Morgunblaðið - 19.03.2015, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. MARS 2015
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Oft er hægtað tala umvarnar-
sigra í kosningum
en fáir hafa verið
jafn tvísýnir og
stórsigur Benjamíns Net-
anyahu, forsætisráðherra
Ísraels, og Likud-flokks hans
í þingkosningunum í Ísrael á
þriðjudag. Þvert á allar spár,
en Likud-flokknum var spáð
21 þingmanni af 120, náði
flokkurinn, og ekki síst Net-
anyahu sjálfur, að tryggja
sér 30 þingmenn, eða einn
fjórða af þingheimi. Þessi
óvænta niðurstaða þýðir að
Netanyahu er nú í lykilstöðu
til þess að mynda ríkisstjórn
í fjórða sinn, og yrði hann þá
sá forsætisráðherra Ísraels
sem lengst hefur verið við
völd, klári hann kjör-
tímabilið.
Það virðist hafa skipt lyk-
ilmáli í kosningabaráttunni
að Netanyahu ákvað á loka-
metrunum að draga til baka
stuðning sinn við sérstakt
ríki Palestínumanna og sagði
að slíkt ríki yrði ekki að veru-
leika yrði hann forsætisráð-
herra áfram.
Jafnframt tók hann upp
herskárri tón og sakaði með-
al annars bandarísk stjórn-
völd um að hafa reynt að
sverta orðspor sitt.
Með því að biðla til hægri-
manna, sem hugsanlega
höfðu villst frá
Likud-flokknum, tókst Net-
anyahu að stilla sér upp sem
helsta valkostinum gegn
vinstristjórn, á kostnað ann-
arra flokka sem einkum
höfða til strangtrúaðra gyð-
inga. Jafnframt færði hann
umræðuna frá því að snúast
um efnahagsmál og setti ör-
yggi Ísraels á oddinn. Náði
Netanyahu þannig að slá
helstu vopnin úr höndum Isa-
acs Herzog, formanns Síon-
istabandalagsins, helstu and-
stæðinga Likud-flokksins.
En þó að kosningarnar
sem slíkar þyki mikill per-
sónulegur sigur fyrir Net-
anyahu er ekki hægt að úti-
loka að andstæðingar hans á
þingi nái frekar saman um
samsteypustjórn, þó að það
sé ólíklegt. Fari það svo að
Netanyahu haldi áfram sem
forsætisráðherra vakna ýms-
ar spurningar um fram-
haldið. Það gæti til að mynda
verið fróðlegt að hlusta á
fyrsta símtalið á milli for-
sætisráðherrans og Baracks
Obama Bandaríkjaforseta,
sem hefur ekki
farið leynt með
andúð sína á Net-
anyahu og sá til
dæmis ekki
ástæðu til að hitta
forsætisráðherrann þegar
hann kom á dögunum til
Washington að ávarpa þing-
ið. Og þegar kosningaúrslitin
lágu fyrir óskaði talsmaður
Hvíta hússins ísraelsku þjóð-
inni til hamingju með að hafa
kosið í lýðræðislegum kosn-
ingum en minntist ekki á
Netanyahu og óvæntan stór-
sigur hans.
Nú, að kosningum loknum,
er ástæða til að velta því fyrir
sér hvort samskipti ríkjanna
tveggja, sem hingað til hafa
verið nánir bandamenn, muni
bíða enn frekari hnekki við
það að Netanyahu haldi velli,
í það minnsta á meðan
Obama situr í Hvíta húsinu?
Spurningin skiptir ekki síst
máli í tengslum við kjarn-
orkuvopnaáætlun Írana, en
ólíklegt verður að teljast að
Netanyahu muni geta fellt
sig við þau samningsdrög
sem eru í augsýn þar og
Obama lítur á sem eitt af sín-
um stærstu utanríkismálum.
Stærsta spurningin tengist
þó framtíð Vesturbakkans og
Gaza-svæðisins. Í reynd er
ólíklegt að margt breytist við
yfirlýsingu Netanyahu um að
hann styðji ekki lengur stofn-
un palestínsks ríkis. Við-
ræður á milli Ísraelsmanna
og Palestínumanna hafa ekki
staðið yfir í langa hríð, og
hefur Netanyahu verið dug-
legur að benda á Mahmoud
Abbas, hinn veika leiðtoga
Palestínumanna, sem helsta
þröskuldinn fyrir varan-
legum friði.
Ljóst er að margir Ísraels-
menn óttast að palestínskt
ríki með jafn veikburða for-
ystu myndi fljótlega verða
íslamistum að bráð og senni-
legt er að það skýri að þeir
kjósa að hafa áfram í forystu
mann sem ólíklegur er að
fallast á afarkosti. Upp-
gangur Hamas-hryðjuverka-
samtakanna á Gaza hefur
ekki dregið úr slíkum
áhyggjum. Þegar aðrar
áskoranir Mið-Austurlanda,
eins og upplausn í Sýrlandi,
aukinn styrkur Hisbollah-
samtakanna í Líbanon og
vígbúnaðarkapphlaup Írana
og Sádi-Araba, eru hafðar í
huga er ljóst að vandratað
verður úr þeim áskorunum
sem liggja fyrir Ísraelsríki.
Óvæntur stórsigur
Netanyahus vekur
spurningar}
Unnið úr umsátri
É
g er tiltölulega nýlega frjáls frá
því færibandi sem kallast ís-
lenska menntakerfið. Á þeim
tíma sem ég var ekki hærri í
loftinu en venjulegt eldhúsborð
var ég þegar orðinn vistmaður í áðurnefndu
kerfi; færðist hugsunarlaust frá bekk til
bekkjar, prófi til prófs, frá ritgerð til ritgerð-
ar, verkefni til verkefnis, frá skóla til skóla,
gráðu til gráðu, þangað til ég hélt loksins
brosmildur út í sólskinið 25 ára gamall og við
tók eitthvað sem kallaðist Lífið með stóru
ell-i, Hinn Harði Heimur, sem reyndist svo
auðvitað ekki vera til.
Í menntakerfinu naut ég leiðsagnar fjöl-
margra frábærra, viturra og hæfileikaríkra
kennara á öllum stigum sem bæði auðguðu og
mótuðu hugsun mína og samnemenda minna
dag hvern. Þeir bera að ákveðnu leyti ábyrgð á því hver
við erum í dag, hvernig við hugsum, hvorki meira né
minna, og ég skammast mín alltaf jafnmikið fyrir að til-
heyra samfélagi sem ber enga virðingu fyrir þessari þýð-
ingarmiklu ábyrgð – þótt það auðvitað ljúgi að sjálfu sér
að það geri það – og getur ekki hugsað sér að borga þeim
mannsæmandi laun, eins og reyndar á við um svo marg-
ar stéttir sem gera raunverulegt og áþreifanlegt gagn í
lífi annarra. Ég fæ aulahroll við tilhugsunina eina.
Verandi nýskriðinn út úr skólakerfinu tel ég mig líka
geta gert ýmsar aðfinnslur við þá hugmyndafræði sem
þar ræður ríkjum. Ég varð hvergi var við þá hugsun að
menntun hafi innra og sjálfsætt gildi óháð því
hvernig hún er svo hagnýtt, að verðmæti
menntunarinnar felist í henni sjálfri, en ekki
mögulegum áhrifum hennar á ytri aðstæður
fólks. Ég átti að fá góðar einkunnir á sam-
ræmdu prófunum til að komast inn í góðan
menntaskóla, ég átti að standa mig vel í
menntaskóla svo ég væri vel undirbúinn fyrir
háskólann og ég átti að leggja mig fram í há-
skólanum svo ég gæti nú fengið almennilega
vinnu. (Ég man vel að á öðrum degi mínum í
lagadeild hófst kennslustundin á umræðu um
meðallaun lögfræðinga og atvinnuhorfur
þeirra.) Allar hugmyndir um menntun mið-
uðust með öðrum orðum að hinu ókomna, ein-
hverju öðru en henni sjálfri, gildi hennar fólst
í áhrifum á eitthvað sem myndi gerast síðar
meir, en ekki inntaki hennar hér og nú.
Háskóli Íslands minnti mig oftar en ekki meira á
Kringluna en æðri menntastofnun, þar sem nemendur
eigruðu eins og lífsreyndir neytendur um ljómandi og
smekkleg glerhýsi, sötruðu kaffi í hönnunarstólum og
nálguðust hlutverk sitt að mestu leyti út frá þeirri þjón-
ustu sem þeir máttu vænta, en ekki kröfum sem þeir
sjálfir gerðu til sín. Ástandið er án nokkurs vafa verra og
úrkynjaðra í skólum þar sem markaðsvæðing náms er
ofsalegri. Nemendur borga mikið, falla sjaldan. Hvaða
tilgangi teljum við að menntakerfi eigi að þjóna? Hvert
er markmiðið? Og ætti þessi spurning ekki að vera tekin
fyrir í sjálfu kerfinu sem skapaði hana?
Halldór
Armand
Pistill
HÍ minnti mig á Kringluna
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Icelandair mun sumarið 2016taka í notkun tvær Boeing767-300 breiðþotur semrúma um 260 farþega í hefð-
bundinni útfærslu.
Birkir Hólm Guðnason, fram-
kvæmdastjóri Icelandair, segir fé-
lagið munu skila tveimur 757-200
vélum sem voru í leigu í haust og
taka í staðinn þessar 767-300 vélar
inn í flotann. Félagið hefur ekki
tekið ákvörðun um hvort nýju vél-
arnar verða leigðar eða keyptar.
„Þannig að í raun er verið að
taka þessar nýju vélar inn í núver-
andi leiðakerfi. Það er ekki búið að
skipuleggja frekari vöxt á þessu
stigi fyrir næsta ár. Það verður
gert í sumar,“ segir Birkir Hólm.
Félagið er nú með 23 757-200
vélar í rekstri sem taka 183 far-
þega og eina 757-300 þotu sem tek-
ur 220 farþega. Við þessa breytingu
fjölgar því farþegum úr 183 í 260 á
þeim tveimur leiðum þar sem 767-
300 vélarnar verða í notkun, eða
um 42%.
Með tvöfaldri sætaröð
Nýja 767-300 vélin er með tvö
sæti við glugga báðum megin og
þriggja sæta röð í miðju á almennu
farrými og flokkast því sem breið-
þota. Farþegarýmið er á einni hæð.
Birkir Hólm segir hagkvæmnis-
rökin fyrir innleiðingu nýju vélanna
meðal annars þau að með þeim geti
eitt flug á dag komið í stað tveggja.
Áætlunarkerfið hafi stækkað hratt
á undanförnum árum, tíðnin aukist
og sætanýtingin aukist upp í allt að
80% í janúar og febrúar. Þá muni
fraktmöguleikar aukast.
Býður upp á nýja
áfangastaði
„Við erum líka búin að fjölga
flugi yfir veturna. Sé horft yfir allt
árið er þetta því skynsamleg
ákvörðun. Það gefur okkur sveigj-
anleika. Það eru ýmsir áhugaverðir
staðir í Norður-Ameríku sem 757-
vélarnar hafa ekki drægni til að
fljúga til. Þessir staðir koma nú til
greina. Þetta eru lengri flug en þau
7-8 tíma flug sem 757-vélarnar hafa
haft drægni til,“ segir Birkir Hólm.
Dæmi um borgir sem 767 get-
ur flogið til eru San Francisco,
Phoenix og Los Angeles. Icelandair
flaug beint til San Francisco tvö
sumur á síðasta áratug og var 767-
300 þota notuð í þær ferðir.
Sem fyrr segir verða áfram 24
þotur í notkun hjá Icelandair með
innleiðingu 767-300 þotnanna.
Árin 2018-2022 bætast 16 nýj-
ar Boeing 737 Max þotur í flotann.
Ekki er búið að ákveða hversu
margar 757 vélar verða í rekstri
þegar 737 vélarnar koma inn. 737
Max þoturnar eru sparneytnari en
757 þoturnar og fylgir því mikið
hagræði fyrir Icelandair. Þess má
geta að Icelandair verður meðal
fyrstu flugfélaga heims til að taka
slíkar vélar í notkun.
Icelandair mun bæta
breiðþotum í flotann
Ljósmynd/Boeing-verksmiðjurnar/Birt með leyfi.
Drög að útliti Svona gætu nýju Boeing 737 Max vélarnar litið út í búningi Icelandair. Þær koma í flotann 2018-22.
Birkir Hólm
segir engar
ákvarðanir
hafa verið
teknar um
hversu margar
757 þotur
verða teknar
úr notkun hjá
félaginu. Hann
segir 757 og
767-300 vélarnar líkari hvað
varðar viðhald og annan rekstur
en nýju 737 Max þoturnar. Tvær
stærðir af 737 Max-vélum verða
notaðar, 737-800 og 737-900.
Þær rúma frá 153 til 171 far-
þega.
Birkir Hólm segir tveggja
hæða breiðþotur enn of stórar
fyrir áætlunarkerfi Icelandair.
„Þær eru meira gerðar fyrir
lengri flugferðir og hafa ekki
verið skoðaðar,“ segir hann.
Nýju vélarnar verða nefndar
eftir eldfjöllum og segir Birkir
Hólm að nöfnin hafi ekki verið
ákveðin. Hann segir í gaman-
sömum tón að nóg sé eftir af
eldstöðvum á Íslandi til að
nefna vélar félagsins eftir.
Rúma 153-
171 farþega
NÝJU 737 MAX VÉLARNAR
Birkir Hólm
Guðnason