um skoðanir og hugarfar
svo mikils fjölda, er hægt að al-
hæfa? Á seinni árum hafa verið
gerðar vandaðar kannanir sem
varpa nokkru ljósi á muninn milli
menningarheima kristinna og músl-
íma. En sýna einnig geysimikinn
mun milli samfélaga múslíma í hin-
um ólíku löndum.
Pew-stofnunin bandaríska birti
fyrir tveim árum niðurstöður könn-
unar sem gerð var í 38 ríkjum músl-
íma og sumar þeirra voru hrollvekj-
andi. Þannig sögðust 88% egypskra
múslíma sammála fornum kenni-
setningum þess efnis að drepa bæri
þann sem segði skilið við íslam.
Margir virtir fræðimenn íslams
munu vera andvígir þessari kenni-
setningu, segja hana rangtúlkun á
helgum ritum. En almenningur í
Egyptalandi hlustar ekki á þá.
Lítið trúarofstæki í
Mið-Asíu
Hlutfallið var líka hátt í Pakistan,
62% og meirihluti aðspurðra í Mal-
asíu, Jórdaníu og á svæðum Palest-
ínumanna var sama sinnis og
Egyptar. En í Bangladess var hlut-
fallið mun lægra, 36% og enn lægra
í Túnis. Lægst var það meðal músl-
íma í Evrópu og Mið-Asíulöndum,
reyndar aðeins 0,5% í Kasakstan.
Fyrir nokkrum árum gerði teymi
fræðimanna við WZB-rannsóknar-
stöðina í félagsfræðirannsóknum í
Berlín könnun á útbreiðslu trúarof-
stækis. Rannsókninni stýrði Ruud
Koopmans, hollenskur prófessor
sem lengi hefur rannsakað stöðu
innflytjenda og afkomenda þeirra í
Þýskalandi. Beitt var markvissum
spurningum sem orðaðar voru þann-
ig að svörin gætu sýnt afstöðu til
ýmissa viðfangsefna. Um 9.000
manns í sex löndum í Evrópu og úr
nokkrum trúarfylkingum
voru spurðir. Tveir af
hverjum þrem múslímum
sögðust álíta lög íslams
mikilvægari en lands-
lög og þrír fjórðu að
aðeins væri til ein túlkun á Kór-
aninum. Meðal kristinna sögðust að-
eins 9% meta lög trúarinnar meira
en landslög og aðeins 20% höfnuðu
því að til væri meira en ein gild
túlkun á Biblíunni. Koopmans segir
að greinileg fylgni sé milli þess að
aðhyllast stranga bókstafstrú og
þess t.d. að fordæma samkynheigð
og hata gyðinga. Nær 60% múslíma
vilja ekki eiga samkynhneigða vini,
45% segja að ekki sé hægt að
treysta gyðingum og álíka hlutfall
segir Vesturlönd vilja gera út af við
íslam. Hlutfallið hjá kristnum var
mun lægra, 9% er illa við samkyn-
hneigða og 13% við gyðinga. Og
23% þeirra sögðust telja að múslím-
ar vildu eyða vestrænni menningu.
En hvað veldur þessum mun?
Koopmans segir að afstaða
umræddra hópa sé mjög svipuð og í
upprunalöndum aðspurðra, sem eru
aðallega Tyrkland og Marokkó.
Álagið vegna flutnings í annað
samfélag sé því ekki skýringin.
Ljóst er að margir innflytjendur
hafa haldið fast við hugsunarhátt
sem þar er útbreiddur, m.a. gyð-
ingahatur, andúð á vestrænum gild-
um og trú á vestrænt samsæri gegn
íslam þar sem múslímum sé ávallt
kennt um allt illt. Sem dæmi má
nefna að fjöldi múslíma er sann-
færður um að Bandaríkjastjórn hafi
sjálf staðið fyrir árásunum á Tví-
buraturnana 2001. Undir þá firru
taka oft ímamar í moskum.
Koopmans vísar líka að mestu á
bug algengum skýringum eins og
þeim að múslímar í Evrópu séu fót-
um troðnir af samfélaginu sem
ávallt hundsi trúarleg réttindi þeirra
sem minnihlutahóps. En hann segir
einnig að það sé út í hött að segja
að ofstæki sé óaðskiljanlegur hluti
íslams; margir súnní-múslímar séu
frjálslyndir og andvígir öllu ofstæki.
Þeir séu engu verri múslímar fyrir
bragðið.
INNFLYTJENDUR FRÁ LÖNDUM ÍSLAMS VIRÐAST MARGIR
EIGA ERFITT MEÐ AÐ SKILJA VIÐ ÞÆR HEFÐIR GAMLA
LANDSINS, Þ. Á M. TRÚAROFSTÆKI, SEM SAMRÝMAST EKKI
VESTRÆNU SAMFÉLAGI.
HEIMSENDIR Í DABIQ?
Stuðningsmenn íslamistaflokksins Jammat-e-Islami í Karachi í Pakistan efndu til mótmæla í lok janúar vegna skopmynda
franska vikuritsins Charlie Hebdo af Múhameð spámanni. Birting myndanna væri hryðjuverk, sögðu þeir.
AFP
Að umbera skort á umburðarlyndi
* Það er augljóst að hugmyndafræði [íslamista] leikurmikið hlutverk. Án hennar værum við bara að fást viðóeirðaseggi.
Mehdi Mozzaffari, stjórnmálafræðiprófessor í Danmörku, fæddur í Íran.
Alþjóðamál
KRISTJÁN JÓNSSON
kjon@mbl.is
LÍBÍA
UK yggisrLíbíu hefur
að aflétta vopnasölumeinuðu þjóðanna um
2011. Stjórnin, sem ræðurá landið sem sett var árið
Líbíu og hefur nú aðseturí reynd aðeins yfir hluta
ekki geta kveðið niðurí borginni Tobruk, segist
og trúarofstækishópa semfjölmarga óaldarflokka
u.Til þess skorti hana vopnberjast nú víða í landin nnst einn af hópunum
ið Íslamska ríkið, IS, shefur lýst yfir stuðningi v rkamanna
a Sýrlanísla utmista er nú ráða yfir stórum hl a myrti hópurinn
bíu.ems hafðyEg pta, bláfátækt fólkkristinn menn í Lí
ökunurti myndband með afHópurinn bi
ka þingsins segirefrnd á vegum i deilda
tíma ,,mistúlkaðaðrar V-Evrópuþjóðir hafa á sínuBreta og
rfsukins samu ráðamanna í Rús landi tiherfilega”
efðisambandsins. Allt of leg EÚkraínu o
á að Rússland væri ajaá þeirri of bgagnvart Rússum bygg
ógu mikil áhersla á að afla þekkinðlýðræðisríki. Ekki hef
ngu á stöðu mála þar í landi.Rússlands og skort he
aldir
dið
min i
ku met
að
Chicago og atruflan
tuvið gríðarmiklum kul
ölBandaríkjunum mæld
i f22 gráður á Celsius, í
rídaskemmdum vegna v
AND
naþykkt hafa
astkoð greiða taílens
agtður, viðurlög eru
ð gerastemi útsendara se
miklaveður og öllum áró
gnaðisttrölóði
gð.nn,
HEIMURINN